Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ απο 26/8 εως 15/9

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης) 

Δευτέρα, 26 Αυγούστου

• Ο Ποσειδώνας φθάνει σε αντίθεση απόψε, το οποίο σημαίνει ότι ο πλανήτης βρίσκεται απέναντι από τον ήλιο στον ουρανό μας. Αυτό χαρακτηρίζει την αιχμή της εποχής παρατήρησης του Ποσειδώνα επειδή φτάνει σε μέγιστη φωτεινότητα (με μέγεθος 7,8),  εμφανίζεται με τη μεγαλύτερη φαινόμενη διάμετρo του (2,4") μέσα από ένα τηλεσκόπιο και παραμένει στον ουρανό όλη τη νύχτα. Ο πιο μακρινός πλανήτης βρίσκεται αυτή την περίοδο μεταξύ των αστεριών του υποβάθρου του Υδροχόου μεταξύ του μεγέθους 4,8 σίγμα (σ) και του μεγέθους 5,4 38 του Υδροχόου.

• Η λαμπρή Αφροδίτη βρίσκεται χαμηλά στη δύση αμέσως μετά το ηλιοβασίλεμα όλη αυτή την  εβδομάδα. Λάμποντας με μέγεθος –4,0, ο πλανήτης είναι ευδιάκριτος καθώς πέφτει το σκοτάδι και ο ουρανός είναι καλός και ο ορίζοντας καθαρός χωρίς κάτι να εμποδίζει. Στέκεται περίπου 10° πάνω από τον ορίζοντα 30 λεπτά μετά από τη δύση του ήλιου. Εάν στρέψετε το  τηλεσκόπιό σας στην Αφροδίτη, θα δείτε έναν δίσκο που εκτείνεται 14 " και εμφανίζεται φωτεινός κατά τρία τέταρτα.

Τρίτη, 27 Αυγούστου

• Η σελήνη ανατέλλει περίπου τα μεσάνυχτα. Όταν ανέβει αρκετά ψηλά, τις πρώτες πρωινές ώρες, θα βρείτε τις Πλειάδες πάνω απ’ αυτήν και τον πορτοκαλή Αλντεμπαράν αρκετά πιο κάτω. Αρκετά πιο μακριά και στα αριστερά της λάμπει η Αίγα του Ηνίοχου.

• Περίπου στις 4 π.μ., ο Άρης βρίσκεται χαμηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά, ανάμεσα στα αστέρια των Διδύμων όπου και σχηματίζει μια ευθεία γραμμή με τα δύο πιο λαμπρά αστέρια του αστερισμού, τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, σήμερα και αύριο. Με μέγεθος 1,6, ο Άρης φαίνεται τόσο λαμπρός όσο ο Κάστωρ αλλά λίγο πιο αμυδρός από τον Πολυδεύκη.

Τετάρτη, 28 Αυγούστου 

• Τελευταίο τέταρτο της σελήνης στις 12:36 π.μ.

• Αν και φθάνει ψηλότερα στον ουρανό το φθινόπωρο, το «διπλό σμήνος του Περσέα» είναι ένα ακόμα αξιοθέατο αντικείμενο του Αυγουστιάτικου  ουρανού. Αυτό το διπλό σμήνος, h και χ, είναι νεαρές συστάδες αστέρων, μόνο 13 εκατομμυρίων ετών που κινούνται μαζί στο διάστημα. Βρίσκονται σε απόσταση 7650 έτη φωτός και χάνουν την φωτεινότητά τους κατά 1,8 μέγεθος εξαιτίας της απορρόφησης  από την διαστρική σκόνη. Η παρουσία του σμήνους γίνεται φανερή με γυμνό μάτι κάτω από έναν σκοτεινό ουρανό.

Πέμπτη, 29 Αυγούστου

• Στον ανατολικό ώμο του Οφιούχου υπάρχουν αρκετά ενδιαφέροντα αντικείμενα με κιάλια όπως το ανοιχτό σμήνος IC 4665. Είναι ένα από τα φωτεινότερα ανοιχτά σμήνη του γαλαξία μας που λείπει από τον κατάλογο του Μεσιέ και του NGC επειδή είναι τόσο αραιό. Παρατηρήστε το με κιάλια ή με τηλεσκόπιο με χαμηλή μεγέθυνση.

Παρασκευή, 30 Αυγούστου 

• Αύριο, στον πρωινό ουρανό, ο Δίας λάμπει στα αριστερά της ημισελήνου. Βρίσκονται και οι δύο στους Διδύμους στα ανατολικά. Ο αστερισμός του Ωρίωνα είναι αρκετά μακριά τους και στα δεξιά.

• Η σελήνη φτάνει σε απόγειο, στο πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη στις 2:45 π.μ. του Σαββάτου. Απέχει 404.881 χιλιόμετρα από το κέντρο της Γης.

Σάββατο, 31 Αυγούστου 

• Ξημερώματα Κυριακής, η ημισέληνος λάμπει στους Διδύμους, κάτω από τον Δία, σχηματίζοντας ένα τρίγωνο με τον Άρη, κάτω και στα αριστερά της, και τον Προκύωνα κάτω και στα δεξιά της.  

Κυριακή, 1 Σεπτεμβρίου 

• Καθώς το λυκαυγές γίνεται όλο και πιο λαμπρό, η ημισέληνος περνάει κοντά από τον Άρη στον ανατολικό ουρανό.

• Η μετεωρική βροχή «Ηνιοχίδες» φτάνει στο μέγιστό της απόψε.  Αν και δεν είναι μια κύρια βροχή διαττόντων, παράγει συνήθως μόνο έξι μετέωρα ανά ώρα υπό ιδανικές συνθήκες και  περιστασιακά αποδίδει πολύ καλύτερα. Ποσοστά έξι φορές υψηλότερα από το κανονικό εμφανίστηκαν το 1935, το 1986  και το 1994. Οι παρατηρητές κατέγραψαν μέχρι 130 μετέωρα  ανά ώρα το 2007, Κανείς δεν γνωρίζει πότε θα έχουμε μια παρόμοια έξαρση. Όμως, η σελήνη απόψε δεν θα επηρεάσει μια πιθανή βροχή. Φυσικά, όπως δηλώνει και το όνομά τους, οι «Ηνιοχίδες» φαίνεται να προέρχονται από τον αστερισμό του Ηνίοχου.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσειςΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."
  
  

Πριν ανατείλει απόψε το φεγγάρι, ας κοιτάξουμε ένα πλανητικό νεφέλωμα που βρίσκεται στα δυτικά του λ του Σκορπιού, το NGC 6302, γνωστό και σαν νεφέλωμα  ‘Bug’. Με μέγεθος περίπου 9,5, το ‘Bug’ έχει στο κέντρο ένα πολύ θερμό αστέρι 10ου μεγέθους που μελέτες έχουν δείξει ότι περιέχει υδρογονάνθρακες (σε μορφή κρυστάλλων) και σίδηρο. Σε απόσταση 4.000 έτη φωτός μακριά, δεν είναι δυνατόν να το δούμε τόσο καλά όπως στη φωτογραφία αυτή αλλά μπορούμε να σκεφτούμε ότι βλέπουμε ένα πολύ ξεχωριστό πλανητικό νεφέλωμα. (Φωτογραφία: NASA, ESA και  A.Zijlstra (UMIST, Manchester, UK) )

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίοΑστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής είναι κρυμμένος στη λάμψη του ήλιου.

• Ο Άρης και ο Δίας λάμπουν στα ανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Δίας είναι πιο ψηλά και με μέγεθος -2 είναι πιο λαμπρός. Ο Άρης (μέγεθος +1,6), είναι κάτω και στα αριστερά του Δία. Και οι δύο πλανήτες είναι στους Διδύμους. Ο Πολυδεύκης και ο Κάστωρ τρεμοσβήνουν πάνω και στα αριστερά του Άρη. Στα δεξιά του είναι ο Προκύων.

• Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0) βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο είναι ακόμα μικρή (14 δευτερόλεπτα του τόξου και φωτισμένη στο 75%). Για το υπόλοιπο του έτους, μεγαλώνει σε φαινόμενο μέγεθος  αλλά μικραίνει στη φάση της μέχρις ότου να γίνει ένας μακρύς, πολύ λεπτός μηνίσκος.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, ανάμεσα στην Παρθένο και τον Ζυγό) λάμπει στο νοτιοδυτικό ουρανό όταν θα έχει βραδιάσει. Βρίσκεται 13° πάνω αριστερά του Στάχυ. Πάνω και στα δεξιά τους είναι ο λαμπρότερος Αρκτούρος. 

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5.8, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα. Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό των δύο πλανητών εδώ:http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης) 

Δευτέρα, 2 Σεπτεμβρίου

• Αν και o Ποσειδώνας έφθασε σε αντίθεση και μέγιστη φωτεινότητα μια εβδομάδα πριν (στις 26 Αυγούστου), παραμένει ένας καλός στόχος για αρκετές εβδομάδες. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ανατέλλει κοντά στο ηλιοβασίλεμα και εμφανίζεται ψηλά στο νότο αμέσως μετά τα μεσάνυχτα. Αλλά μπορείτε να αρχίσετε να τον  ψάχνετε από τις 10 μ.μ., όταν θα βρίσκεται πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα, στα 2/3 της απόστασης του ορίζοντα από το ζενίθ. Ο Ποσειδώνας έχει μέγεθος 7,8, αρκετά φωτεινό για να τον εντοπίσετε με κιάλια,  εάν ξέρετε πού να κοιτάξετε. Αρκεί να βρείτε το σ του Υδροχόου, το οποίο βρίσκεται κατά προσέγγιση στο κέντρο του Υδροχόου.  Ο Ποσειδώνας εμφανίζεται αυτήν την περίοδο 2° δυτικά αυτού του αστεριού.

Τρίτη, 3 Σεπτεμβρίου

• Με τη σελήνη να απουσιάζει από τον βραδινό ουρανό, προσπαθήστε να εντοπίσετε και να παρατηρήσετε τον μακρινό γαλαξία Abell 2666. Η θέση του εντοπίζεται εύκολα μέσα στο Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου. Θα χρειαστείτε όμως ένα σχετικά μεγάλο τηλεσκόπιο και καλό ουρανό. Το πιο λαμπρό μέλος αυτού του σμήνους των γαλαξιών, ο γιγάντιος NGC 7768, φαίνεται 12ου ή 13ου μεγέθους. Εάν η προσπάθειά σας είναι επιτυχημένη, τότε ίσως να έχετε δει τον πιο μακρινό γαλαξία. Το σμήνος απέχει 300 εκατομμύρια έτη φωτός.
  

Τετάρτη, 4 Σεπτεμβρίου

• Ο μεγάλος αλλά με σκούρο χρώμα αστεροειδής 324 Bamberga έχει φτάσει σε μέγεθος  8,3. Βρίσκεται ασυνήθιστα κοντά, σε αντίθεση, μια φορά κάθε 22 χρόνια. Θα τον βρείτε στον κυκλικό σχηματισμό των Ιχθύων.
  

Πέμπτη, 5 Σεπτεμβρίου

• Η λαμπρή Αφροδίτη βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα όλη αυτή την εβδομάδα. Λάμποντας με μέγεθος –4,0, ο πλανήτης φαίνεται εύκολα όταν  πέφτει το σκοτάδι σε έναν ουρανό που έχει ορίζοντα με ανεμπόδιστη θέα. Στέκεται περίπου 10° πάνω από τον ορίζοντα, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Αυτό το βράδυ, περνά  2° βόρεια (πάνω δεξιά) του Στάχυ, στον αστερισμό της Παρθένου. Μπορεί να χρειαστείτε κιάλια για να βρείτε το 1ου μεγέθους αστέρι το οποίο λάμπει 100 φορές πιο αμυδρά από τον πλανήτη. Εάν στρέψετε το τηλεσκόπιό σας στην Αφροδίτη, θα δείτε έναν δίσκο που εκτείνεται στα 15 ". Εμφανίζεται φωτισμένος, ελαφρώς λιγότερο από τα τρία τέταρτα.

Η φωτογραφία της Αφροδίτης είναι του Damian Peach

• Νέα σελήνη στις 2:34 μ.μ.

• Το μεγάλο τετράγωνο του Πήγασου που πάντοτε δίνει το δυναμικό παρόν στον ουρανό του φθινοπώρου, βρίσκεται στα ανατολικά στο τέλος του λυκόφωτος.  Στην πραγματικότητα, το σχήμα του καλύτερα μπορεί να  περιγραφεί ως "διαμάντι" αφού φαίνεται σαν να έχει  περιστραφεί έτσι ώστε η μια γωνία του τετραγώνου να δείχνει προς τα κάτω. Τα αστέρια είναι παρόμοια σε φωτεινότητα με εκείνα της κατσαρόλας της Μεγάλης Άρκτου.

Παρασκευή, 6 Σεπτεμβρίου

• Ο Στάχυς παραμένει 2° κάτω από την Αφροδίτη στο λυκόφως, σε λίγο διαφορετική θέση από χθες.

• Το αόριστο ζωδιακό φως είναι ένα εξασθενημένο λαμπύρισμα του φωτός του ήλιου που ανακλάται από τα μόρια σκόνης στο ηλιακό σύστημα. Είναι ευκολότερο να παρατηρηθεί όταν η ζώνη με τους ζωδιακούς αστερισμούς στέκεται πιο κατακόρυφα αμέσως πριν από την αυγή ή μετά το λυκόφως. Αυτή την εποχή του έτους, το ζωδιακό φως εμφανίζεται καλύτερα στον ουρανό όταν απουσιάζει το φως της Σελήνης. Ψάξτε για μια αμυδρή λάμψη σε τριγωνικό σχήμα να ανατέλλει από την ανατολή και να  γέρνει ελαφρώς στα δεξιά. 

Σάββατο, 7 Σεπτεμβρίου

• Πώς ξέρετε ότι πλησιάζουν οι ημέρες για να ανοίξουν τα σχολεία; Όταν μετά το σούρουπο, η κατσαρόλα της Μεγάλης Αρκτου είναι χαμηλά στα βορειοδυτικά και η Κασσιόπη βρίσκεται στα βορειοανατολικά. Κοιτάξτε λίγο πάνω από το ενδιάμεσο μεταξύ τους σημείο και θα βρείτε το αστέρι 2ου μεγέθους, τον Πολικό.

Κυριακή, 8 Σεπτεμβρίου 

• Η σελήνη βρίσκεται κοντά στον Στάχυ και την Αφροδίτη στο ουρανό του λυκόφωτος απόψε και κοντά στον Κρόνο αύριο.

• Μετά τις 4 π.μ., ο Άρης φαίνεται χαμηλά στα ανατολικά-βορειοανατολικά. Σήμερα και αύριο, ο κόκκινος πλανήτης βρίσκεται μέσα στο όμορφο ανοιχτό σμήνος Μ44 στον Καρκίνο. Με κιάλια ή με τηλεσκόπιο με χαμηλή μεγέθυνση θα έχετε μια καταπληκτική θέα αυτής της συνόδου. Με μέγεθος 1,6, ο Άρης λάμπει 100 φορές πιο λαμπρός από τα λαμπρότερα αστέρια του σμήνους.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσειςΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Μια λεπτομερής άποψη της σελήνης φαίνεται στη φωτογραφία αυτή του Παύλου Βλάχου από την Περαία, Θεσσαλονίκης. Χρησιμοποιήθηκε το τηλεσκόπιο Skywatcher νευτώνειο (8 ίντσες), η βιντεοκάμερα Neximage5και ο διπλασιαστής barlow 2X της Televue. 

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίοΑστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής είναι κρυμμένος στη λάμψη του ήλιου.

• Ο Άρης και ο Δίας λάμπουν στα ανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Δίας είναι πιο ψηλά και με μέγεθος -2 είναι πιο λαμπρός. Ο Άρης (μέγεθος +1,6) είναι κάτω και ολοένα και πιο στα αριστερά του Δία. Ο Πολυδεύκης και ο Κάστωρ τρεμοσβήνουν πάνω και στα αριστερά του Άρη. Στα δεξιά του είναι ο Προκύων.

• Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,0) βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο είναι ακόμα μικρή (14 δευτερόλεπτα του τόξου και φωτισμένη στο 75%). Για το υπόλοιπο του έτους, μεγαλώνει σε φαινόμενο μέγεθος  αλλά μικραίνει στη φάση της μέχρις ότου να γίνει ένας μακρύς, πολύ λεπτός μηνίσκος. Βρίσκεται λιγότερο από 2 μοίρες πάνω από τον Στάχυ, στις 5 Σεπτεμβρίου.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, ανάμεσα στην Παρθένο και τον Ζυγό) λάμπει στο νοτιοδυτικό ουρανό όταν θα έχει βραδιάσει. Βρίσκεται 14° πάνω αριστερά του Στάχυ. Πάνω και στα δεξιά τους είναι ο λαμπρότερος Αρκτούρος. 

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5.7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα. Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό των δύο πλανητών εδώ: http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης) 

Δευτέρα, 9 Σεπτεμβρίου

• Αυτό το βράδυ, η σελήνη φαίνεται μακριά και στα αριστερά του Κρόνου και η Αφροδίτη κάτω και στα δεξιά τους.

• Αν και ο Σεπτέμβριος είναι τυπικά ένας μήνας χωρίς κάποια μετεωρική βροχή, η Διεθνής Οργάνωση Μετεώρων έχει αναγνωρίσει μια νέα και σχετικά αδύναμη «βροχή διαττόντων αστέρων» που ονομάστηκεέψιλον Περσείδες. Η βροχή αυτή, απροσδόκητα, έδωσε έναν καλό αριθμό από πεφταστέρια το 2008 που προέρχονταν από τον αστερισμό του Περσέα. Φέτος, η «βροχή» είναι ενεργά από τις 5 έως 21 Σεπτεμβρίου και κορυφώνεται αύριο το τα ξημερώματα. Η καλύτερη ώρα θέασης είναι δύο ώρες πριν την αρχή του λυκαυγούς, όταν ο Περσέας θα είναι ψηλά στον ουρανό. Ο μέγιστος  αναμενόμενος αριθμών μετεώρων είναι 5 χωρίς όμως να αποκλείεται κάποιο ξαφνικό «ξέσπασμα».

Τρίτη, 10 Σεπτεμβρίου

• Κοντά στην ουρά του Αετού είναι το Αστρικό Νέφος της Ασπίδας με το ωραίο σφαιρωτό σμήνος Μ11λίγο κάτω από το σκοτεινό νεφέλωμα Barnard 111.

• Κάθε βράδυ με καθαρό ουρανό για το πρώτο μισό αυτής της εβδομάδας, είναι μια καλή ευκαιρία για να εξερευνήσετε τον αστερισμό του Τοξότη. Αυτή η ομάδα αστέρων βρίσκεται προς το νότο και σε καλό ύψος περίπου στις 9 μ.μ., κοντά στο τέλος του λυκόφωτος. Τα φωτεινότερα αστέρια μέσα στον αστερισμό σχηματίζουν ένα διακριτικό «αστερισμό» σε σχήμα μια τσαγιέρας. Οι κεντρικές περιοχές του Γαλαξία περνούν μέσα από τον Τοξότη, έτσι αξίζει να εξερευνήσετε την περιοχή με κιάλια ή ένα τηλεσκόπιο.

Τετάρτη, 11 Σεπτεμβρίου

• Τα πρωινά του Σεπτεμβρίου αναμένεται να δώσουν τη δυνατότητα στους ερασιτέχνες αστρονόμους γιατην πρώτη θέαση του κομήτη ISON (C/2012 S1), καθώς θα περνάει από το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος. Θα χρειαστείτε πιθανώς ένα 10-ιντσών ή μεγαλύτερο τηλεσκόπιο για να εντοπίσετε τον κομήτη, που σήμερα λάμπει γύρω στο 13ο  ή 14ο μέγεθος. Τώρα ο ISON ανέρχεται περίπου 3 ° βορειοανατολικά του φωτεινού  πλανήτη Άρη.
  
  
  
  Ο δυνητικά λαμπρός κομήτης  στα τέλη του 2013, ο ISON, αρχίζει να «ζωντανεύει» καθώς ταξιδεύει  ανατολικά κατά μήκος του Καρκίνου κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας.

Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου

• Ο μεγάλος αστεροειδής 324 Bamberga φτάνει σε αντίθεση με μέγεθος 8.1, ασυνήθιστα κοντά, στην μία, κάθε 22 χρόνια, αντίθεσή του. Ο 220 χιλιομέτρων διαστημικός βράχος βρίσκεται στους Ιχθείς και μπορεί να εντοπιστεί με ένα ζευγάρι κιάλια. Αν και ήταν ο 324ος αστεροειδής στη σειρά ανακάλυψης, είναι μεγαλύτερος από τους μισούς πρώτους 10 αστεροειδείς. Η ανακάλυψή του καθυστέρησε για μεγάλο χρονικό διάστημα επειδή ακολουθεί μια σχεδόν ελλειπτική τροχιά, πράγμα που σημαίνει ότι σπάνια έρχεται τόσο κοντά στη Γη. Ποτέ δεν γίνεται πιο φωτεινός απ’ ότι είναι τώρα.
  

• Αν κοιτάξετε νότια, περίπου την ώρα του ηλιοβασιλέματος, θα δείτε το Πρώτο Τέταρτο της σελήνης(στις 8:09 μ.μ. ακριβώς). Ο δορυφόρος μας χαμηλώνει στο νοτιοδυτικό ορίζοντα το υπόλοιπο της νύχτας μέχρι να δύσει περίπου τα μεσάνυχτα. Το φεγγάρι περνά το βράδυ στα σύνορα του Οφιούχου με τον Τοξότη.

Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου

• Ο Κρόνος έχει κλείσει την απόστασή του από την Αφροδίτη στις 6 °. Θα περάσουν 3 ½ ° μακριά στις 17 και 18 του μήνα.

• Καθώς το φεγγάρι ολοένα και μεγαλώνει, η καλύτερη ώρα για παρατήρηση σε σκοτεινό ουρανό είναι πριν το λυκαυγές. Τα φωτεινά χειμερινά αστέρια του Ωρίωνα και των γειτονικών αστερισμών δείχνουν την γοητεία τους στα νοτιοανατολικά. Ο γαλαξίας μας απλώνεται από τα νοτιοανατολικά προς τα βορειοδυτικά περνώντας και από ζενίθ, ενώ ο θαυμαστός γαλαξίας της Ανδρομέδας βρίσκεται ψηλά στα δυτικά.

Σάββατο, 14 Σεπτεμβρίου

• Προσέξτε τον λαμπρό Βέγα να περνάει ακριβώς από το ζενίθ όταν τελειώνει το βραδινό λυκόφως, εάν ζείτε στα μέσα γεωγραφικά πλάτη και έχετε γεωγραφικό πλάτος ίσο με 39° βόρεια (Αθήνα, Πεκίνο, Λισαβόνα και αλλού).

• Λάμποντας  με μέγεθος -2,1, ο Δίας ξεχωρίζει ανάμεσα στα αστέρια στο φόντο των Διδύμων  από τη στιγμή που ανατέλλει (λίγο μετά τις 2 π.μ.) μέχρι ότου τελειώσει το λυκαυγές. Αυτή την εβδομάδα, ο Δίας βρίσκεται περίπου στα μισά της απόστασης από το ζενίθ στον ανατολικό ουρανό ως που να ανατείλει ο ήλιος. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει έναν 36"  διαμέτρου δίσκο και τουλάχιστον δύο παράλληλες σκοτεινές ζώνες στην ατμόσφαιρά του.

Κυριακή, 15 Σεπτεμβρίου 

• Το φεγγάρι φτάνει σε περίγειο, το πιο κοντινό σημείο της τροχιάς του γύρω από τη Γη, στις 7:32 μ.μ. Τότε θα βρίσκεται 367.391 χιλιόμετρα μακριά μας.

• Ο Φομαλχώ στο Νότιο Ιχθύ που στα Αραβικά σημαίνει «το στόμα του ψαριού», γνωστός και σαν «το αστέρι του φθινοπώρου» ή το «μοναχικό αστέρι», βρίσκεται σε μια περιοχή του ουρανού που είναι χωρίς άλλα φωτεινά αστέρια. Είναι το 18ο σε φωτεινότητα αστέρι, χρώματος λευκού (φασματικού τύπου Α). Πολλές φορές όμως τον περιγράφουν και σαν κόκκινο αστέρι, προφανώς από το γεγονός ότι βρίσκεται σχετικά χαμηλά στον ουρανό με αποτέλεσμα  η ατμόσφαιρα της γης να παρεμβάλλεται και να δίνει την λάθος εντύπωση. Απέχει 23 έτη φωτός από εμάς, έχει διάμετρο διπλάσια από αυτήν του ήλιου και είναι 14 φορές πιο φωτεινός από αυτόν.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσειςΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Η Αφροδίτη συναντά την ημισέληνο στο βραδινό λυκόφως της 8ης Σεπτεμβρίου. Η φωτογραφία είναι τουΚωνσταντίνου Σπανού.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίοΑστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής είναι κρυμμένος στη λάμψη του ηλιοβασιλέματος.

• Ο Άρης και ο Δίας λάμπουν στα ανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ο Δίας είναι πιο ψηλά και με μέγεθος -2,1 είναι πιο λαμπρός. Ο Άρης (μέγεθος +1,6), είναι κάτω και ολοένα και πιο αριστερά του Δία. Ο Πολυδεύκης και ο Κάστωρ τρεμοσβήνουν πάνω και στα αριστερά του Άρη. Στα δεξιά του είναι ο Προκύων.
  

Η  εποχή όπου ο Δίας επιστρέφει στον πρωινό ουρανό και φτάνει σε αρκετό καλό ύψος για παρατήρηση ή φωτογράφηση έχει αρχίσει! Η φωτογραφία αυτή είναι του Christopher Go  από τις Φιλιππίνες τραβηγμένη την 3η Σεπτεμβρίου.

• Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,1) βρίσκεται χαμηλά στα δυτικά στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο είναι ακόμα μικρή (14 δευτερόλεπτα του τόξου και φωτισμένη στο 75%). Για το υπόλοιπο του έτους, μεγαλώνει σε φαινόμενο μέγεθος  αλλά μικραίνει στη φάση της μέχρις ότου να γίνει ένας μακρύς, πολύ λεπτός μηνίσκος. Βρίσκεται πάνω από τον Στάχυ.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7, ανάμεσα στην Παρθένο και τον Ζυγό) λάμπει στο νοτιοδυτικό ουρανό όταν θα έχει βραδιάσει. Βρίσκεται 14° πάνω αριστερά του Στάχυ. Πάνω και στα δεξιά τους είναι ο λαμπρότερος Αρκτούρος. Η ημισέληνος πλησιάζει τον Κρόνο την Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5.7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα. Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό των δύο πλανητών εδώ:http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf

http://www.astronomy.gr