Πέρασαν 46.000- 59.000 χρόνια από τότε που ο σύγχρονος
άνθρωπος εμφανίστηκε στον ελλαδικό χώρο, ωστόσο, χάρη στις αναλύσεις του DNA,
έχουμε ακόμη πολλά να μάθουμε για την ταυτότητα των Ελλήνων.
Εντυπωσιακά στοιχεία αποκαλύπτουν μέρα με τη μέρα οι
γενετικές έρευνες στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και σε άλλα
ευρωπαϊκά ιδρύματα, συμπληρώνοντας το παζλ για την καταγωγή των Ελλήνων. Τα πιο
σύγχρονα επιστημονικά στοιχεία για τη γενετική σύσταση των σημερινών κατοίκων
της Ελλάδας παραθέτει στο βιβλίο του «Η γενετική ιστορία της Ελλάδας – Το DNA
των Ελλήνων» ο ομότιμος καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου,
Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, ο οποίος έχει αφιερώσει πολλά χρόνια στη
συγκεκριμένη έρευνα.
Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που παρουσιάζει είναι ότι
οι Έλληνες όχι μόνο δεν επηρεάστηκαν γενετικά από άλλους λαούς, αλλά αντίθετα
μετέδωσαν το DNA τους και στην υπόλοιπη Ευρώπη! Μάλιστα, το ελληνικό γενετικό
υλικό «μοιάζει» πολύ με αυτό των Ιταλών (σ.σ. una fazza una razza), λιγότερο με
των Γάλλων και με ένα ποσοστό των Ισπανών, όχι όμως και με των Τούρκων (σ.σ.
προφανώς των αυθεντικών που ζουν στα βάθη της Ανατολίας με καταγωγή από την
κινεζική επικράτεια και όχι αυτούς που ζουν στα παράλια και τον Πόντο και είναι
ελληνογενείς), όπως θα περίμενε κανείς λόγω της τουρκικής κατοχής.
Εντυπωσιακό είναι ότι το DNA των σύγχρονων Ελλήνων δείχνει
καταγωγή από τη Νεολιθική εποχή και άμεση συνέχεια με αυτό των αρχαίων Ελλήνων,
χωρίς να έχει υποστεί ιδιαίτερες προσμείξεις και, επιπλέον, το ενδεχόμενο οι
αρχαίοι Ελληνες να είχαν φτάσει στην… Αμερική αιώνες προτού ο Κολόμβος φιλήσει
το χώμα των «Δυτικών Ινδιών» εξετάζεται σήμερα ως πολύ πιθανό από τους
επιστήμονες.
Στο βιβλίο του, εκτός από την παράθεση δεδομένων, ο
καταξιωμένος επιστήμονας συγκρίνει τα χαρακτηριστικά των Ελλήνων με αντίστοιχα
στοιχεία λαών της Βαλκανικής, της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.
«Η DNA υπογραφή των Ελλήνων αντικατοπτρίζει, ακόμη και σήμερα, την εξάπλωση των
αρχαίων Ελλήνων και αποδεικνύει τη συνέχεια των Ελλήνων στο χώρο και στο
χρόνο», επισημαίνει στον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής» ο κ. Τριανταφυλλίδης.
Οι εκπλήξεις της γενετικής
Οι νέες έρευνες, που βασίζονται στη μελέτη του DNA και όχι
στις αναλύσεις αίματος όπως παλιότερα, οδηγούν σε πιο έγκυρα συμπεράσματα και
αναμένεται να δώσουν νέες πληροφορίες για το γενετικό υλικό των Ελλήνων, εκτιμά
ο κ. Τριανταφυλλίδης. «Το γεγονός ότι απέχουμε γενετικά από τους Σλάβους το
είχαμε διαπιστώσει και παλιότερα, μελετώντας τις ομάδες αίματος. Πλέον έχουμε
στοιχεία από 300.000 γονίδια και γενετικούς δείκτες για να αποδείξουμε ότι δεν
ισχύουν, για παράδειγμα, ισχυρισμοί όπως ότι οι Ελληνες έχουν αφρικανική
καταγωγή, όπως είχαν υποστηρίξει εσφαλμένα, τελικά, οι Σκοπιανοί», υπογραμμίζει
ο καθηγητής.
Προσθέτει ότι με ενδιαφέρον αναμένονται και τα αποτελέσματα
μελλοντικών μελετών. «Οι Σουηδοί επιστήμονες μελέτησαν οστά σε τάφους στη νότια
Σουηδία και διαπίστωσαν ότι κάτοικοι των Μυκηνών είχαν φτάσει εκεί χιλιάδες
χρόνια πριν, μεταφέροντας όχι μόνο πολιτιστικά αγαθά, αλλά και πλοία, καθώς και
το γενετικό υλικό τους. Αυτό ξεφεύγει από όλα όσα ξέραμε ώς τώρα», αναφέρει ο
κ. Τριανταφυλλίδης.
Νέους δρόμους, σύμφωνα με τον ίδιο, για τη διάγνωση και
θεραπεία πολλών ασθενειών, ανοίγουν η αποκρυπτογράφηση του γενετικού κώδικα και
η πρόσφατη ανακάλυψη ομάδας ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου
Ουάσιγκτον του Σιάτλ, με επικεφαλής τον καθηγητή Γενετικής Γιάννη
Σταματογιαννόπουλο. «Η τελευταία ανακάλυψη αφορά ένα δεύτερο γενετικό κώδικα
μέσα στο DNA, που περιέχει πρόσθετες πληροφορίες που αλλάζουν τον τρόπο με τον
οποίο οι επιστήμονες διαβάζουν τον κανονικό κώδικα του DNA και εξηγούν τις
μεταλλάξεις του από άποψη υγείας. Σήμερα, η πρόκληση είναι να βρούμε τις
εφαρμογές στην Ιατρική, ώστε να γίνεται μοριακή διάγνωση για χιλιάδες ασθένειες.
Πρέπει όμως να οριστούν με νόμο οι προδιαγραφές, όπως ισχύει διεθνώς»,
καταλήγει ο κ. Τριανταφυλλίδης.
Στο βιβλίο του, παντρεύει τη Γενετική με την Ιστορία, την
Αρχαιολογία, τη Γλωσσολογία, την Ανθρωπολογία, την Παλαιοντολογία και τη
Μυθολογία, δίνοντας επιστημονικές απαντήσεις σε ερωτήματα για την ταυτότητα και
την καταγωγή των σημερινών κατοίκων της Ελλάδας.
Το ελληνικό DNA μέσω Αξιού και Δούναβη
Ένα από τα βασικά συμπεράσματα των πολυετών μελετών του
γενετικού υλικού των Ελλήνων είναι ότι οι Έλληνες μετέφεραν τον πολιτισμό τους
και το DNA τους στη Δυτική Ευρώπη, μέσω της κοιλάδας του Αξιού και κατόπιν του
Δούναβη. Η μετακίνηση των εποίκων ξεκίνησε δηλαδή από τις περιοχές της
Θεσσαλονίκης, της κεντρικής Μακεδονίας και της Θεσσαλίας.
«Συγκρίνοντας το DNA των κατοίκων της Ελλάδας και ειδικότερα
της Πελοποννήσου, με το DNA των κατοίκων της νότιας Ιταλίας, διαπιστώνεται ότι
σε μεγάλο ποσοστό είναι ίδιο. Η γενετική συμβολή των Ελλήνων στη γενετική
σύσταση των σημερινών κατοίκων της Σικελίας και της Νότιας Ιταλίας ανέρχεται
στο 37,3% και 10%, αντίστοιχα. Είναι γνωστό ότι οι περιοχές της Μεγάλης
Ελλάδας, στη νότια Ιταλία, αποτελούνται κυρίως από ελληνικούς πληθυσμούς, αλλά
το πιο εντυπωσιακό είναι ότι το γενετικό αποτύπωμα εξακολουθεί να αποκαλύπτεται
σήμερα, μετά από 2.500 χρόνια!», παρατηρεί ο κ. Τριανταφυλλίδης.
Οπως περιγράφει, οι επιστήμονες δίνουν μεγάλη σημασία στο
γεγονός ότι μετά από δεκάδες έρευνες δεν ανακαλύφθηκε μογγολική προέλευση στο
DNA των Ελλήνων. Εξηγεί ότι, παρά την τουρκική κατοχή στην Ελλάδα, δεν
αποδεικνύεται, όπως αναμενόταν, κάποια σχέση στο DNA των δύο λαών. Το ελληνικό
DNA δεν έχει επηρεαστεί ούτε στο ελάχιστο, ενώ το ίδιο δεν ισχύει, για
παράδειγμα, για τους σημερινούς Ισπανούς, οι οποίοι σε σημαντικό ποσοστό έχουν
αραβική γενετική προέλευση.
Εκτός από τους Τούρκους, και οι Βούλγαροι, Σλάβοι της ΠΓΔΜ
και Αλβανοί διαφέρουν στη γενετική τους σύσταση από τους Έλληνες. Επιπλέον, τα
γενετικά δεδομένα απορρίπτουν ως εσφαλμένη τη θεωρία του Φαλμεράυερ περί της
καταγωγής των Ελλήνων, οι οποίοι αποδεικνύεται ότι ομαδοποιούνται γενετικά με
ευρωπαϊκούς λαούς.
Διαβάστε και την παρακάτω σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε
προ λίγων μηνών και στην οποία συμμετέχει με ερευνητές και τοΤμήμα Μοριακής
Βιολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης :
Επιστημονική έρευνα δείχνει πως οι Μινωίτες ήταν Ευρωπαίοι
και γενετικά παρόμοιοι με τους σημερινούς Κρητικούς
Οι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι Ευρωπαίοι και ήταν αυτόχθονες
κάτοικοι της Κρήτης. Δηλαδή οι σημερινοί Κρήτες είναι απόγονοι των Μινωιτών! Η
είδηση αυτή κάνει ήδη το γύρο του κόσμου μέσω του διάσημου επιστημονικού περιοδικού
«Ναture», το οποίο δημοσιεύει τα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο «Ευρωπαϊκός
ο πληθυσμός στην Κρήτη της Μινωικής εποχής του Χαλκού».
Οι αναλύσεις σε οστά Μινωιτών 4.500 χρόνια πίσω, που
βρέθηκαν σε σπήλαιο στον Άγιο Χαράλαμπο το 1976 στο Οροπέδιο Λασιθίου, σύμφωνα
με το neakriti.gr, δεν αφήνουν την παραμικρή αμφιβολία ότι οι αρχαίοι κάτοικοι
του νησιού μας ήταν απόγονοι Νεολιθικών Ευρωπαϊκών πληθυσμών, οι οποίοι μάλιστα
και αυτό είναι το δεύτερο εντυπωσιακό εύρημα της επιστημονικής μελέτης, βρίσκονται
σε αδιατάρακτη συνέχεια στους σημερινούς πληθυσμούς της Δυτικής Ευρώπης και
κυρίως και με τους κατοίκους της περιοχής του Οροπεδίου Λασιθίου, άρα με την
πλειοψηφία των σημερινών κατοίκων της Κρήτης.
Τι λέει ο συντονιστής της έρευνας
Ομάδα ερευνητών από την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες
της Αμερικής χρησιμοποίησε ανάλυση μιτοχονδριακού DNA από Μινωικούς σκελετούς,
προκειμένου να προσδιορίσει την καταγωγή αυτών των αρχαίων προγόνων μας. Τα
αποτελέσματά τους δημοσιεύθηκαν στην Επιστημονική Επιθεώρηση Nature
Communications στο τεύχος που κυκλοφόρησε στις 14 Μαΐου.
Τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της ανάλυσης
του DNA ως εργαλείου για την κατανόηση της ιστορίας και της προ-ιστορίας των
Ελλήνων ανέφερε ο Καθηγητής Ιατρικής και Επιστημών Γονιδιώματος του
Πανεπιστημιου Ουάσιγκτον, κ. Γεώργιος Σταματογιαννόπουλος που ήταν ο
συντονιστής της έρευνας.
«Πριν από περίπου 9.000 χρόνια, υπήρξε εκτεταμένη
μετανάστευση ανθρώπων της Νεολιθικής Εποχής από περιοχές της Ανατολίας που
αντιστοιχούν σήμερα σε μέρη της Τουρκίας και της Μέσης Ανατολής. Τότε έφτασαν
στην Κρήτη και οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού. Η ανάλυση μιτοχονδριακού DNA που
πραγματοποιήσαμε και η σύγκριση με άλλους πληθυσμούς, δείχνει ότι οι Μινωίτες
έχουν την ισχυρότερη γενετική συσχέτιση με πληθυσμούς της Νεολιθικής Εποχής
καθώς και με αρχαίους αλλά και σύγχρονους Ευρωπαίους και ιδιαίτερα με τον
πληθυσμό της Κρήτης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά μας, ο Μινωικός πληθυσμός
αναπτύχθηκε πριν από 5.000 χρόνια στην Κρήτη από προγόνους που κατοικούσαν στο
νησί ήδη και είχαν φτάσει εκεί 4.000 χρόνια νωρίτερα», αναφέρει ο κ.
Σταματογιαννόπουλος.
Στη συνέχεια προσθέτει: «Οι γενετικές αναλύσεις παίζουν έναν
ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στην πρόβλεψη και την προστασία της υγείας του
ανθρώπου. Η μελέτη μας υπογραμμίζει το γεγονός ότι η ανάλυση του DNA μπορεί να
μας βοηθήσει όχι μόνο να έχουμε ένα πιο υγιές μέλλον αλλά να κατανοήσουμε και
την ιστορία μας. Παρόμοιες έρευνες θα μας βοηθήσουν να ανακαλύψουμε τις
γενετικές σχέσεις μεταξύ Μινωιτών και Μυκηναίων και μεταξύ των Ελληνικών φυλών
της Κλασσικής Ελλάδας».
Η ομάδα των ερευνητών καταλήγει ότι ο Μινωικός πολιτισμός
αναπτύχθηκε από αυτόχθονες κατοίκους της Κρήτης κατά την Εποχή του Χαλκού, οι
οποίοι ήταν απόγονοι των πρώτων ανθρώπων που αποίκισαν το νησί, 9.000 χρόνια
περίπου πριν από σήμερα.
Στη μελέτη χρησιμοποιήθηκαν δείγματα από σκελετούς 37 ατόμων
που βρέθηκαν σε μια σπηλιά στο οροπέδιο του Λασιθίου στην Κρήτη. Μιτοχονδριακό
DNA από τα δείγματα αυτά συγκρίθηκε με αλληλουχίες από άλλους 135 σύγχρονους
και αρχαίους ανθρώπινους πληθυσμούς.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι το μιτοχονδριακό
DNA των Μινωιτών δεν έχει ομοιότητες με τους Αιγύπτιους, Λίβυους και άλλους
Αφρικανικούς πληθυσμούς. Αντίθετα, οι Μινωίτες έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα
με τους σύγχρονους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Μάλιστα, η ανάλυση έδειξε υψηλό
ποσοστό συγγένειας των Μινωιτών με τον σύγχρονο πληθυσμό της Κρήτης αλλά και
την υπόλοιπη Ελλάδα.
Η μελέτη αυτή κατέστη δυνατή χάρη στη δραματική πρόοδο που
έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στις τεχνολογίες ανάλυσης αρχαίων
γονιδιωμάτων καθώς και στις νέες αλγοριθμικές τεχνικές που επιτρέπουν την
στατιστική επεξεργασία δεκάδων χιλιαδών γενετικών αλληλουχιών με μεγάλη
ταχύτητα.
Οι υπεύθυνοι για τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων, κ.
Περιστέρα Πάσχου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και
Γενετικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, και ο κ. Πέτρος Δρινέας,
Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Rensselaer στις ΗΠΑ
συμπληρώνουν: «Συγκρίναμε τις γενετικές αλληλουχίες των Μινωιτών με περισσότερα
από 14.000 άτομα, κάτι που θα ήταν υπολογιστικά εξαιρετικά χρονοβόρο πριν από
μόλις λίγα χρόνια. Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, σύμφωνα με τις στατιστικές
μας αναλύσεις, η γενετική πληροφορία που περιέχεται στο μιτοχονδριακό DNA των
Μινωιτών και έχει μεταβιβαστεί από τις μητέρες στα παιδιά από την αρχαιότητα
μέχρι και σήμερα, είναι ακόμη εμφανής στους σύγχρονους κατοίκους του οροπεδίου
του Λασιθίου».
Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη μελέτη είχε ο κ. Μανώλης
Μιχαλοδημητράκης, Καθηγητής Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο
Κρήτης, ο οποίος συντόνισε την αναγνώριση και συλλογή των αρχαίων οστών που
χρησιμοποιήθηκαν για την εξαγωγή του DNA. Μεγάλη ήταν η συμβολή του εκλιπόντος
αρχαιολόγου Νίκου Παπαδάκη, ο οποίος ως Διευθυντής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας
Αγίου Νικολάου υπήρξε θερμός υποστηρικτής της μελέτης. Ο αρχαιολόγος Δρ.
Βασιλάκης και η ανθρωπολόγος Δρ McGeorge παρείχαν τα οστά που αποτέλεσαν το
αντικείμενο της έρευνας.
.jpg)
