Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 22 Ιουνίου

• Νέα σελήνη στις 10:35 μ.μ.

• Ο Πλούτωνας είναι σε αντίθεση. Με μέγεθος 14, χρειάζεται ένα μεγάλο τηλεσκόπιο για να εντοπιστεί αυτός ο, κάποτε πλανήτης και τώρα νάνος πλανήτης.

• Ο Ερμής είναι 24° κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης. Ο Άρης είναι 2° είναι πάνω και στα αριστερά της Αφροδίτης.

Τρίτη, 23 Ιουνίου

• Η λεπτή ημισέληνος είναι πολύ χαμηλά στα δυτικά βορειοδυτικά. Θα βρείτε την σελήνη μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, κάτω και στα αριστερά από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη.

• Η σελήνη είναι σε περίγειο (358014 km από τη Γη, το κοντινότερο σημείο στην τροχιά της γύρω από τη Γη). Αυτό είναι το τρίτο πιο κοντινό περίγειο για αυτό το έτος. Αναμένονται μεγάλα κύματα παλίρροιας.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:23 π.μ., ξημερώματα Τετάρτης.

Τετάρτη, 24 Ιουνίου

• Στο τέλος Ιουνίου, η κεφαλή του Σκορπιού είναι στο ψηλότερό της σημείο στον νότο μόλις βραδιάσει. Από την γραμμή με τα τρία αστέρια που σχηματίζουν την κεφαλή, το μεσαίο, το δέλτα του Σκορπιού, ακόμα ξεχωρίζει σαν το πιο λαμπρό. Δεν ήταν πάντα έτσι. Πριν τον Ιούλιο του 2000, το δέλτα ήταν ελαφρώς πιο αμυδρό από το βήτα ( πάνω, βόρεια του δέλτα). Η ξαφνική έκρηξη φωτεινότητας του δέλτα διάρκεσε πέντε έτη, κατόπιν το αστέρι εξασθένισε μερικώς σε λάμψη. Με μια γρήγορη ματιά, φαίνεται ότι είναι ξανά λαμπρό.

Πέμπτη, 25 Ιουνίου

Πίσω στον βραδινό ουρανό, η ημισέληνος περνάει ξανά κοντά από τον Βασιλίσκο και τον Κρόνο στις 25, 26 και 27 Ιουνίου.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:01 π.μ., ξημερώματα Παρασκευής.

Παρασκευή, 26 Ιουνίου

• Ένα άλλο μεταβλητό αστέρι κοντά στην κεφαλή του Σκορπιού: το U. Ο Bradley Schaefer προβλέπει ότι ο επαναλαμβανόμενος καινοφανής (nova) U του Σκορπιού, τώρα με μέγεθος 18, πιθανότατα να λάμψει με μέγεθος 8 ή 9 κάποια στιγμή αυτό το έτος. Αυτή η έκλαμψη θα διαρκέσει 5 ώρες μόνο! Για να γίνει δυνατή η καταγραφή της, θα πρέπει να παρατηρείται με τηλεσκόπιο και συχνά από πολλούς ερασιτέχνες αστρονόμους. Διαβάστε το πλήρες άρθρο: http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/43435242.html

• Ο κάτω χάρτης δείχνει αναλυτικά τη θέση του U. (Μεγέθυνση του τετράγωνου πλαισίου του πάνω χάρτη).
  
  
  
  
  
  
  

Σάββατο, 27 Ιουνίου

• Απόψε είναι το αργότερο ηλιοβασίλεμα του έτους (κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 40° βόρεια).

• Ο Τιτάνας είναι στην πιο μακρινή ανατολική του θέση από τον πλανήτη Κρόνο.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:39 π.μ., ξημερώματα Κυριακής.

Κυριακή, 28 Ιουνίου

• Ο θήτα του Λύκου στα ΝΝΔ του λαμπρού Αντάρη, με μια πρώτη ματιά είναι ένα μάλλον συνηθισμένο 4ου μεγέθους αστέρι που δεν φαίνεται να είναι τίποτα το ιδιαίτερο. Ίσως να ξεχνάμε την ομορφιά ενός απλού αστεριού. Αν όμως έχουμε το χρόνο να το εξερευνήσουμε, ίσως να βρούμε περισσότερα από όσα αναμέναμε. Κρυμμένα λοιπόν, πίσω από το πέπλο «του συνηθισμένου» βρίσκεται ένα τριπλό σύστημα τριών φασματικών τύπων και τριών φαινόμενων μεγεθών, μέσα σε ένα πεδίο διαμαντένιας σκόνης. Ένας άγνωστος πολύτιμος λίθος ....
  
  
  
  
  
  
  

• Θέλετε να μυηθείτε στον χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό..
  
  Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ενας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
  
  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Δύο ηλιακές κηλίδες, μέλη του ηλιακού κύκλου #24 έκαναν την εμφάνισή τους στην αρχή της εβδομάδας. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com

• Στο δεύτερο μισό του Ιουνίου, έξι από τους επτά πλανήτες (χωρίς να μετράμε τη Γη) είναι στον πρωινό ουρανό, σε ένα εύρος 100°, από χαμηλά στην ανατολή μέχρι αρκετά ψηλά στον νότο. Από αριστερά στα δεξιά, είναι ο Ερμής, το ζευγάρι Αφροδίτη-Άρης, ο Ουρανός, και το ζευγάρι Δία-Ποσειδώνα. Αυτή η σπάνια συγκέντρωση πλανητών συμβαίνει μετά από 25 χρόνια!

• Ο Ερμής (με μέγεθος περίπου 0) φαίνεται χαμηλά στο φως του λυκαυγούς, 25° κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης και του Άρη. Χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι κιάλια.

• Η Αφροδίτη και ο Άρης (με φαινόμενο μέγεθος – 4,3 και +1,1, αντίστοιχα) παραμένουν κοντά, χαμηλά στον πρωινό ουρανό, πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα. Η Αφροδίτη είναι πολύ λαμπρή ενώ ο Άρης είναι 150 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτήν. Ο Άρης βρίσκεται στα αριστερά της Αφροδίτης σε απόσταση 2 με 3 μοίρες αυτήν την εβδομάδα. Βρέθηκαν σε σύνοδο, 2° μακριά, το πρωί της 22ης Ιουνίου. Ο Άρης αρχίζει μια μακριά, αργή πορεία που θα τον φέρει σε αντίθεση στις 29 Ιανουαρίου, 2010.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,6, στον Αιγόκερο για αυτό το έτος) ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά καθημερινά. Θα τον δείτε στα νοτιοανατολικά να ανατέλλει τα μεσάνυχτα. Όσο πιο νότια ζείτε τόσο πιο ψηλά στον ουρανό θα είναι ο Δίας και τόσο πιο καλή και σταθερή εικόνα θα έχετε με ένα τηλεσκόπιο.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +1, στον Λέοντα ) λάμπει τώρα στα δυτικά νωρίς το βράδυ. Ο Κρόνος έχει τους δακτυλίους του σε σχεδόν θέση κάτοψης, με κλίση 3,5° από την θέση παρατήρησής μας πάνω στη Γη. Το άνοιγμα των δακτυλίων του είναι το μεγαλύτερο για αυτό το έτος. Θα κλείσουν πάλι σε θέση σχεδόν απόλυτης κάτοψης τον Σεπτέμβριο του 2009, τότε που ο πλανήτης θα βρεθεί σε σύνοδο με τον ήλιο.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείες) βρίσκεται ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Δία στο λυκαυγές.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Αιγόκερο) βρίσκεται 3/4° μακριά από τον Δία στο φως της αυγής, 16.000 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτόν.

• Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βορειοδυτικό Τοξότη) βρίσκεται στα νότια περίπου στις 1:00 π.μ. Είναι 250 φορές πιο αμυδρός από τον Ποσειδώνα. Αν θέλετε πραγματικά να παρατηρήσετε τον Πλούτωνα κάντε το τώρα αφού ο πλανήτης, τα αμέσως επόμενα χρόνια, οδεύει προς τα πλούσια με αστέρια πεδία του γαλαξία μας όπου θα είναι δύσκολο να αναγνωριστεί μέσα σε άλλα αστέρια 14ου μεγέθους. Ιδανική θέση παρατήρησης στον βραδινό ουρανό θα έχει ο Πλούτωνας τον Ιούλιο και τον Αύγουστο.

(c) 2001-2007 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'
Δημήτριος Τσάμπουρας & Σια Ο.Ε.

Έδρα: Πολυτεχνείου 45, Λαδάδικα (4ος όροφος), Τ.Κ.54625 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ. 2310-533 902 /2310-541 826
fax. 2310-550 672

Υποκ/μα: Πανεπιστημίου 56 Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφ.), Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 ΑΘΗΝΑ
τηλ.: 210-3845102
fax.: 210-3842030

Email: planitario@astronomy.gr
www.astronomy.gr