Κυνηγοί Παγωμένων Κόσμων
Της Αστροφυσικού Ελένης Χατζηχρήστου
Μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων δημιούργησε ένα νέο ιστοχώρο (http://www.icehunters.org) για το κοινό, με σκοπό να μπορεί ο καθένας ν’ ανακαλύψει έναν αστεροειδή στις απομακρυσμένες περιοχές του ηλιακού μας συστήματος, στη γνωστή ως Ζώνη Kuiper. Μυριάδες διαστημικοί βράχοι συνωστίζονται εκεί περιμένοντας την ανακάλυψή τους. Οι επιστήμονες σας προ(σ)καλούν λοιπόν να γίνετε κυνηγοί πάγων (ice hunters όπως εύγλωττα ονομάζεται το πρόγραμμα) και να ανακαλύψετε ένα ή περισσότερα από αυτά τα παγωμένα αντικείμενα που θα μπορούσε να συναντήσει το διαστημόπλοιο της NASA Νέοι Ορίζοντες μεταξύ των 2016-2020.
Εικ.1: Αναπαράσταση της ζώνης αστεροειδών Kuiper στα εξώτερα όρια του ηλιακού μας συστήματος.
Η αποστολή Νέοι Ορίζοντες ξεκίνησε το 2006, και είναι η πρώτη του διαστημικού προγράμματος της NASA Νέα Σύνορα. Το διαστημόπλοιο ήδη πέρασε τον Δία το 2007 και αναμένεται να φτάσει στον Πλούτωνα το 2015, τον μακρινότερο γνωστό (πρώην) πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος. Η αποστολή έχει προγραμματιστεί έτσι ώστε, μετά τον Πλούτωνα το διαστημόπλοιο να έχει αρκετό καύσιμο για να στραφεί προς τη ζώνη Kuiper με σκοπό να μπορέσει να προσεγγίσει έναν ή περισσότερους από τους παγωμένους αστεροειδείς που συνωστίζονται εκεί. Πού όμως ακριβώς θα πρέπει να στραφεί;
Εικ.2: Καλλιτεχνική αναπαράσταση ενός τυπικού ουράνιου σώματος στη ζώνη Kuiper (Credit: NASA).
Η ζώνη Kuiper (που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του Ολλανδού αστρονόμου που την ανακάλυψε) είναι μια μεγάλη περιοχή που εκτείνεται από την τροχιά του Ποσειδώνα (30 αστρονομικές μονάδες*) ως το εξώτερο ηλιακό μας σύστημα (περίπου 55 αστρονομικές μονάδες*). Περιέχει εκατομμύρια παγωμένα βραχώδη σώματα με διαστάσεις από ένα χιλιόμετρο έως πολύ μεγαλύτερα σώματα, παρόμοια με τη Σελήνη, τους λεγόμενους νάνους πλανήτες. Τέτοιοι θεωρούνται για παράδειγμα ο, μέχρι πρότινος ονομαζόμενος πλανήτης, Πλούτωνας, ο Makemake και ο Haumea. Το πρώτο αντικείμενο της ζώνης Kuiper (εκτός Πλούτωνα) ανακαλύφθηκε το 1992.
Εικ.3: Μια ακόμη καλλιτεχνική αναπαράσταση των παγωμένων αστεροειδών που συνωστίζονται στα εξώτερα όρια του ηλιακού μας συστήματος.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη υπολογίσει την περιοχή που θα πρέπει να βρίσκεται και την τροχιά που κατά προσέγγιση θα πρέπει να έχει ένας αστεροειδής στη ζώνη Kuiper για να έχει πιθανότητες να προσεγγίσει το διαστημόπλοιο της NASA. Κατόπιν, μερικά από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου εστίασαν στην περιοχή, παίρνοντας εκατομμύρια εικόνες σε αρκετά μήκη κύματος. Αυτές τις εικόνες καλούνται τώρα να αναλύσουν προσεκτικά οι χρήστες προσπαθώντας να ανακαλύψουν τον επόμενο στόχο των Νέων Οριζόντων, το μακρινότερο αντικείμενο που θα έχει ποτέ επισκεφθεί μια ανθρώπινη διαστημομηχανή.
Εικ.4: Λεπτομέρειες της παγωμένης, διάτρητης από κρατήρες, επιφάνειας ενός αστεροειδή (Credit: NASA/JPL/T.Pyle SSC).
Ακόμη και αν δεν είναι κανείς αρκετά τυχερός για να ανακαλύψει τον κατάλληλο αστροειδή, οι δημιουργοί του προγράμματος είναι σίγουροι ότι οι περισσότεροι θα έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν δεκάδες μεταβλητούς αστέρες και κοντινότερους αστεροειδείς. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε όλοι να συνεισφέρουμε στην εξερεύνηση του διαστήματος και να συνειδητοποιήσουμε καλύτερα την τεράστια σημασία των προόδων στον τομέα της αστρονομίας, καθώς των διαστημικών αποστολών που μπορεί εκ πρώτης όψεως να φαίνονται ακριβοπληρωμένες αλλά στην πραγματικότητα προσφέρουν τεράστια οφέλη στην κοινωνία.
Εικ.5: Ο αστεροιδής Quaoar που βρίσκεται πέρα από τον Πλούτωνα (Credit: NASA).
Πώς θα ανακαλύψετε λοιπόν έναν αστεροειδή στις εικόνες της NASA; Κατ’ αρχάς αφαιρείτε δύο εικόνες που πάρθηκαν σε μικρό χρονικό διάστημα η μία από την άλλη, έτσι ώστε όλα τα «σταθερά» αντικείμενα (άστρα, γαλαξίες κλπ.) αφαιρούνται και στην εικόνα μένουν μόνο τα αντικείμενα εκείνα που κινούνται πολύ γρήγορα, όπως οι αστεροειδείς, ή εκείνα που η λαμπρότητά τους μεταβάλλεται γρήγορα, όπως κάποιοι μεταβλητοί αστέρες. Δεν χρειάζεστε να εγκαταστήσετε κάποιο ιδιαίτερο πρόγραμμα, αρκεί ένας οποιοσδήποτε Web browser. Μόλις ανακαλύψετε αστεροειδή τον κυκλώνετε και σημαδεύετε τη θέση του. Αυτό είναι, μόλις ανακαλύψατε τον πιθανό επόμενο στόχο της NASA!
Εικ.6: Συγκριτικά μεγέθη των αστεροειδών/νάνων πλανητών Sedna, Quaoar, Πλούτωνα, Σελήνης, Γης (Credit: NASA).
Η προσπάθεια των Ice Hunters είναι μέρος μιας ευρύτερης συνεργασίας, γνωστής ως Zooniverse που στοχεύει στη συμμετοχή των πολιτών σε επιστημονικά προγράμματα καθώς και στη διάδοση της επιστημονικής γνώσης στα παιδιά και τους ενήλικες Πάνω από 400.000 εθελοντές από όλο τον κόσμο συμμετέχουν στο Zooniverse, ταξινομώντας γαλαξίες στις εικόνες του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, ανατρέχοντας στην ιστορία του γήινου κλίματος, ή αναλύοντας εικόνες της σεληνιακής επιφάνειας. Για περισσότερες πληροφορίες και για να γίνετε και σεις εθελοντές επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://www.Zooniverse.org .
*Αστρονομική Μονάδα: Η μέση απόσταση Γης-Ήλιου, ίση με 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
πηγή: http://www.telescopeshop.gr/news_show.asp?articleId=331&utm_medium=email&utm_campaign=Telescopeshop+Newsletter+-+July+2011+2nd+Edition&utm_content=Telescopeshop+Newsletter+-+July+2011+2nd+Edition+CID_ff9cd0d054bfe95d786813f1700b20a2&utm_source=Telescopeshop+newsletterΠροσθήκη: 01/07/2011
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου