14/9/10

ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Ancient olive trees of Crete

ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΝΗΜΕΙΑΚΩΝ ΕΛΑΙΟΔΕΝΤΡΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Ancient olive trees of Crete ! ! !


Σε όλη την Κρήτη ζουν ελαιόδεντρα ηλικίας ακόμα και χιλιάδων ετών. Είναι ζωντανά αρχαία πάνω στην κρητική γη που αποδίδουν ακόμα και σήμερα τους καρπούς τους. Ορισμένα από αυτά όμως έχουν ήδη γίνει θύματα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων ( δημόσια και τα ιδιωτικά έργα). Το Μάρτιο του 2009 αναπτύχθηκε πρωτοβουλία από πολιτιστικούς συλλόγους για τη σωτηρία των μνημειακών ελαιόδεντρων. 
 
Στη συνέχεια ιδρύθηκε το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων Κρήτης, το οποίο, για αυτή του τη δραστηριότητα υποστηρίζεται επιστημονικά από το ΤΕΙ Κρήτης. Οι 74 πολιτιστικοί σύλλογοι που μετέχουν μέχρι τώρα στο Δίκτυο τονίζουν: " Δεν θέλουμε η δική μας η γενιά να γίνει η υπεύθυνη για την εξαφάνιση των μνημειακών ελαιόδεντρων που ζουν στη γη μας ακόμα και από την περίοδο του Μίνωα". 
 
Οι σύλλογοι σε συνεργασία με το ΤΕΙ Κρήτης ξεκίνησαν τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου ιστορικών ελαιόδεντρων. Όσοι έχουν πληροφορίες και φωτογραφίες για ιστορικές ελιές μπορούν να τις αναρτίσουν. Θα βοηθήσουν στη δημιουργία του ηλεκτρονικού χάρτη που θα αποτελέσει το εργαλείο για τη διάσωση των φυσικών μνημείων της Κρήτης. Έχουν επίσης στόχο να αναδείξουν τα ελαιόδεντρα αυτά με καμπάνια στην Ελλάδα και άλλες χώρες. Αυτή η ομάδα στο facebook δημιουργήθηκε στις 8 Ιανουαρίου του 2010 με σκοπό την ενίσχυση της καμπάνιας για τη σωτηρία και την ανάδειξη των μνημειακών ελαιόδεντρων της Κρήτης. 
 
In Crete exist olive trees which could be hundreds or even thousands years of age. The cultural associations with the collaboration of the Technological University of Crete took the initiative to register the ancient olive trees in a digital file.




Από το Αμάρι Ρεθύμνου ξεκίνησε το Σάββατο 10 Απριλίου η καταγραφή σε ψηφιακή βάση δεδομένων όλων των χαρακτηριστικών και της περιγραφής των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων της Κρήτης. Το επιστημονικό επιτελείο του ΤΕΙ Κρήτης, απόφοιτοι και σπουδαστές του Ιδρύματος και εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων από διάφορες περιοχές του νησιού, πήγαν στην περιοχή του Άη Γιάννη Αμαρίου όπου άρχισε σε ψηφιακή μορφή πια και με τη χρήση GPS η καταμέτρηση των αρχαίων ελαιόδεντρων της Κρήτης. Ήδη οι πολιτιστικοί σύλλογοι της περιοχής είχαν εντοπίσει τα παλιά ελαιόδεντρα, τα οποία είδαν από κοντά οι επιστήμονες και τα κατέγραψαν ηλεκτρονικά.

Η διαδικασία θα συνεχιστεί σε κάθε χωριό της Κρήτης και σε καθεμιά ελιά που θα καταγράφουν οι πολιτιστικοί σύλλογοι. Στο Αμάρι ήταν μόνο η αρχή για να μάθει το ευρύ κοινό με ποιο τρόπο τα αρχαία ελαιόδεντρα της Κρήτης θα καταγραφούν ηλεκτρονικά. Οι επιστήμονες στη συνέχεια θα δουλεύουν αθόρυβα, καταγράφοντας ηλεκτρονικά τα ελαιόδεντρα που θα έχουν εντοπίσει οι σύλλογοι, ώστε σε λίγους μήνες να αποδώσουν στον κόσμο της Κρήτης, ένα ηλεκτρονικό αρχείο που θα περιλαμβάνει το φυσικό πλούτο του νησιού, τα ζωντανά αρχαία που βρίσκονται πάνω στη γη, τις υπερ-αιωνόβιες ελιές οι οποίες εξακολουθούν να αποδίδουν τους καρπούς τους. Το αρχείο αυτό θα αποτελέσει το «εργαλείο» για μία σειρά ενέργειες, όπως ειπώθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης επιστημόνων και εκπροσώπων πολιτιστικών συλλόγων στο χωριό Άη Γιάννης δήμου Κουρητών. Συγκεκριμένα, ο κόσμος της Κρήτης θα μάθει πού βρίσκονται τα αρχαία και τα ιστορικά ελαιόδεντρα, θα ενημερωθεί για την αξία τους και για τις ηλικίες τους. 

Πολλά από αυτά τα δέντρα, κυρίως όσα βρίσκονται κοντά σε δρόμους, θα είναι και επισκέψιμα. Το ηλεκτρονικό αρχείο θα «δίνει πληροφορίες» και για τα δέντρα που ενδεχομένως εκριζωθούν σε περιπτώσεις δημοσίων έργων, ώστε αυτά να μεταφυτεύονται. Επίσης, το ηλεκτρονικό αρχείο πιθανόν να  αποτελέσει τη βάση για τη μελλοντική διεκδίκηση ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τους ιδιοκτήτες τους, ώστε να μπορέσουν να τα διατηρήσουν. Ακόμα οι ιδιοκτήτες των παλιών ελαιόδεντρων είναι δυνατόν να παίρνουν καλλιεργητικές συμβουλές για να αυξήσουν την παραγωγή τους. 

Περιοδεία σε αρχαία δέντρα
Η περιοχή του Αμαρίου Ρεθύμνου αποτελεί άτυπα ένα «πάρκο» μνημειακών ελαιόδεντρων. Οι επιστήμονες και συγκεκριμένα ο πρόεδρος του ΤΕΙ Κρήτης Βαγγέλης Καπετανάκης, ο διευθυντής της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας Δημήτρης Λυδάκης και ο καθηγητής Δενδροκομίας Σπύρος Λιονάκης, έμειναν κατάπληκτοι από την πυκνότητα των ιστορικών ελαιόδεντρων στην περιοχή Αμαρίου. «Εδώ βρίσκεται ένας μεγάλος θησαυρός» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Λυδάκης. 

Στη συνάντηση πήραν ακόμα μέρος ο Αντινομάρχης Ρεθύμνου Γιάννης Νικολούδης, απόφοιτοι και σπουδαστές του ΤΕΙ Κρήτης που δουλεύουν για την καταγραφή των ελαιόδεντρων, καθώς και εκπρόσωποι των πολιτιστικών συλλόγων.
Το κομβόι με τα αυτοκίνητα σταμάτησε πρώτα σε δύο εκπληκτικά ελαιόδεντρα στο χωριό Κουρούτες Αμαρίου Ρεθύμνης. 

Στη συνέχεια προχώρη
σε στην περιοχή του χωριού Άη Γιάννης, όπου καθηγητές και μέλη συλλόγων επισκέφθηκαν ογκώδη ελαιόδεντρα, με κορμούς και σκιά που προκαλούν δέος. Τα ελαιόδεντρα αυτά είχε εντοπίσει και καταγράψει ο πρόεδρος του συλλόγου Ριζιτών Αμαρίου Αττικής υποστράτηγος ε.α. Σταύρος Φωτάκης. Ανάμεσα τους είναι και η αρχαία ελιά «Γεροντολέ»  όπως συνηθίζουν να την αποκαλούν κάτοικοι της περιοχής, η οποία ανήκει στον Άη Γιάννη κι έχει περίμετρο κορμού μετρημένη σε απόσταση 70 εκατοστών από το έδαφος που ξεπερνά τα 15 μέτρα! Άλλο ένα ιστορικό ελαιόδεντρο που ανήκει στο Μανώλη Στυλ. Κορωνάκη έχει περίμετρο πάνω από 13 μέτρα. Όλα τα δέντρα στα οποία πήγαν το Σάββατο οι εκπρόσωποι των συλλόγων και οι επιστήμονες έχουν περίμετρο πάνω από 12 μέτρα!

Νομαρχία Ρεθύμνου: «Είμαστε κοντά σας!»
Μετά τη βόλτα στο μαγευτικό Αμάρι, το επιστημονικό επιτελείο του ΤΕΙ και οι εκπρόσωποι των συλλόγων συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα του πολιτιστικού συλλόγου Άη Γιάννη Αμαρίου. Όλοι έμειναν ενθουσιασμένοι από τη θαυμάσια φιλοξενία του προέδρου Παντελή Παραδεισιανού και των μελών  του πολιτιστικού συλλόγου Άη Γιάννη Κυμινάρη. Ο Άη Γιάννης Αμαρίου είναι ένα μικρό χωριό με μόλις 50 κατοίκους. Κάποτε «είχε ζωή» και το χειμώνα με πολλές φάμπρικές, μάστορες, σχολείο… Τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι κάτοικοι, κυρίως οι νέοι, έφυγαν για να ψάξουν την τύχη τους στις πόλεις. Αγαπούν όμως το χωριό τους, όπου διαμένουν κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες. 

Στη συζήτηση μεταξύ των καθηγητών του ΤΕΙ και των εκπροσώπων των συλλόγων συμμετείχε ο αντινομάρχης Ρεθύμνου Γιάννης Νικολούδης, ο οποίος δήλωσε,  μετά από συνεννόηση με το Νομάρχη Γιώργη Παπαδάκη, ότι η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ρεθύμνου «θα συμβάλει με όποιο τρόπο χρειαστεί στο σπουδαίο έργο του ΤΕΙ Κρήτης και του Δικτύου Πολιτιστικών Συλλόγων για τη σωτηρία και την ανάδειξη των αρχαίων και των ιστορικών ελαιόδεντρων του τόπου μας. Θα συμβάλλουμε, τόνισε ο κ. Νικολούδης, για την πλήρη καταγραφή όλων των ενδιαφερόντων ελαιόδεντρων του νομού Ρεθύμνου και για την ανάδειξη τους». Αξίζει να σημειωθεί ότι ομόφωνες αποφάσεις για τη στήριξη του Δικτύου Πολιτιστικών Συλλόγων και του ΤΕΙ Κρήτης έχουν ήδη λάβει τα Νομαρχιακά Συμβούλια Ηρακλείου και Ρεθύμνου. Επίσης η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων θα υποστηρίξει την έκθεση εικαστικών έργων με θέμα τον αρχαίο ελαιώνα της Κρήτης η οποία αυτό το διάστημα διοργανώνεται. 

Έκλεισε ο πρώτος κύκλος….
Κατά τη διάρκεια της συνάντησης ο πρόεδρος του ΤΕΙ Κρήτης Βαγγέλης Καπετανάκης υπογράμμισε τη σημασία του ηλεκτρονικού μητρώου αρχαίων και ιστορικών ελαιόδεντρων, ενώ αναφέρθηκε και σε άλλες δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε συνεργασία με το Δίκτυο Πολιτιστικών Συλλόγων, μεταξύ αυτών και η προετοιμασία της έκθεσης εικαστικών έργων για τον αρχαίο ελαιώνα της Κρήτης. 

Υπενθυμίζεται ότι η πρωτοβουλία για τη σωτηρία και την ανάδειξη των υπερ-αιωνόβιων ελαιόδεντρων της Κρήτης ξεκίνησε στις 17 Μαρτίου 2009 μετά από πρόσκληση του πολιτιστικού συλλόγου Βενεράτου. Η πρώτη συνάντηση των πολιτιστικών συλλόγων έγινε πριν περίπου ένα χρόνο από σήμερα,  στην περιοχή Αμαρίου (χωριό Αποδούλου)  ακολούθησαν συναντήσεις στη Βιάννο, την Κάντανο, την Ιεράπετρα, το Βενεράτο, τη Σητεία και το Σάββατο 10 Απριλίου 2010 ξανά στο Αμάρι (χωριό Άη Γιάννης) όπου έκλεισε ο πρώτος κύκλος των επαφών μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου