2.000 θησαυροί του βυθού

Αρχαιολογικό υλικό, σκαριά και εξοπλισμό πλοίων, χάρτες, ψηφιακά εκθέματα και οπτικοακουστικές εφαρμογές θα περιλαμβάνει σε 13.000 τ.μ. το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων στο κτίριο του Σιλό

Βυζαντινό ναυάγιο στα Πρασονήσια Χίου

Το λιμάνι του Πειραιά το έχουμε συνδέσει με τα πλοία και τα ταξίδια. Τα ρεαλιστικά. Να επιβιβαστούμε και να φύγουμε στα νησιά. Να όμως που, εάν όλα πάνε κατ΄ ευχήν, θα είναι ο χώρος όπου και τα φανταστικά μας ταξίδια θα βρίσκουν "ουρανό" χάρη σε ένα μουσείο μοναδικό για τα ελληνικά όσο και για τα διεθνή μουσειακά δεδομένα, το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων, στο κτίριο του Σιλό στην "Πολιτιστική Ακτή Πειραιά".

Σύγχρονο μουσείο στο είδος του, φιλόδοξο εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα, μια και στην ελληνική επικράτεια δεν υπάρχει μέχρι στιγμής όμοιό του, τόσο ως προς τη θεματική όσο και ως προς το εύρος των συλλογών του, αλλά και γιατί μονογραφικά μουσεία ενάλιας αρχαιολογίας στο εξωτερικό είναι ακόμη ελάχιστα.

Με εμβαδόν κλειστών χώρων 13.100 τ.μ. (6.500 οι εκθεσιακοί), το μουσείο (του οποίου το τελικό κτιριολογικό πρόγραμμα και η μουσειακή προμελέτη εγκρίθηκε, προχθές, ομόφωνα από το Συμβούλιο Μουσείων) θα είναι πρωτίστως αρχαιολογικό, ενώ θα ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την ισόρροπη ανάπτυξη μεταξύ αρχαιολογικών ευρημάτων και νέων τεχνολογιών. Το εκθετικό υλικό του Μουσείου θα περιλαμβάνει περίπου 2.000, αρχαιολογικά ευρήματα, προερχόμενα, κυρίως, από τις αυτοψίες, τις έρευνες και τις ανασκαφές που διενεργεί εδώ και 35 χρόνια η Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων στους χώρους αρμοδιότητάς της (ενάλια, λιμναία και ποτάμια ζώνη).

Στην κατηγορία του πρωτότυπου αρχαιολογικού υλικού θα συμπεριληφθούν εμπορικοί αμφορείς, χρηστική και επιτραπέζια κεραμική, αγάλματα, τμήματα γλυπτών, αρχιτεκτονικά μέλη και οικοδομικό υλικό, μέσα συναλλαγών, σκαριά και εξοπλισμός πλοίων, προσωπικός οπλισμός και οπλικά εργαλεία, επιγραφές, είδη ρουχισμού και καλλωπισμού, εργαλεία και λοιπά αντικείμενα, όπως ξηροί καρποί, αλιευτικά σύνεργα κ.ά.

Σκαρί πλοίου από το λιμάνι της Ρόδου

Ομοιώματα
Εκτός από το αρχαιολογικό υλικό, η έκθεση θα περιλαμβάνει αντίγραφα από εμβληματικά αντικείμενα αρχαίων χρόνων (εργαλεία από οψιδιανό, τηγανόσχημα αγγεία κ.ά.), ομοιώματα προϊστορικών, κλασικών και βυζαντινών σκαφών και πλοίων (βλ. "παπυρέλλα" και "Ολυμπιάς", "δρόμων" κ.ά.). Πιθανώς στην έκθεση να συμπεριληφθεί και τμήμα του πρωτότυπου σκαριού ενός βυζαντινού πλοίου του 12ου αι., το οποίο βρίσκεται ακόμη στον βυθό της θάλασσας (στο λιμάνι της Ρόδου).

Στα εκθέματα θα συμπεριληφθεί ακόμη χαρτώο ή αρχειακό υλικό, όπως χάρτες, χαρακτικά, φιλολογικές εκδόσεις της Οδύσσειας και της Αργοναυτικής Εκστρατείας.

Ακόμη, ιδιαίτερο έκθεμα θα αποτελέσει εικαστική εγκατάσταση από σύγχρονο καλλιτέχνη, με θέμα τη στενή και διαχρονική σχέση του Ελληνα με τη θάλασσα. Παράλληλα, ψηφιακά εκθέματα με ιδιαίτερη θέση στην έκθεση θα συμπληρώνουν τον κατάλογο των εκθεμάτων.

Χρυσά κοσμήματα από τον θησαυρό που βρέθηκε στο λιμάνι της Ρόδου

Ενδεικτικά αναφέρονται οπτικο-ακουστικές εφαρμογές με τις προφορικές μαρτυρίες ψαράδων, ναυτικών ή καταδυόμενων αρχαιολόγων αναφορικά με τους μύθους της θάλασσας ή την εμπειρία της ενάλιας ανασκαφής, ψηφιακά αναλόγια (e-books) για το "ξεφύλλισμα" χαρτών και βυζαντινών πορτολάνων κ.ά. Σημειώνουμε ότι η ΕΕΑ διαθέτει όλα τα ημερολόγια του Ζακ-Ιβ Κουστό. Τέλος, θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια για τη διάσωση βασικών μηχανημάτων που αφορούν και παραπέμπουν στην πρώτη χρήση του κτιρίου ως Σιλό, τα οποία στη συνέχεια θα πάρουν μουσειογραφική εκφορά και θα αξιοποιηθούν στην έκθεση και ειδικότερα στον θεματικό άξονα που περιγράφει την ιστορία του κτιρίου.

Προσομοίωση ταξιδιού

Οι θεματικοί άξονες του Μουσείου Εναλίων είναι οι εξής: "Θάλασσα, περιβάλλον, άνθρωπος", "Ενάλια Αρχαιολογία: Ερευνες και ανασκαφές σε υδάτινο περιβάλλον", "Χρονοκάψουλες στον βυθό? Σταθμοί στον χρόνο", "Μετοικίζοντας στη στεριά ή παραμένοντας στον βυθό: Η προστασία, διαχείριση και ανάδειξη της ενάλιας πολιτιστικής κληρονομιάς", "Ναυάγια. Αναφορές στις τέχνες και τα γράμματα", "Το ''Σιλό'' του Πειραιά: Τοπόσημο μιας πόλης, σύμβολο μιας εποχής".

Μαρμάρινη στήλη από το αρχαίο λιμάνι Κύθνου

Κάθε θεματικός άξονας θα ολοκληρώνεται με ένα ιδιαίτερα βιωματικό έκθεμα, το οποίο μπορεί να είναι μία εμπειρία "εμβύθισης" σε ενάλιους αρχαιολογικούς τόπους ή "προσομοίωσης" ταξιδιού εν μέσω θύελλας κ.ά. Για τον ίδιο λόγο διαδραστικά εκθέματα, αναλογικά (μηχανικά) ή ψηφιακά θα διανθίζουν αρκετές από τις ενότητες και υπο-ενότητες της έκθεσης.

• Οι χώροι Το Μουσείο Ενάλιων θα διαθέτει: Εκθεσιακούς χώρους (6.500 τ.μ.), χώρους εξυπηρέτησης επισκεπτών(1.500 τ.μ.), χώρους εκπαιδευτικών προγραμμάτων - επιστημονικών δράσεων (800 τ.μ.), εργαστήρια συντήρησης, μελέτης ευρημάτων (1000 τ.μ.), δεξαμενές αφαλάτωσης και καθαρισμού των αντικειμένων (400 τ.μ.), αποθήκες ευρημάτων (1.500 τ.μ.), περιβάλλοντα χώρο (περίπου 6 στρέμματα).

http://www.ethnos.gr/article.asp?pageid=639&catid=22784&subid=2&pubid=63243179

ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ