Νόμπελ Ιατρικής σε μια «Κινέζα μάγισσα»
nobel_iatrikis.jpg
Η Γιούγιου Του ανακάλυψε το πιο αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο κατά της ελονοσίας
| Jin Liwang/ Xinhua via AP
| Jin Liwang/ Xinhua via AP
Την αποκαλούν «Κινέζα μάγισσα». Αλλά περισσότερο από μαγεία, ο άθλος της αποτελεί προϊόν επίμονης δουλειάς, βαθιάς αφοσίωσης και μιας ιστορικής πολιτικής συγκυρίας.
Η 85χρονη Γιούγιου Του, που φέτος μοιράστηκε το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψη (πίσω στη δεκαετία του ᾽70) μιας δραστικής θεραπείας κατά της ελονοσίας, ποτέ δεν είχε φανταστεί πως η πρωτοποριακή έρευνα που έκανε με εντολή του Μάο Τσε Τουνγκ, δεκαετίες αργότερα θα της απέφερε τόσες τιμές.
Απόφοιτος του Τμήματος Φαρμακολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Πεκίνου και ερευνήτρια του Κέντρου Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής, ως η καλύτερη στο είδος της κλήθηκε το 1969 από τον «μεγάλο τιμονιέρη» να μετάσχει σε απόρρητη στρατιωτική ιατρική έρευνα ως μέλος της μυστικής ομάδας «523».
H ομάδα είχε συσταθεί δύο χρόνια πριν με εντολή να βρει ένα φάρμακο κατά της ελονοσίας, που θέριζε τους συμμάχους και καίριους για την κινεζική γεωπολιτική σκακιέρα Βορειοβιετναμέζους και τους Νοτιοβιετναμέζους αντάρτες περισσότερο και από ό,τι οι σφαίρες και οι βόμβες των Νοτιοβιετναμέζων και των Αμερικανών που τους στήριζαν.
Η χώρα διένυε την ταραγμένη Πολιτιστική Επανάσταση, οι κοκκινοφρουροί έκλειναν σχολεία και πανεπιστήμια, κηρύσσοντας ως ταξικούς εχθρούς δασκάλους, επιστήμονες, ακαδημαϊκούς και στέλνοντάς τους σε αγροτικές ζώνες για να «αναμορφωθούν», αλλά η 39χρονη τότε Γιούγιου Του, αντί γα τα χωράφια, βρέθηκε ανάμεσα στην αφρόκρεμα των ιατρών, που είχαν δοκιμάσει ανεπιτυχώς χιλιάδες πιθανές ενώσεις και παρασκευάσματα.
Δική της αποστολή ήταν να αναζητήσει στη φύση αυτό που τα συνθετικά φάρμακα δεν είχαν καταφέρει.
Η Του ακολούθησε τον δρόμο των παραδοσιακών ιαμάτων και των θεραπευτικών βοτάνων και φυτών, κατέφυγε σε αρχαία ιατρικά συγγράμματα, δοκίμασε περισσότερες από 2.000 συνταγές, παρασκεύασε κάπου 380 εκχυλίσματα από διαφορετικές φυσικές ουσίες.
Εως ότου σ’ ένα κείμενο του 4ου μ.Χ. αιώνα, του αλχημιστή και βοτανολόγου Τζι Χονγκ, το Εγχειρίδιο Κλινικής Πρακτικής και Εξαιρετικών Φαρμάκων, βρήκε μια αναφορά για την ιδιότητα του φυτού Artemisia annua να θεραπεύει συμπτώματα που έμοιαζαν με της ελονοσίας.
Συνδυάζοντας την παραδοσιακή ιατρική και τη σύγχρονη επιστήμη και τεχνολογία, η Του κατάφερε να απομονώσει μια δραστική ουσία, την αρτεμισίνη, που αποδείχθηκε αποτελεσματική στο να σκοτώνει τα παράσιτα που προκαλούν τη νόσο στα ποντίκια.
Ηταν ο πρώτος άνθρωπος πάνω στον οποίο δοκιμάστηκε το φάρμακο που ανακάλυψε. Κι έπειτα η δοκιμή επεκτάθηκε σε νοσούντες εργάτες: μέσα σε 30 ώρες τα παράσιτα είχαν εξαφανιστεί από το αίμα τους και τα συμπτώματα είχαν υποχωρήσει.
Παρά την τεράστια σημασία της ανακάλυψής της, η Του είναι άγνωστη στην πατρίδα της, όπως ήταν μέχρι πρόσφατα και στη διεθνή επιστημονική κοινότητα.
Μόνο το 1977, όταν η έξαψη της Πολιτιστικής Επανάστασης είχε κοπάσει, δημοσιεύθηκε η εργασία της, αλλά ανώνυμα. «Τότε τα δοκίμια δεν έφεραν την υπογραφή του συγγραφέα. Αλλωστε δεν τη θέλω τη φήμη», δήλωσε το 2007 σε μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις της. Χρειάστηκε να φτάσει το 2011 για να την ανακαλύψουν με τη σειρά τους Αμερικανοί συνάδελφοί της, τιμώντας την με τοβραβείο κλινικής έρευνας Lasker DeBakey.
Πάντα σεμνή, λακωνική και απλή, η γυναίκα που ανακάλυψε το πιο αποτελεσματικό και ασφαλές φάρμακο κατά της ελονοσίας συμβάλλοντας στη θεραπεία μιας νόσου που πλήττει περισσότερους από 200 εκατ. ανθρώπους τον χρόνο, όταν τη ρώτησαν πώς νιώθει για τη βράβευσή της με Νόμπελ, αποκρίθηκε: «Είμαι πολύ ηλικιωμένη για να το αντέξω αυτό».
www.efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου