Δευτέρα, 19 Οκτωβρίου
- Ο Ερμής, η Αφροδίτη και ο Κρόνος απέχουν τώρα 16° στον πρωινό ουρανό. Θα τους δείτε στα ανατολικά, 45 λεπτά πριν την ανατολή. Ο Ερμής είναι πολύ χαμηλά στην ανατολή και στο τέλος της εβδομάδας θα αφήσει τον πρωινό ουρανό και θα κινηθεί πίσω από τον ήλιο. Θα εμφανισθεί ξανά στο βραδινό ουρανό τον Δεκέμβριο. Η Αφροδίτη θα παραμείνει στον πρωινό ουρανό μέχρι τις αρχές Δεκεμβρίου.
- Οι Ωριωνίδες, η ετήσια βροχή διαττόντων, είναι ενεργή νωρίς τα ξημερώματα αυτήν την εβδομάδα, φθάνοντας ίσως στο αποκορύφωμά της το πρωί της Τετάρτης. Η σελήνη απουσιάζει από τον ουρανό. Ίσως φέτος να είναι μια καλή χρονιά για την βροχή. Οι Ωριωνίδες δείχνουν σημάδια μιας περιοδικότητας 12 ετών και το 2009 είναι στην κορυφή αυτού του κύκλου. Σε έναν σκοτεινό ουρανό, θα μπορούσατε να δείτε μέχρι 30 μετέωρα την ώρα.
Ένας πολύ λαμπρός «Ωριωνίδης» φωτογραφήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2008 από τον ερασιτέχνη αστρονόμο Rich Swanson από την Αριζόνα των Η.Π.Α.
Τετάρτη, 21 Οκτωβρίου
- Μετά το ηλιοβασίλεμα, ψάξτε να βρείτε πολύ χαμηλά στα νοτιοδυτικά την λεπτή ημισέληνο. Μπορείτε να εντοπίσετε το αστέρι του καλοκαιριού Αντάρη να λάμπει κόκκινος κάτω και στα δεξιά του; Όσο πιο νότια βρίσκεστε τόσο πιο ψηλά θα τους δείτε. Αν έχετε καλό ορίζοντα θα μπορέσετε να παρακολουθήσετε το αστέρι να κρύβεται πίσω από την σελήνη. Αυτό θα αρχίσει μόλις δύσει ο ήλιος (6:45 μ.μ.), τότε δηλαδή θα έχουμε επιπρόσθηση της σελήνης από τον Αντάρη. Η επανεμφάνισή του θα γίνει στις 7:40 περίπου, όταν η σελήνη θα είναι μόνο 5 μοίρες περίπου πάνω από τον ορίζοντα.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:22 μετά τα μεσάνυχτα.
- Οι Πλειάδες και ο Αλντεμπαράν λάμπουν στην ανατολή τα βράδια του φθινοπώρου και η Αίγα φαίνεται εξίσου λαμπρή στα βορειοανατολικά. Στα δεξιά της Αίγας βρίσκονται τρία αμυδρότερα αστέρια . Ένα από αυτά, το έψιλον, έχει αρχίσει να χάνει την φωτεινότητά του και να φθάνει κοντά στο ελάχιστό του σύμφωνα με τον διετή κύκλο του.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:13 μ.μ
Παρασκευή, 23 Οκτωβρίου
- Στο τέλος του λυκόφωτος, ο διάσημος γαλαξίας της Ανδρομέδας ( M31 ) είναι σε καλή θέση για παρατήρηση. Χωρίς το φως της σελήνης να παρεμβαίνει, είναι ευκαιρία για αυτούς που παρατηρούν από σκοτεινές τοποθεσίες. Χρησιμοποιήστε το μεγάλο τετράγωνο του Πήγασου σαν αφετηρία. Αυτό το «ουράνιο σημάδι», που είναι τώρα γυρισμένο σε τέτοια θέση σαν σχήμα ρόμβου, βρίσκεται περισσότερο από τα μισά του ύψους πάνω από την ανατολή. Πηγαίνετε από την δεξιά γωνία του ρόμβου προς την αριστερή γωνία και συνεχίστε στην ίδια κατεύθυνση και στην ίδια απόσταση. Με ένα ζευγάρι κιάλια μπορείτε να σαρώσετε την περιοχή αυτή, σιγά σιγά. Αυτό που ψάχνετε να βρείτε μοιάζει με μια θολή λάμψη, με σχήμα οβάλ. Είναι το πιο μακρινό αντικείμενο που μπορεί να δει το γυμνό ανθρώπινο μάτι.
Σάββατο, 24 Οκτωβρίου
- Μπορείτε να βρείτε τον Αρκτούρο στο δυτικό-βορειοδυτικό ουρανό μόλις αρχίζει να βραδιάζει; Σε αυτό το σημείο του ουρανού, στο τέλος του Οκτωβρίου, ο Αρκτούρος κατέχει μια ξεχωριστή θέση αφού σημαδεύει το σημείο όπου ο βρισκόταν ο ήλιος την ίδια ώρα της ημέρας τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Τότε φυσικά ο ήλιος ήταν πολύ ψηλά αυτήν την ώρα.
- Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:52 μ.μ.
- Η σελήνη στο απόγειό της (404.166 χιλιόμετρα) από τη Γη.
- Πρώτο τέταρτο της σελήνης στις 2:44, ξημερώματα Δευτέρας.
- Προχωρώντας κάτω από τον Ωρίωνα δεσπόζει με την λάμψη του ο Σείριος, πιο λαμπρός από όλα τα αστέρια του ουρανού. Ο Μπετελγκέζ και ο Προκύωνας σχηματίζουν μαζί του το περίφημο τρίγωνο του χειμώνα που θα κυριαρχεί στον ουρανό τους επόμενους μήνες και φυσικά θα ανατέλλει όλο και πιο νωρίς. Ακριβώς κάτω από τον Σείριο είναι το ανοιχτό σμήνος Μ41.
- Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
- Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.
Τώρα που η σελήνη αρχίζει να φωτίζεται περισσότερο, η φωτογράφηση περιοχών της σε υψηλή ανάλυση είναι δυνατή. Με τη βοήθεια ενός τηλεσκοπίου, γνωστού για την υψηλή ευκρίνεια των εικόνων του, το Skywatcher Mak180 (πάνω σε στήριξη HEQ5) και της ψηφιακής μηχανής Canon 450D (με barlow 2x), ο Κώστας Καλυμαφτσής κατέγραψε αυτήν την εξαιρετικά ευκρινή εικόνα της σελήνης όπου ξεχωρίζει το διακριτό Ευθύ Τείχος και ο κρατήρας Arzachel.
- Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
- Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com
- Η Αφροδίτη, ο Ερμής και ο Κρόνος φαίνονται χαμηλά στο λυκαυγές, αλλάζοντας καθημερινά θέση. Η Αφροδίτη είναι με μεγάλη διαφορά η πιο λαμπρή απ’ όλους. Ο Ερμής μετά βίας φαίνεται πάνω από τον ορίζοντα, κάτω από την Αφροδίτη. Ο Κρόνος βρέθηκε σε σύνοδο με την Αφροδίτη στις 13 Οκτωβρίου και τώρα ανεβαίνει ολοένα και ψηλότερα πάνω από τον λαμπρό πλανήτη. Ο Κρόνος φθάνει σε μέγεθος + 1,1 και είναι μόνο το 1/100 της φωτεινότητας της Αφροδίτης (μέγεθος -3,9). Η καλύτερη ώρα για την παρατήρηση των πρωινών πλανητών είναι 50 λεπτά πριν την ανατολή του ήλου.
- Ο Άρης (μέγεθος +0,6, στον Καρκίνο) κάτω από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, ανατέλλει περίπου τα μεσάνυχτα και βρίσκεται ψηλά στον ανατολικό ουρανό πριν το λυκαυγές. Ο Άρης αρχίζει μια μακριά, αργή πορεία που θα τον φέρει σε αντίθεση στις 29 Ιανουαρίου, 2010. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη είναι μόλις 7,2 δευτερόλεπτα του τόξου και θα φθάσει στα 14 δευτερόλεπτα τον Ιανουάριο όταν θα βρεθεί σε αντίθεση, όχι ιδιαίτερα λαμπρός.
- Ο Δίας (μέγεθος -2,6, στον Αιγόκερο) λάμπει στα νότια στο τέλος του λυκόφωτος. Βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για παρατήρηση νωρίς στο λυκόφως και μετά. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 43 δευτερόλεπτα του τόξου.
- Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθείς) βρίσκεται ψηλά στα νοτιοανατολικά το βράδυ.
- Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Αιγόκερο) βρίσκεται 7° ανατολικά του Δία.
- Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βορειοδυτικό Τοξότη) βρίσκεται στα νότια νοτιοδυτικά νωρίς το βράδυ.
Δημήτριος Τσάμπουρας & Σια Ο.Ε.
Έδρα: Πολυτεχνείου 45, Λαδάδικα (4ος όροφος), Τ.Κ.54625 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ. 2310-533 902 /2310-541 826
fax. 2310-550 672
Υποκ/μα: Πανεπιστημίου 56 Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφ.), Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 ΑΘΗΝΑ
τηλ.: 210-3845102
fax.: 210-3842030
Email: planitario@astronomy.gr
www.astronomy.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου