Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 23 Ιουλίου

• Παρακολουθήστε την σελήνη να γίνεται όλο και πιο παχιά από νύχτα σε νύχτα καθώς περνάει κάτω από τον Άρη, τον Κρόνο και τον Στάχυ.

Τρίτη, 24 Ιουλίου

• Μια περιοχή του καλοκαιρινού ουρανού που η ιδιαιτερότητά της εκτιμάται καλύτερα αν αφήσουμε το τηλεσκόπιο κατά μέρος και κοιτάξουμε με γυμνό οφθαλμό είναι ο αστερισμός της Ασπίδας. Το κυρίαρχο σημείο του είναι το Αστρικό νέφος της Ασπίδας, ένας πυκνός, φωτεινός όμιλος από αστέρια του γαλαξία μας που καλύπτει ένα μεγάλο μέρος του αστερισμού αυτού. Σε έναν σκοτεινό και διαυγή ουρανό, αυτό το φαινόμενο φαίνεται σαν ένα πραγματικό ατμοσφαιρικό σύννεφο. Με πιο προσεχτική παρατήρηση όμως, η πραγματική φύση του αποκαλύπτεται στον παρατηρητή. Άξια προσοχής και παρατήρησης (με τηλεσκόπιο) είναι το ανοιχτό σμήνος Μ26 και το πολύ όμορφο σφαιρωτό σμήνος Μ11.

Τετάρτη, 25 Ιουλίου

• Η σελήνη, λίγες ώρες πριν το πρώτο τέταρτο βρίσκεται κάτω από τον Κρόνο και στα αριστερά του Στάχυ.

• Αν και ο Κρόνος παραμένει στον βραδινό ουρανό μέχρι το φθινόπωρο, αυτό το καλοκαίρι προσφέρει καλύτερη θέα του πλανήτη, με τηλεσκόπιο. Ο αέριος γίγαντας  είναι μεγαλύτερος και βρίσκεται ψηλότερα στον ουρανό τώρα από ότι θα είναι αργότερα φέτος, δύο παράγοντες που βελτιώνουν την εμφάνισή του τηλεσκοπικά. Αυτή την εβδομάδα, ο Κρόνος παρουσιάζει ένα δίσκο που μετρά 17" κατά μήκος του ισημερινού και ένα σύστημα δακτυλίων που εκτείνεται στα 38" και έχει κλίση 13° ως προς εμάς.

Πέμπτη, 26 Ιουλίου

• Πρώτο τέταρτο της σελήνης στις 11:57 π.μ.

• Μετά τις 11 το βράδυ, το Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου βρίσκεται ανατολικά και ισορροπεί στην μια του γωνία, σημάδι για τον αναπόφευκτο ερχομό του φθινοπώρου.
  
  

Παρασκευή, 27 Ιουλίου

• Περίπου μία ώρα μετά την ανατολή του Δία και σχεδόν τρεις ώρες πριν την ανατολή του ήλιου, η Αφροδίτη βγαίνει πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα. Ο λαμπρός πλανήτης φέγγει  με μέγεθος -4,6 και στέκεται πάνω από 20° ψηλά στα ανατολικά. Η Αφροδίτη είναι επίσης ένας καλός στόχος με τηλεσκόπιο. Δείχνει τώρα 30 " διάμετρο δίσκου που είναι λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο φωτισμένος.
  
  

Σάββατο, 28 Ιουλίου

• Ο λαμπρός Αντάρης φέγγει κάτω και στα δεξιά της σελήνης.

• Ο Ερμής είναι σε κατώτερη σύνοδο, περνώντας ανάμεσα στον ήλιο και τη Γη στις 11 μ.μ. Ο πλανήτης θα εμφανιστεί ξανά στα μέσα Αυγούστου πριν τα χαράματα.

Κυριακή, 29 Ιουλίου

• Η ετήσια βροχή διαττόντων δέλτα Υδροχοΐδες φθάνει στο αποκορύφωμά της απόψε. Η σελήνη δύει περίπου στις 3 π.μ. και βοηθά στην καλύτερη θέαση της βροχής, στην αρχή και μέχρι το τέλος του λυκαυγούς Για να διαπιστώσετε ότι κάποιο μετέωρο είναι όντως μετέωρο των Υδροχοΐδων  από τα τόσα μόρια σκόνης που καίγονται πάνω στη γήινη ατμόσφαιρα, ακολουθήστε το ίχνος της πορείας του φωτός προς τα πίσω. Ένα τέτοιο μετέωρο φαίνεται ότι προέρχεται από τον αστερισμό του Υδροχόου.

• .Η σελήνη είναι σε περίγειο, στο πιο κοντινό σημείο της τροχιάς της γύρω από τη Γη, στις 11:27 π.μ. Τότε θα βρίσκεται σε απόσταση 367.315 χιλιόμετρα.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Το Νεφέλωμα Dumbbell, Μεσιέ 27 (M27, NGC 6853) είναι ίσως το πιο όμορφο πλανητικό νεφέλωμα στον ουρανό και ήταν το πρώτο πλανητικό νεφέλωμα που ανακαλύφθηκε ποτέ. Στις 12 Ιουλίου 1764, ο Charles Messier ανακάλυψε αυτή τη νέα συναρπαστική κατηγορία αντικειμένων. Το περιγράφει ως ένα οβάλ νεφέλωμα χωρίς αστέρια. Το όνομα "Dumbbell" ανάγεται στην περιγραφή από τον John Herschel, ο οποίος συνέκρινε επίσης σε "δικέφαλο αλτήρα." Η φωτογραφία αυτή του Μ27, του Θεόδωρου Θεοδωρίδη, είναι τραβηγμένη με τηλεσκόπιο Takahashi Mewlon-180, με φωτογραφική μηχανή 400D (11 φωτογραφίες των 600 δευτερολέπτων, ISO 1600).

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία(εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
  
  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής δεν είναι ορατός αφού βρίσκεται σε σύνοδο με τον ήλιο.

• Η Αφροδίτη και ο Δίας (μέγεθος -4,6 και -2,1, αντίστοιχα) λάμπουν πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς στα ανατολικά. Οι δύο πλανήτες απέχουν περίπου 10° αυτή την εβδομάδα. Παρατηρήστε τον Αλντεμπαράν, αρκετά αμυδρότερο, να κινείται μακριά από την Αφροδίτη πάνω και στα δεξιά της. Τα αστέρια στο φόντο της Αφροδίτης είναι οι Υάδες και οι Πλειάδες είναι πάνω από τον Δία.

• Οι αστεροειδείς Δήμητρα και Εστία, μεγέθη 9,1 και 8,4, είναι επίσης εκεί! Δείτε χάρτες με τις θέσεις τους εδώ: http://www.skyandtelescope.com/observing/objects/asteroids/Ceres-and-Vesta-July-2013-148149915.html

• Ο Άρης (με μέγεθος + 1, στην Παρθένο) είναι χαμηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο λυκόφως και χαμηλότερα στα δυτικά αργότερα το βράδυ. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης έχει μόνο 6 δευτερόλεπτα του τόξου φαινόμενη διάμετρο. Στα αριστερά του είναι το ζευγάρι Κρόνου-Στάχυ, σε απόσταση περίπου 12°. Ο Άρης τους πλησιάζει και θα βρεθεί ανάμεσά τους στα μέσα Αυγούστου.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,8, στη Παρθένο) λάμπει στα νοτιοδυτικά όταν βραδιάζει. Ο Στάχυς τρεμοσβήνει 4 ½ ° χαμηλότερα του με μπλε χρώμα και μέγεθος 1.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στα σύνορα του Κήτους με τους Ιχθείς) είναι ψηλά στα  νοτιοανατολικά και νότια πριν το λυκαυγές.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) βρίσκεται στα νότια πριν το λυκαυγές.

• Δείτε χάρτες εύρεσης του Ουρανού και του Ποσειδώνα για το 2012, εδώ: http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/Uranus-and-Neptune-in-2012-138059253.html

www.astronomy.gr