Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
- Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Δευτέρα, 28 Οκτωβρίου
- Ξημερώματα Τρίτης, η σελήνη (σε φθίνουσα φάση) σχηματίζει ένα τρίγωνο μαζί με τον Άρη και τον Βασιλίσκο στον νότιο-ανατολικό ουρανό, για δεύτερη φορά αυτόν τον μήνα.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:43 π.μ.της Τρίτης.
Τρίτη, 29 Οκτωβρίου
- Ψάξτε για τον λαμπρό Δία στην ανατολή γύρω στις 10:30 μ.μ., αλλά περιμένετε αρκετές ώρες, αν σκοπεύετε να τον παρατηρήσετε με ένα τηλεσκόπιο. Τότε, ο πλανήτης θα ανέβει πάνω από τα πιο παχιά - και λιγότερο σταθερά - στρώματα της ατμόσφαιράς μας και θα έχετε μια πολύ καλύτερη εικόνα. Απόψε, ο Δίας βρίσκεται περίπου 10 ° νότια του Κάστορα και 7,5 ° νότια-νοτιοδυτικά του Πολυδεύκη, τα δύο φωτεινότερα αστέρια στον αστερισμό των Διδύμων.
- Κοιτάξτε ψηλά στα βορειοανατολικά όταν νυχτώσει για την Κασσιόπη. Με τη Σελήνη απούσα από τον ουρανό το βράδυ, τώρα θα μπορέσετε να εντοπίσετε κάποια από τα αστρικά σμήνη και νεφελώματα του αστερισμού αυτού.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:34 π.μ.της Τετάρτης.
Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου
- Ψάξτε τον Άρη 10° βορειοδυτικά του 20% φωτισμένου μισοφέγγαρου. Ο τέταρτος σε απόσταση, πλανήτης από τον Ήλιο λάμπει με μέγεθος 1,5 με μια πορτοκαλί απόχρωση. Μόλις βρείτε τον Άρη, χρησιμοποιήστε το φεγγάρι και πάλι. Πάτε 6° προς βορρά για να βρείτε τον κομήτη ISON (C/2012 S1). Μια απόσταση 6° είναι εύκολο να καταλάβετε πόσο είναι αν χρησιμοποιείτε κιάλια 7x50, τα οποία έχουν οπτικό πεδίο 7°. Ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει επίσης να δείτε τον κομήτη - ακόμα αόρατος με γυμνό μάτι - από ένα σκοτεινό μέρος.
Πέμπτη, 31 Οκτωβρίου
- Γύρω στις 11 μ.μ., ψάξτε στο νότο τον β του Κήτους ( Diphda), το πιο λαμπρό αστέρι στον αστερισμό του Κήτους. Με μέγεθος 2,0, λάμπει τόσο φωτεινός όσο και ο Πολικός. Χρησιμοποιώντας τον Diphda ως αφετηρία σας, πηγαίνετε 21° βόρεια και θα εντοπίστε τον Ουρανό. Παρά το γεγονός ότι λάμπει με μέγεθος 5,7, αρκετά φωτεινός μόνο για παρατηρητές με οξεία όραση από ένα σκοτεινό ουρανό, ένα ζευγάρι κιάλια θα κάνουν την εύρεση αυτού του παγωμένου γίγαντα πλανήτη πολύ πιο εύκολη. Δεν υπάρχουν αστέρια σε άμεση γειτνίαση με τον Ουρανό τόσο λαμπρά.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:12 π.μ.της Παρασκευής.
Παρασκευή, 1 Νοεμβρίου
- Η Αφροδίτη φτάνει σε μέγιστη αποχή ανατολικά. Αναζητήστε την στο νοτιοδυτικό ουρανό, όπως πέφτει το σκοτάδι. Βρίσκεται 47° ανατολικά του ήλιου σήμερα, αλλά μόνο 11 ° πάνω από τον ορίζοντα, 1 ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Ο λαμπρός πλανήτης ανεβαίνει ψηλότερα στον ουρανό όσο περνάει ο μήνας επειδή η γωνία της εκλειπτικής – η πορεία του ήλιου στον ουρανό την οποία οι πλανήτες ακολουθούν από κοντά –στενεύει.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:02 π.μ. του Σαββάτου.
Σάββατο, 2 Νοεμβρίου
- Έχετε ένα μεγάλο τηλεσκόπιο; Έχετε εξερευνήσει πραγματικά τον γαλαξία της Ανδρομέδας; Κοιτάζοντας τον παρακάτω χάρτη θα βρείτε δεκάδες ανοιχτά και σφαιρωτά σμήνη 15ου μεγέθους ή πιο αμυδρά. Ακόμα και με ένα 6ίντσο τηλεσκόπιο θα μπορέσετε να δείτε το NGC 206.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:50 π.μ.της Κυριακής.
Κυριακή, 3 Νοεμβρίου
- Ολική έκλειψη ηλίου ορατή από το Βόρειο Ατλαντικό, νότια Ευρώπη και μεγάλο μέρος της Αφρικής. Η έκλειψη θα αρχίσει ως δακτυλιοειδής για πολύ μικρό χρονικό διάστημα στον Βόρειο Ατλαντικό και θα συνεχίσει μετά ως ολική έκλειψη. (Χαρακτηρίζεται και ως υβριδική έκλειψη). Αυτή είναι μια μικρής χρονικής διάρκειας έκλειψη. Το μέγιστο είναι στις 12:46 UT και κρατάει 99 ½ δευτερόλεπτα, 330 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από τις ακτές της Λιβερίας. Η σκιά της σελήνης είναι μόνο 47 χιλιόμετρα σε πλάτος όταν μετά από την πορεία της στον ωκεανό βρίσκει στεριά στο Γκαμπόν όπου η διάρκεια της ολικότητας θα είναι 68 δευτερόλεπτα. Μετά κινείται στο Κονγκό (53 seconds), Δημοκρατία του Κονγκό (44 seconds), Ουγκάντα (19 seconds), βόρεια Κένυα (13 seconds), πριν καταλήξει στη νότια Αιθιοπία και δυτική Σομαλία (1 δευτερόλεπτο στο ηλιοβασίλεμα).
- Από την Ελλάδα η έκλειψη θα είναι ορατή ως μερική έκλειψη, λίγο μετά τις 3 μ.μ., όπου το ποσοστό κάλυψης του ηλιακού δίσκου από τη Σελήνη εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος. Στη βόρεια Ελλάδα το ποσοστό θα είναι το μικρότερο και σταδιακά θα γίνεται μεγαλύτερο όσο θα προχωράμε νότια. Στη Θεσσαλονίκη αρχίζει στις 15:16 και τελειώνει στις 15:47, ενώ στην Αθήνα οι χρόνοι είναι 15:08 και 16:05, αντίστοιχα. Η επόμενη έκλειψη ορατή από την Ελλάδα θα είναι τον Μάρτιο του 2015.
- Προσοχή: Η παρατήρηση ή φωτογράφηση του ήλιου πρέπει πάντα να γίνεται με τη χρήση κατάλληλων ηλιακών φίλτρων.
- Εδώ θα δείτε ένα διαδραστικό χάρτη με τους ακριβείς χρόνους της έκλειψης σ’ όλη τη Γη.
- Ο Cartographer Michael Zeiler έχει φτιάξει μια ιστοσελίδα αφιερωμένη στην έκλειψη αυτή.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:56 π.μ.της Δευτέρας.
- Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσειςΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
- Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide: "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."
Μερική έκλειψη ηλίου στις 31 Μαΐου 2003, στην ανατολή του ήλιου, όπως φάνηκε από την Αθήνα και φωτογραφήθηκε από τον Αντώνη Αγιομαμίτη.
Αυτή η έκλειψη ήταν δακτυλιοειδής, άρχισε από την Σκωτία και έγινε ορατή στο βόρειο ημισφαίριο, κυρίως Ευρώπη και βόρεια Ασία.
- Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίοΑστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
- Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.
- Ο Ερμής και ο Κρόνος έχουν χαθεί μέσα στη λάμψη της δύσης του ήλιου.
- Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,5) φέγγει λαμπρή στα νοτιοδυτικά στο λυκόφως. Δύει σχεδόν μια ώρα αφότου θα έχει βραδιάσει. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος της είναι φωτεινός κατά το ήμισυ (στις 30 Οκτωβρίου) και έχει φαινόμενο μέγεθος 21 δευτερόλεπτα του τόξου.
- Ο Άρης (μέγεθος +1,4, στον Λέοντα) ανατέλλει στις 2 π.μ. Βρίσκεται κοντά στον Βασιλίσκο. Ο πλανήτης και το αστέρι θα φτάσουν σε απόσταση 11° το πρωί της 2 Νοεμβρίου. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι μόλις 5 “.
- Ο κομήτης ISON, με μέγεθος 9 ή 10, είναι επίσης κοντά στον Άρη. Παραμένει ένα αρκετά αμυδρό αντικείμενο ακόμα και με τηλεσκόπιο.
- Ο Δίας (μέγεθος -2,2, στους Διδύμους) ανατέλλει πριν τις 11 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Στα αριστερά του, αφότου έχει ανατείλει, σε απόσταση περίπου 8° είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 41 δευτερόλεπτα καθώς οδεύει προς την αντίθεσή του, στις 5 Ιανουαρίου.
|
