Αντί για λάδι, Σαχάρα! ... ???

Αντί για λάδι Σαχάρα?   του Γιάννη Συμεωνίδη

Πώς θα σας φαινόταν αν οι Άγγλοι εγκατέλειπαν το παραδοσιακό φλέγμα... τους κι άρχιζαν να τραγουδούν μαντινάδες, να χορεύουν πεντοζάλη και να ξεκινούν βεντέτες για την τιμή της οικογένειας; Και γιατί να μην συμβεί κάτι τέτοιο, που προσιδιάζει περισσότερο στο κρητικό πνεύμα, όταν ήδη έχουν καταγραφεί περιπτώσεις αγροτών της Γηραιάς Αλβιώνος που καλλιεργούν χιλιάδες στρέμματα με αμπελώνες;... Ακόμα και την ημέρα των Χριστουγέννων η θερμοκρασία σε διάφορα μέρη της χώρας μας θύμιζε περισσότερο άνοιξη παρά χειμώνα. Αν μη τι άλλο, αυτό ήταν ένα σαφές δείγμα πως κάτι «τρέχει» με το περιβάλλον και ονομάζεται «κλιματική αλλαγή». Σε αυτή, εξάλλου, αποδίδουν πολλοί και το γεγονός ότι στην Κρήτη, για παράδειγμα, έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους τροπικά και υποτροπικά φυτά! Αυτό σημαίνει πως είναι αρκετά πιθανό ένας νέος σήμερα Κρητικός αγρότης, όταν φτάσει τα 50 του, να μην μπορεί να παράγει λάδι από τα ελαιόδεντρά του. Κι αν έχετε απορίες για το πώς μπορεί να μοιάζει το μέλλον, ρίξτε μια ματιά στη Σαχάρα... Συνέπειες Οι ειδικοί συμφωνούν: Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει αισθητά όχι μόνο τον παγκόσμιο οικονομικό κύκλο, αλλά έχει ιδιαίτερες επιπτώσεις και σε χώρες με έντονη αγροτική παραγωγή, όπως είναι και η Ελλάδα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη αναμένεται να ανέβει κατά πέντε βαθμούς τα επόμενα 50 με 60 χρόνια. Αυτό μεταφράζεται στο ότι περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι θα αναγκαστούν να μετακινηθούν λόγω του φαινομένου του θερμοκηπίου. Μέρη του πλανήτη που σήμερα κατοικούνται προσεχώς δεν θα είναι κατοικήσιμα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι ορισμένα συμπλέγματα νησιών είναι πολύ πιθανό να εξαφανιστούν από το χάρτη. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως δεν υπάρχουν καταγεγραμμένα στατιστικά στοιχεία για τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό δεν είναι καθόλου τυχαίο, αν ληφθεί υπόψη πως ακούγονται φωνές και εντός του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, οι οποίες αμφισβητούν το κατά πόσο οι δραματικές μεταπτώσεις του καιρού οφείλονται στον ανθρώπινο παράγοντα ή συνδέονται, «απλώς», με φυσιολογικούς κύκλους του γήινου κλίματος.  «Να ληφθούν μέτρα» Ο οικονομολόγος κ. Γιώργος Ιωσηφίδης είναι ξεκάθαρος, σε συνομιλία του με τα «Επίκαιρα»: «Πρέπει να ληφθούν μέτρα, αλλιώς οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές. Για παράδειγμα, θα αυξηθούν κατακόρυφα οι ασθένειες, που κι αυτές έχουν οικονομικές επιπτώσεις». Παράλληλα, ο κ. Ιωσηφίδης προτείνει, μεταξύ άλλων, να γίνουν πάρα πολύ αυστηροί οι παγκόσμιοι έλεγχοι ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Κατά τον οικονομολόγο, ως μεγαλύτερο εμπόδιο προς αυτή την κατεύθυνση στέκονται οι αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία. Είναι χαρακτηριστικό πως καμία από αυτές τις ανερχόμενες δυνάμεις δεν ακολουθεί κάποιο θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας το οποίο θα απαιτούσε μεγαλύτερο σεβασμό προς το περιβάλλον. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο κ. Ιωσηφίδης παρατηρεί πως η τεχνολογία θα μπορούσε να παίξει θετικό ρόλο, παράγοντας κάποιο υποκατάστατο του άνθρακα, το οποίο θα ήταν λιγότερο ρυπογόνο. «Μια τέτοια εξέλιξη, όμως, απαιτεί επενδύσεις, πέρα από μια ενημέρωση του γενικού πληθυσμού για τις καταστροφικές συνέπειες από την κλιματική αλλαγή», συμπληρώνει ο οικονομολόγος. Η μεγαλύτερη απειλή Όπως όμως προαναφέρθηκε, η μεγαλύτερη απειλή για την Ελλάδα ως προς τις απότομες και προς «μονιμοποίηση» αλλαγές του καιρού σχετίζεται με την αγροτική παραγωγή. Με βάση, μάλιστα, δημοσιογραφικές πληροφορίες, η κλιματική αλλαγή είναι ένας παράγοντας που λαμβάνεται πολύ σοβαρά υπόψη στις διαπραγματεύσεις, οι οποίες έχουν ξεκινήσει από το Νοέμβριο για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Αν οι Βρυξέλλες έχουν συνειδητοποιήσει όντως το πρόβλημα, θα πρέπει να το αποδείξουν με μια πολιτική προστασίας για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, δηλαδή την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Μάλτα και την Κύπρο. Είναι αλήθεια, όμως, ότι η χώρα μας έχει μείνει πολύ πίσω και με ευθύνη της ελληνικής Πολιτείας». Αυτή είναι η άποψη, όπως την εκφράζει στα «Επίκαιρα, του κ. Νίκου Λάππα, επιστημονικού συνεργάτη της Γενικής Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ελλάδος (ΓΕΣΑΣΕ). Ο ίδιος, ωστόσο, βλέπει και την αισιόδοξη προοπτική η γεωργία να γίνει μέρος της λύσης του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής, εφόσον πάρουν «σάρκα κι οστά» πρωτοβουλίες όπως η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και η αξιοποίηση βιομηχανικών αποβλήτων. Ο κ. Λάππας δεν αμφισβητεί πως οι φυσικές καταστροφές, που είναι πλέον ολοένα και πιο συχνές, αποτελούν ανασταλτικό παράγοντα για την οικονομική πρόοδο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα έντονα φαινόμενα ξηρασίας στη Μεσόγειο –που επηρεάζουν, ανάμεσα σε άλλα, και την παραγωγή σιταριού στη χώρα μας–, αλλά και πλημμυρών στη Βόρεια Ευρώπη. «Οι βροχοπτώσεις δεν απλώνονται, πλέον, σε βάθος χρόνου, αλλά κρατούν ελάχιστα κι έχουν έντονη πυκνότητα. Πολλές φορές με αυτό τον τρόπο προκαλούνται και καταστροφές. Αν εξετάσουμε το πόσο έβρεξε το τελευταίο τρίμηνο πάντως, θα διαπιστώσουμε ότι η ποσότητα βροχής κυμαίνεται στο ίδιο επίπεδο με το αντίστοιχο προ δεκαετίας», διατείνεται ο επιστημονικός συνεργάτης της ΓΕΣΑΣΕ. «Χάνουμε φυτά» Από την άλλη, ο κ. Λάππας εκτιμά πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος βρίσκεται στη συστηματική μετατόπιση της εύκρατης παραγωγικής ζώνης από τη Μεσόγειο στη Βόρεια Ευρώπη. «Το να χάσουμε φυτά γιατί δεν θα μπορούμε να τα καλλιεργούμε λόγω της ζέστης είναι το σπουδαιό τερο ζήτημα», τονίζει ο επιστημονικός συνεργάτης της ΓΕΣΑΣΕ. Πέρα από το παράδειγμα της Αγγλίας, που αναφέρθηκε παραπάνω, υπάρχει κι εκείνο της βόρειας Κροατίας, όπου ήδη καλλιεργούνται ελαιόδεντρα τα οποία προσεχώς θα μπορούν να παράγουν και λάδι. Για κάθε πρόβλημα, όμως, υπάρχουν και λύσεις. Μερικές από αυτές παρουσιάζει ο κ. Λάππας: «Πρέπει να εστιάσουμε στην καλύτερη διαχείριση των υδάτων και να βελτιώσουμε ποικιλίες που ευδοκιμούσαν στο παρελθόν, όπως για παράδειγμα εκείνες δεκάδων ποικιλιών σιταριού. Δεν είναι τυχαίο, επίσης, πως η ντομάτα που τρώγαμε πριν από 30 χρόνια δεν έχει καμία ποιοτική σχέση με εκείνη που καταναλώνουμε σήμερα, έστω κι αν είναι βιολογική». «Δημιουργεί φόβο» Η κλιματική αλλαγή δεν έχει μόνο οικονομικές συνέπειες, αλλά και ψυχολογικές. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει, μιλώντας στα «Επίκαιρα», η ψυχολόγος κυρία Εύη Σύρου το φαινόμενο του θερμοκηπίου, όπως άλλωστε και η οικονομική κρίση, επεμβαίνει πάνω στο συναίσθημα του φόβου, που αναπαράγεται ενώπιον του κινδύνου. «Αφορά το πώς θα προχωρήσει ο καθένας μας τη ζωή του. Ο οποιοσδήποτε αρχίζει να αναθεωρεί τη στάση του απέναντι σε διάφορες καταστάσεις, που πριν τις αντιμετώπιζε πιο αυθόρμητα. Είναι μια περίοδος που παραχωρούμε γενικότερα την ευτυχία», επισημαίνει με νόημα η ψυχολόγος. Παρ’ όλα αυτά, η κυρία Σύρου υπογραμμίζει πως ο κίνδυνος της κλιματικής αλλαγής, τουλάχιστον στο μυαλό των Ελλήνων, βρίσκεται ακόμα στο πεδίο του φανταστικού. «Δεν γνωρίζουμε ποιες θα είναι οι ακριβείς συνέπειές της για τη ζωή μας και τον πλανήτη. Δεν φτάνουμε, για παράδειγμα, σε σημείο καταστροφολογίας με τον παραμικρό σεισμό. Οι Έλληνες δεν παραιτούνται, τουλάχιστον ακόμα, από τα όνειρά τους», επιμένει με έναν τόνο αισιοδοξίας η κυρία Σύρου.

http://www.epikaira.gr/epikairo.php?id=8836&category_id=0