Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

 
Δευτέρα, 30 Ιουλίου

• Η σελήνη είναι πάνω από τα αστέρια της «τσαγιέρας» του Τοξότη. Κοιτάξτε στα νότια νοτιοανατολικά 1 ½ ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα.

Όλη την εβδομάδα, παρατηρήστε τον Άρη να κινείται όλο και πιο κοντά στον Κρόνο και τον Στάχυ το σούρουπο

Τρίτη, 31 Ιουλίου

• Νωρίς στο λυκαυγές, την Τετάρτη και την Πέμπτη, κοιτάξτε χαμηλά στην ανατολή. Εκεί θα βρίσκεται η λαμπρή Αφροδίτη με μέγεθος -4,6. Στις 2° πάνω και στα αριστερά της είναι το ζήτα του Ταύρου με μέγεθος 3. Η διαφορά στη φωτεινότητά τους είναι πάνω από 1000 φορές!

Τετάρτη, 1 Αυγούστου

• Απόψε είναι μια καλή ευκαιρία, για τους χρήστες με κιάλια, να εντοπίσουν ένα από τα καλύτερα ανοιχτά σμήνη του καλοκαιριού. Το NGC 6231 βρίσκεται στην ουρά του Σκορπιού, μόλις 0,5° βόρεια του διπλού αστέρα ζήτα του Σκορπιού (που αποτελεί άλλο ένα όμορφο θέαμα με κιάλια). Το NGC 6231 λάμπει με μέγεθος 2,6 και έχει πάνω από 100 αστέρια σε μια περιοχή μόλις 14 ' σε διάμετρο. Αυτό το μέρος του Σκορπιού βρίσκεται στο νότιο ουρανό, αφού πέσει το σκοτάδι, αν και δεν ανεβαίνει ψηλά από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη

Πέμπτη, 2 Αυγούστου

• Πανσέληνος στις 6:28 π.μ. Βγαίνει από τον ανατολικό ουρανό καθώς δύει ο ήλιος και φθάνει ψηλά στα νότια λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Η σελήνη βρίσκεται στα σύνορα μεταξύ των αστερισμών του Αιγόκερου και του Υδροχόου.

Παρασκευή, 3 Αυγούστου

• Καθώς το καλοκαίρι μπαίνει στο δεύτερο μισό του, το Θερινό Τρίγωνο πλησιάζει στο μεγαλύτερο ύψος του το βράδυ. Στα ανατολικά και σχεδόν στο ζενίθ, μετά το σούρουπο, το πιο λαμπρό αστέρι είναι ο Βέγας. Με μέγεθος 0, ο Βέγας είναι το πιο λαμπρό άστρο από το Θερινό Τρίγωνο. Προς τα βορειοανατολικά, 25° από τον Βέγα είναι ο Ντενέμπ (μέγεθος 1,3), ενώ προς τα νοτιοανατολικά από τον Βέγα και σε μεγαλύτερη απόσταση (35°) είναι ο Αλτάιρ. Αν και το φεγγάρι μειώνει τη λάμψη αυτών των αστεριών, η παρουσία του τριγώνου είναι εύκολα αναγνωρίσιμη.

Σάββατο, 4 Αυγούστου

• Ο Δίας γίνεται όλο και πιο εμφανής στον πρωινό ουρανό με κάθε εβδομάδα που περνά. Ο γιγάντιος πλανήτης ανατέλλει πριν από τις 2 π.μ. και φαίνεται σχεδόν 40° ψηλά στα ανατολικά μία ώρα πριν την ανατολή του ηλίου. Λάμποντας με μέγεθος -2,2, κατατάσσεται ως το δεύτερο πιο φωτεινό σημείο φωτός στον ουρανό μετά την πρωινή του σύντροφο, την Αφροδίτη. Σήμερα το πρωί, ο γιγαντιαίος πλανήτης βρίσκεται 5° βόρεια από το πιο λαμπρό αστέρι του Ταύρου, τον 1ου μεγέθους Αλντεμπαράν. Μέσα από ένα τηλεσκόπιο, ο δίσκος του Δία εκτείνεται στα 36 " και δείχνει πλούσιες λεπτομέρειες της ατμόσφαιράς του.

Κυριακή, 5 Αυγούστου

• Το πιο φωτεινό αστέρι στον νότιο ουρανό αφού βραδιάσει είναι ο κόκκινος-πορτοκαλής Αντάρης. Αν κοιτάξετε στην γύρω περιοχή αυτού του ερυθρού γίγαντα ή από πάνω του, θα βρείτε αμυδρότερα λευκά αστέρια. Στα δυτικά του Αντάρη (δηλαδή προς τα δεξιά του) θα βρείτε εύκολα το σφαιρωτό σμήνος Μ4. Ξεχωρίζει εύκολα με κιάλια ή τηλεσκόπιο. Με φαινόμενο μέγεθος 6 είναι από τα πιο φωτεινά σφαιρωτά σμήνη του βορείου ημισφαιρίου.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Όταν κοιτάζουμε στην περιοχή του Τοξότη, ουσιαστικά το βλέμμα μας στρέφεται  προς το κέντρο του δικού μας γαλαξία. Δηλαδή, βλέπουμε μέσα από πυκνή σκόνη και αέρια. Όσο πιο έντονα φαίνεται αυτό το σύννεφο του γαλαξία με το γυμνό μάτι, τόσο πιο σκοτεινός είναι ο ουρανός του τόπου παρατήρησης μας και η διαύγεια της ατμόσφαιρας (κάτι που αλλάζει ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες και τις εποχές του χρόνου). Η φωτογραφία αυτή του γαλαξία είναι αποτέλεσμα φωτογραφικής έκθεσης 15 λεπτών, με φακό 24mm. Του Αντώνη Παντελίδη.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται σε σύνοδο με τον ήλιο.

• Η Αφροδίτη και ο Δίας (μέγεθος -4,6 και -2,2, αντίστοιχα) λάμπουν θεαματικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς στα ανατολικά. Οι δύο πλανήτες απέχουν τώρα περίπου 14°. Παρατηρήστε τον Αλντεμπαράν, αρκετά αμυδρότερο, να κινείται μακριά από την Αφροδίτη πάνω και στα δεξιά της. Τα αστέρια στο φόντο της Αφροδίτης είναι οι Υάδες και οι Πλειάδες είναι πάνω από τον Δία.

• Οι αστεροειδείς Δήμητρα και Εστία (μεγέθη 9,1 και 8,4 αντίστοιχα) είναι επίσης εκεί! Δείτε χάρτες με τις θέσεις τους εδώ:http://www.skyandtelescope.com/observing/objects/asteroids/Ceres-and-Vesta-July-2013-148149915.html

• Ο Άρης και ο Κρόνος, (μεγέθη  +1,1 και +0,8, αντίστοιχα), στην Παρθένο είναι χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο λυκόφως και χαμηλότερα στα δυτικά αργότερα το βράδυ. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης έχει μόνο 6 δευτερόλεπτα του τόξου φαινόμενη διάμετρο. Στα αριστερά του είναι το ζευγάρι Κρόνου-Στάχυ που ο Άρης το πλησιάζει από νύχτα σε νύχτα. Θα βρεθεί ανάμεσά τους στις 13 και 14 Αυγούστου.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8 στα σύνορα του Κήτους με τους Ιχθείς) είναι ψηλά στα νότια πριν το λυκαυγές.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) βρίσκεται επίσης στα νότια πριν το λυκαυγές.

• Δείτε χάρτες εύρεσης του Ουρανού και του Ποσειδώνα για το 2012, εδώ: http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/Uranus-and-Neptune-in-2012-138059253.html