Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 18 Απριλίου

• Ο Άρης και ο Κρόνος απέχουν 180 μοίρες. Θα δείτε τον Κρόνο στον ανατολικό νοτιοανατολικό ουρανό το βράδυ. Ο Άρης είναι ακόμα κρυμμένος στην λάμψη του λυκαυγούς.

• Αν σας αρέσουν τα δύσκολα, αναζητήστε τα ξημερώματα της Τρίτης, χρησιμοποιώντας κιάλια ή ενα τηλεσκόπιο ευρέως πεδίου, 15 λεπτά πριν την ανατολή του Ήλιου, τον αμυδρό πλανήτη Άρη 15° κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης, καθώς και τον ακόμα αμυδρότερο Ερμή. Οι δύο πλανήτες βρίσκονται σε σύνοδο. Δεν θα είναι εύκολο να τους εντοπίσετε!
  
  
  

Τρίτη, 19 Απριλίου

• Ο Βέγας, το «αστέρι του καλοκαιριού», ανατέλλει τώρα στα βορειοανατολικά περίπου στο τέλος του βραδυνού λυκόφωτος. Αργότερα το βράδυ ανεβαίνει ψηλότερα. Αναζητήστε τον μικρό αστερισμό της Λύρας που μοιάζει σαν να κρέμεται κάτω και στα δεξιά του Βέγα.

• Έχετε παρατηρήσει τον φωτεινό Σείριο στα νοτιοδυτικά και τον Ωρίωνα στα δυτικά, προς το τέλος του λυκόφωτος; Αν και φαίνονται ακόμα, βυθίζονται χαμηλά στον ορίζοντα καθημερινά. Πόσο περισσότερο ακόμα μπορείτε να τους βλέπετε;

Τετάρτη, 20 Απριλίου

• Μόλις νότια του Βασιλίσκου είναι ο αμυδρός αλλά πλούσιος σε γαλαξίες αστερισμός του Εξάντα. Κάτω από τον αστερισμό του Λέοντα, ο Εξάντας πήρε το όνομά του προς τιμήν του αστρονομικού όργανου του εξάντα.

Πέμπτη, 21 Απριλίου

• Ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα μπορέσετε να διακρίνετε τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου. Αυτό το βράδυ, ο Τιτάνας θα βρίσκεται στα δυτικά του πλανήτη σε απόσταση ίση περίπου με τέσσερις φορές το μήκος των δακτυλίων του. Με τηλεσκόπιο 6 ιντσών θα αρχίζετε να διακρίνετε το πορτοκαλί χρώμα της ατμόσφαιράς του. Στα βορειοδυτικά του δίσκου του Κρόνου, οι δορυφόροι Ρέα και Διόνη είναι σε αρκετή κοντινή απόσταση.

Παρασκευή, 22 Απριλίου

• Η ετήσια μετεωρική βροχή «Λυρίδες» θα βρεθεί στο μέγιστό της αργά το βράδυ. Είναι όμως συνήθως αδύναμη. Η καλύτερή σας ευκαιρία για να δείτε ένα μετέωρο θα είναι περίπου τα μεσάνυχτα, όταν η Λύρα θα είναι αρκετά ψηλά και το φεγγάρι δεν θα έχει ανατείλει ακόμα. Τα μετέωρα εκπορεύονται από ένα σημείο πάνω στο σύνορο μεταξύ της Λύρας και του αστερισμού του Ηρακλή, κοντά στον λαμπρό αστέρα Βέγα. Ο καλύτερος χρόνος για την παρατήρηση μετεώρων, φυσικά, είναι σχεδόν πάντα μετά  τα μεσάνυχτα.  Ακόμη και στα χρόνια όπου το φεγγάρι απουσίαζε από τον ουρανό, δεν βλέπαμε μετέωρα στο ακτινοβόλο σημείο. Τα ακτινοβόλα σημεία είναι εκεί όπου η γη τέμνει την τροχιά των διαστημικών συντριμμιών που άφησαν πίσω τους οι κομήτες. Τα μετέωρα στις ετήσιες βροχές τους φαίνονται σε μια ευρεία περιοχή που έχουν κέντρο το ακτινοβόλο σημείο, αλλά όχι ακριβώς στο ακτινοβόλο σημείο.

Σάββατο, 23 Απριλίου

• Νωρίς το πρωι, θα μπορούσατε να δείτε τώρα, σαν σε προεπισκόπηση, το πως θα φαίνονται τα αστέρια στον βραδινό ουρανό του Αυγούστου. Τα τρια φωτεινά αστέρια που λάμπουν ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν το φως της αυγής αποτελούν το Θερινό Τρίγωνο. Ο Σκορπιός και ο Τοξότης, οι δύο χαρακτηριστικοί καλοκαιρινοί αστερισμοί, βρίσκονται χαμηλά στον νότιο ορίζοντα. Το φωτεινό αστέρι στα μέσα του δυτικού ουρανού είναι ο Αρκτούρος στον αστερισμό του Βοώτη.

Κυριακή, 24 Απριλίου

• Η συνηθισμένη περιγραφή της μεθόδου που καθορίζει την ημερομηνία του Πάσχα είναι η ακόλουθη: « είναι η πρώτη Κυριακή μετά την Πανσέληνο που επέρχεται μετά την Εαρινή Ισημερία». Αν και ο κανόνας αυτός δουλεύει απολύτως σωστά για εφέτος, δεν είναι πάντοτε σωστός και χρειάζεται να υπολογιστεί με μαθηματικούς τύπους, εξαιτίας των διαφορετικών εξηγήσεων που δίνονται στους όρους Πανσέληνος και Εαρινή Ισημερία.

Ο Κρόνος ήταν σε αντίθεση τη νύχτα της 3 Απριλίου. Οι δακτύλιοί του είναι εξαρετικά φωτεινοί σε σύγκριση με τον δίσκο του πλανήτη (Seeliger effect saturn.cstoneind.com/). Η φωτογραφία αυτή είναι του Christopher Go. 

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία(εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
  
  
  
  
  ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
  
  
• Παρατηρείτε τον Ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Ο Ήλιος βγαίνει από ένα ασυνήθιστα μεγάλο ηλιακό ελάχιστο. Η ηλιακή δραστηριότητα επιταχύνεται, με τις ηλιακές κηλίδες και άλλα μαγνητικά φαινόμενα να συμβαίνουν πιο συχνά τώρα. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
  

• Ο Ερμής, ο Άρης και ο Δίας είναι βυθισμένοι στο φως της ανατολής του ήλιου (αρκετά μακριά κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης.

• Η Αφροδίτη, (μέγεθος -3,9) λάμπει πολύ χαμηλά στα ανατολικά νοτιοανατολικά κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς, 30 λεπτά πριν την ανατολή του ήλιου.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,4, στην Παρθένο), ανατέλλει λίγο μετά τις 7:30 μ.μ. και βρίσκεται ψηλά στο νότο μετά τα μεσάνυχτα. Τότε είναι και η καλύτερη ώρα για να τον παρατηρήσετε με τηλεσκόπιο. Μη τον μπερδέψετε με τον Στάχυ, περίπου 12° πιο κάτω ή τον λαμπρότερο Αρκτούρο 30° στα αριστερά του. Οι δακτύλιοι του Κρόνου έχουν ανοίξει στις  8° από την θέση κάτοψης, στο μεγαλύτερο άνοιγμα τους από το 2007. 

• Δείτε πόσους από τους δορυφόρους του Κρόνου μπορείτε να προσδιορίσετε με το τηλεσκόπιό σας χρησιμοποιώντας αυτό το online εργαλείο: http://www.skyandtelescope.com/observing/objects/javascript/saturn_moons

• Ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας έχουν χαθεί στο φως της ανατολής του Ήλιου. 

          ΠΗΓΗ:http://www.astronomy.gr