- Το μαύρο σημάδι από πιθανή πρόσκρουση κομήτη ή αστεροειδή στον Δία φαίνεται να έχει απλωθεί και να έχει μεγαλώσει σε επιφάνεια. Στις 19 Ιουλίου, ένα μαύρο "σημάδι" εμφανίστηκε στα σύννεφα του Δία παρόμοιο με τα 9 σημάδια που άφησε η πρόσκρουση του κομήτη Shoemaker-Levy (http://seds.org/archive/sl9/sl9.html ) το 1994. Οι ερασιτέχνες αστρονόμοι, με μεσαίου μεγέθους τηλεσκόπια η μεγαλύτερα μπορούν να καταγράψουν πιθανές αλλαγές στην επιφάνεια του Δία. Το σημείο αυτό βρίσκεται σε γεωγραφικό μήκος 210°. Για να υπολογίσετε τον χρόνο που θα περάσει το σημάδι αυτό από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη, προσθέστε 2 ώρες και 6 λεπτά στους παρακάτω χρόνους που δίνονται για την διάβαση της ερυθράς κηλίδας από τον μεσημβρινό του πλανήτη.
Η παραπάνω εικόνα από το τηλεσκόπιο Hubble δείχνει ότι αυτό το "μαύρο σημάδι" εξαπλώνεται πάνω στην επιφάνεια του Δία.
Το "σημάδι στον Δία" όπως καταγράφηκε από ερασιτεχνικό τηλεσκόπιο (Takahashi Mewlon -180, Phillips Toucam) στις 23 Ιουλίου. Του Θεόδωρου Θεοδωρίδη.
Δευτέρα, 27 Ιουλίου- Οι δυο πιο λαμπροί πλανήτες, η Αφροδίτη και ο Δίας απέχουν 120°. Θα τους βρείτε στον πρωινό ουρανό. Η Αφροδίτη είναι στα ανατολικά βορειοανατολικά και ο Δίας στα νοτιοδυτικά.
Τρίτη, 28 Ιουλίου
- Πρώτο τέταρτο της σελήνης στις 1:01 π.μ. της Τετάρτης.
- Η βροχή διαττόντων του νοτίου ημισφαιρίου, δέλτα Υδροχοίδες, που συμβαίνει από τις 14 Ιουλίου έως και τις 18 Αυγούστου κάθε χρόνο, βρίσκεται στο αποκορύφωμά της απόψε. Τα μετέωρα φαίνεται ότι πηγάζουν από ένα σημείο πάνω από το αστέρι Φομαλχώ. Οι Υδροχοίδες είναι μια αρκετά αδύναμη βροχή διαττόντων που μπορεί να φτάσει τα 20 μετέωρα την ώρα. Ο μέσος ρυθμός της πιο γνωστής βροχής, αυτής των Περσείδων τον Αύγουστο φθάνει τα 90 μετέωρα την ώρα.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:08 π.μ., ξημερώματα Τετάρτης.
Τετάρτη, 29 Ιουλίου
- Οι μεταβλητοί αστέρες μεγάλης διάρκειας, ο V, ο R και ο S της Ύδρας θα βρεθούν στο μέγιστό τους (7ο ή 8ο μέγεθος) αυτήν την εβδομάδα. Ο V εντοπίζεται εύκολα με κιάλια σε απόσταση μικρότερη από 1° από το αστέρι 3ου μεγέθους γ του Βοώτη.
- Ο αστερισμός του Οφιούχου μαζί με τους γειτονικούς αστερισμούς του Σκορπιού, του Τοξότη και του Όφη θα πρέπει να είχε "τρελάνει" τον κυνηγό κομητών του 18ου αιώνα Charles Messier. Ο λόγος είναι ότι οι παραπάνω αστερισμοί είναι γεμάτοι με αντικείμενα όμοια με κομήτες, που η μορφή τους μοιάζει με αυτή των σφαιρωτών σμηνών. Ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο, ένα σφαιρωτό σμήνος μοιάζει πολύ σαν ένας κομήτης, αφού είναι μικρός, αμυδρός, με ακαθόριστο σχήμα και φωτεινό πυρήνα. Ο τελικός κατάλογος που εξέδωσε ο Messier περιελάμβανε 103 αντικείμενα, από τα οποία τα έξι ήταν μόνο από τον Οφιούχο: Μ9, Μ10, Μ12, Μ14, Μ19 και Μ62. Ο συνεργάτης του Messier, Pierre Mechain ανακάλυψε το Μ107 το 1782. Το 1947, η Καναδή αστρονόμος Helen Sawyer Hogg επίσημα πρόσθεσε το Μ107 στον κατάλογο του Messier ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σφαιρωτών σμηνών στον Οφιούχο σε επτά. Η εποχή του καλοκαιριού είναι ιδανική για την παρατήρηση αυτών των εντυπωσιακών αντικειμένων. Από τα 150 συνολικά σφαιρωτά σμήνη του Γαλαξία μας, περίπου τα 125 φαίνονται από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη (όπου βρίσκεται και η Ελλάδα).
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 0:59 π.μ., ξημερώματα Πέμπτης.
Πέμπτη, 30 Ιουλίου
- Ο αστερισμός του Κύκνου είναι αυτός που οι περισσότεροι άνθρωποι συνοψίζουν μιλώντας για τον ουρανό της εποχής του καλοκαιριού. Κοιτάζοντας μέσα στην κεντρική «ράχη» του Κύκνου, ουσιαστικά βλέπουμε βαθιά προς ένα πολυπληθές σε αστέρια τμήμα του γαλαξία μας που είναι ο σχετικά κοντινότερος σε εμάς «βραχίονας του Κύκνου», στο περιθώριο του οποίου βρίσκεται το ηλιακό μας σύστημα. Για να απολαύσουμε μερικώς το θέαμα με τις φωτεινές και σκοτεινές περιοχές που αποκαλύπτονται από τις φωτογραφίες ερασιτεχνών αστρονόμων, θα πρέπει να βρεθούμε σε έναν σκοτεινό ουρανό μακριά από την φωτορρύπανση της πόλης (κάτι που δυστυχώς χαρακτηρίζει τον ουρανό γύρω από μια σύγχρονη μεγαλούπολη).
Παρασκευή, 31 Ιουλίου
- Μόλις βραδιάσει, θα δείτε τον Αντάρη να λάμπει στα δεξιά της σελήνης, σε απόσταση περίπου 1,5 μοίρα.
- Στον πρωινό ουρανό, ο Άρης περνάει κοντά από τον Αλντεμπαράν, αστέρι που είναι παρόμοιο σε λάμψη και χρώμα με τον πλανήτη.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:37 π.μ., ξημερώματα Σαββάτου.
Σάββατο, 1 Αυγούστου
- Μια περιοχή του καλοκαιρινού ουρανού που η ιδιαιτερότητά της εκτιμάται καλύτερα αν αφήσουμε το τηλεσκόπιο κατά μέρος και κοιτάξουμε με γυμνό οφθαλμό είναι ο αστερισμός της Ασπίδας. Το κυρίαρχο σημείο του είναι το Αστρικό νέφος της Ασπίδας, ένας πυκνός, φωτεινός όμιλος από αστέρια του γαλαξία μας που καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του αστερισμού αυτού. Σε έναν σκοτεινό και διαυγή ουρανό, αυτό το φαινόμενο φαίνεται σαν ένα πραγματικό ατμοσφαιρικό σύννεφο. Με πιο προσεχτική παρατήρηση όμως, η πραγματική φύση του αποκαλύπτεται στον παρατηρητή. Άξια προσοχής και παρατήρησης (με τηλεσκόπιο) είναι το ανοιχτό σμήνος Μ26 και το πολύ όμορφο σφαιρωτό σμήνος Μ11.
Τις νύχτες του καλοκαιριού, αν και μικρές σε διάρκεια, βρίσκουν περισσότερο τον χρόνο για την ενασχόλησή τους στο χόμπι οι ερασιτέχνες αστρονόμοι. Στην φωτογραφία είναι μια τέτοια ομάδα ερασιτεχνών από την Αθήνα, πάνω στον Πάρνωνα, στις 18 Ιουλίου. Από τα μεγέθη των τηλεσκοπίων φαίνεται ότι ασχολούνται με την παρατήρηση του βαθέως ουρανού!
Κυριακή, 2 Αυγούστου- Νωρίς το βράδυ θα βρείτε τον Ερμή πολύ κοντά, 0,6ο από τον Βασιλίσκο του Λέοντα.
- Στον πρωινό ουρανό, η Αφροδίτη βρίσκεται λίγο περισσότερο από 2 μοίρες νότια του ανοιχτού σμήνους Μ35 των Διδύμων.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:15 π.μ., ξημερώματα Δευτέρας.
Η έκλειψη ηλίου της προηγούμενης εβδομάδας γέμισε με ωραία συναισθήματα όσους βρέθηκαν στο μονοπάτι της ολικότητας στην μακρινή Κίνα. Ένας τέτοιος «κυνηγός εκλείψεων», ο Θανάσης Γεωργίου μας στέλνει μια φωτογραφία της ηλιακής κορόνας.
- Θέλετε να μυηθείτε στον χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό..
Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
- Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
- Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com
- Ο Ερμής (μέγεθος περίπου -0,6) εμφανίζεται πολύ χαμηλά στα δυτικά βορειοδυτικά στο βραδινό λυκόφως. Πλησιάζει το Βασιλίσκο του Λέοντα και φθάνει σε απόσταση μόλις 0,6° το βράδυ της 2 Αυγούστου.
- Η Αφροδίτη και ο Άρης (με φαινόμενο μέγεθος – 4,0 και +1,1, αντίστοιχα, και οι δυο στον Ταύρο) βρίσκονται στον πρωινό ουρανό, πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα. Η Αφροδίτη είναι πολύ λαμπρή ενώ ο Άρης είναι 110 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτήν. Ο Άρης βρίσκεται πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης σε απόσταση που μεγαλώνει και φθάνει τις 10° με 13° αυτήν την εβδομάδα. O Αλντεμπαράν, παρόμοιος σε λαμπρότητα και χρώμα με τον Άρη, βρίσκεται στα δεξιά της νοητής γραμμής που ενώνει τους δύο πλανήτες. Πάνω από τον Άρη θα δείτε τις Πλειάδες. Ο Άρης αρχίζει μια μακριά, αργή πορεία που θα τον φέρει σε αντίθεση στις 29 Ιανουαρίου, 2010. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη φαίνεται ότι είναι σε φάση gibbous και περίπου 15 δευτερόλεπτα σε φαινόμενη διάμετρο, ενώ ο Άρης έχει μόνο 5 δευτερόλεπτα του τόξου διάμετρο.
- Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Αιγόκερο για αυτό το έτος) ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά καθημερινά. Θα τον δείτε στα νοτιοανατολικά να ανατέλλει μετά τις 9:30 μ.μ. Όσο πιο νότια ζείτε τόσο πιο ψηλά στον ουρανό θα είναι ο Δίας και τόσο πιο καλή και σταθερή εικόνα θα έχετε με ένα τηλεσκόπιο. Η φαινόμενη διάμετρός του είναι 48 δευτερόλεπτα του τόξου.
- Ο Κρόνος (μέγεθος +1, στον Λέοντα ) λάμπει τώρα στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Ο Κρόνος έχει τους δακτυλίους του σε σχεδόν θέση κάτοψης, σε κλίση 2° από την θέση παρατήρησής μας πάνω στη Γη. Το άνοιγμα των δακτυλίων του είναι το μεγαλύτερο για αυτό το έτος. Θα κλείσουν πάλι σε θέση σχεδόν απόλυτης κάτοψης τον Σεπτέμβριο του 2009, τότε που ο πλανήτης θα βρεθεί σε σύνοδο με τον ήλιο. Όσο περνάει ο χρόνος, τόσο πιο δύσκολη θα γίνεται και η παρατήρηση του πλανήτη αφού θα βρίσκεται ολοένα και χαμηλότερα.
- Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείες) βρίσκεται ψηλά στον νότο πριν το λυκαυγές.
- Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Αιγόκερο) παραμένει 1 ½ ° μακριά από τον Δία στο φως της αυγής, όμως είναι 17.000 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτόν.
- Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βορειοδυτικό Τοξότη) βρίσκεται στα νότια περίπου στις 11 μ.μ. Παραμένει Είναι 250 φορές πιο αμυδρός από τον Ποσειδώνα. Ιδανική θέση παρατήρησης στον βραδινό ουρανό έχει ο Πλούτωνας ταυτόν τον μήνα και τον Αύγουστο.
(c) 2001-2007 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'
Δημήτριος Τσάμπουρας & Σια Ο.Ε.
Έδρα: Πολυτεχνείου 45, Λαδάδικα (4ος όροφος), Τ.Κ.54625 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ. 2310-533 902 /2310-541 826
fax. 2310-550 672
Υποκ/μα: Πανεπιστημίου 56 Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφ.), Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 ΑΘΗΝΑ
τηλ.: 210-3845102
fax.: 210-3842030
Email: planitario@astronomy.gr
www.astronomy.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου