Ουρανός και Αστρονομικά Φαινόμενα Αύγουστος 2010

Ουρανός και Αστρονομικά Φαινόμενα Αύγουστος 2010

Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου

Αυτό το Μήνα..

Ο Αύγουστος είναι ο μήνας των διαττόντων άστρων που «φωτίζουν» τις ζεστές νύκτες προσφέροντας αξέχαστο θέαμα στους εραστές του ουρανού. Θα έχουμε τουλάχιστον πέντε βροχές διαττόντων αυτό το μήνα, μεταξύ αυτών και τη σημαντικότερη του έτους, τους Περσίδες.  Ένα μετεωροειδές μπαίνει στη γήινη ατμόσφαιρα σε ύψος περίπου 115 χιλιομέτρων πάνω από την επιφάνεια της Γης, αναφλέγεται και συνήθως καίγεται πλήρως σε ύψος 70 χιλιομέτρων πάνω από τη Γη. Πολλές φορές διασπάται σε μικρότερα κομμάτια, τα «μικρομετέωρα», μερικά από τα οποία ενδεχομένως να φτάσουν και μέχρι την επιφάνεια της Γης, οπότε μιλάμε για μετεωρίτες. Αυτό βέβαια συμβαίνει σχετικά σπάνια.

Εικ. Ουρανος: Ο ουρανός του Αυγούστου για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/08/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

Βροχές Διαττόντων

Η καλύτερη βροχή διαττόντων όλου του έτους συμβαίνει τον Αύγουστο και δεν είναι άλλη από τη βροχή των Περσίδων. Οι Περσίδες είναι υπολείμματα που άφησε πίσω του ο κομήτης Swift-Tuttle κατά το πέρασμά του από την κοσμική γειτονιά μας το 1992. Φαινόμενο ακτινοβόλο σημείο τους είναι ο αστερισμός του Περσέα (ανάμεσα στον Πολικό Αστέρα και στον αστερισμό του Ταύρου). Η είσοδός τους στην ατμόσφαιρα της Γης αρχίζει στις 23 Ιουλίου και διαρκεί ως τις 20 Αυγούστου. Το φαινόμενο κορυφώνεται στις 11-12 Αυγούστου οπότε με λίγη τύχη μπορείτε να δείτε ως και ένα διάττοντα αστέρα το λεπτό! Η καλύτερη βροχή Περσίδων αναμένεται τον Αύγουστο του 2028, όταν η Γη θα περάσει μέσα από το πυκνότερο σημείο του νέφους μετεωροειδών που είχε αφήσει πίσω του ο κομήτης.

Οι Δέλτα Υδροχοίδες δεν είναι τόσο εντυπωσιακοί όσο οι Περσίδες, αλλά εμφανίζονται παράλληλα στον Αυγουστιάτικο ουρανό (διαρκούν σχεδόν όλο το μήνα) και αξίζει τον κόπο να προσπαθήσετε να τους δείτε κοιτώντας προς τον αστερισμό του Υδροχόου.

Άλλες βροχές διαττόντων που μπορούμε να θαυμάσουμε αυτό το μήνα είναι οι Αιγοκερίδες, που κορυφώνονται την 1η Αυγούστου, οπότε περιμένουμε ως και 35 πολύ φωτεινούς διάττοντες την ώρα! Οι Αιγοκερίδες οφείλονται σε πρότερο πέρασμα του κομήτη Honda-Mrkos-Padusakova. Στις 20 Αυγούστου κορυφώνονται οι Κ Κυκνίδες, αν και φέτος δεν αναμένεται να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακοί διάττοντες. Λίγο αργότερα, στις 31 Αυγούστου κορυφώνονται οι Ανδρομεδίδες, που συμπίπτουν με τη Σελήνη στο τελευταίο της τέταρτο, επομένως η ορατότητά τους δεν θα είναι πολύ καλή. Για την ιστορία να σημειωθεί ότι το 2005 ήταν μια πολύ καλή χρονιά γι’ αυτή τη βροχή διαττόντων, αλλά το 1885 υπήρξε μια ιστορική χρονιά καθώς οι αστρονόμοι κατέγραψαν ως και 13.000 διάττοντες την ώρα!

Εικ. OntarioLacus: Η μεγαλύτερη λίμνη στο νότιο ημισφαίριο του Τιτάνα, φωτογραφήθηκε στις αρχές του 2010 από το διαστημόπλοιο της NASA Cassini, σαν ένα τεράστιο ανθρώπινο ίχνος. Η λίμνη αποτελείται από υγρό μεθάνιο, αιθάνιο και προπάνιο (Credit: NASA/JPL-Caltech).

Πλανήτες

Ο Ερμής εμφανίζεται χαμηλά στο δυτικό ορίζοντα (στον αστερισμό του Λέοντα) μετά το ηλιοβασίλεμα, επομένως θα είναι δύσκολο να τον δούμε. Η Αφροδίτη από την άλλη παραμένει το λαμπρότερο ουράνιο σώμα μετά την δύση του Ήλιου. Κοντά της ο κοκκινωπός Άρης και ο κιτρινωπός Κρόνος, είναι και οι δύο αρκετά αμυδρότεροι, και βρίσκονται στον αστερισμό της Παρθένου. Δυστυχώς Ειδικά ο Άρης δεν είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακός αυτή την εποχή γιατί έχει απομακρυνθεί αρκετά από τη Γη. Ο Δίας, ο μεγαλύτερος των πλανητών, αναδύεται στον ανατολικό ουρανό και μετά τα μεσάνυχτα αποτελεί το λαμπρότερο ουράνιο αντικείμενο. Κοντά του ο αμυδρός Ποσειδώνας δεν διακρίνεται παρά μόνο με ισχυρά τηλεσκόπια. Αντίθετα ο Δίας το 2010 φαίνεται μεγαλύτερος απ’ ότι εδώ και δεκαετίες, επομένως είναι η καταλληλότερη εποχή για έξοχες τηλεσκοπικές παρατηρήσεις του γίγαντα πλανήτη (στον αστερισμό του Υδροχόου). Ο Κρόνος βρίσκεται χαμηλά στον δυτικό ουρανό (κινείται μεταξύ Λέοντα και Παρθένου), δεν είναι ιδιαίτερα λαμπρός, αλλά μένει κοντά στους Αφροδίτη και Άρη. Μετά το τέλος του μήνα ο Κρόνος θα κατέβει ακόμη χαμηλότερα και θα μείνει αόρατος στα τηλεσκόπια μέχρι το χειμώνα του 2011. Ο μακρινός γαλάζιος πλανήτης Ουρανός ανατέλλει το πρώτο μέρος της νύχτας στον Υδροχόο και μπορεί να παρατηρηθεί εύκολα με ένα καλό τηλεσκόπιο.

Σελήνη

Τελευταίο Τέταρτο στις 3 Αυγούστου, Νέα Σ

ελήνη στις 10, Πρώτο Τέταρτο στις 16 και Πανσέληνος στις 24 Αυγούστου. Η Σελήνη στο Περίγειο (την κοντινότερη στη Γη απόστασή της) 357.857 χλμ. στις 10 Αυγούστου και στο Απόγειο (την μακρινότερη στη Γη απόστασή της) 406.389 χλμ. στις 25 Αυγούστου. Αυτή τη φορά ο δορυφόρος μας θα έχει απομακρυνθεί περισσότερο από κάθε άλλη φορά, επομένως θα έχουμε τη μικρότερη πανσέληνο του έτους.

Διαστημικά Γεγονότα του Μήνα

Το διαστημόπλοιο Cassini θα περάσει σχετικά κοντά από τους δορυφόρους του Κρόνου Τιτάνα στις 11 Αυγούστου, Εγκέλαδο, Διώνη, Καλυψώ και Επιμηθέα στις 13 Αυγούστου, Άτλαντα, Πανδώρα, Δάφνης, Janus, Παν και Τέθυς στις 14 Αυγούστου.

Αναλυτικό Αστρονομικό Ημερολόγιο

3 Αυγούστου: Τελευταίο τέταρτο Σελήνης.

6 Αυγούστου: Η Σελήνη επισκιάζει τον αστεροειδή 7 Ίρις.

7 Αυγούστου: Ο Ερμής σε μέγιστη απομάκρυνση (27ο ανατολικά) σε σχέση με τον Ήλιο.

8 Αυγούστου: Αφροδίτη Άρης και Κρόνος απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 5ο.

10 Αυγούστου: Νέα Σελήνη. Ο δορυφόρος μας στο περίγειο (357.857 χλμ.)

12 Αυγούστου: Βροχή Περσείδων. Η Σελήνη κοντά στον Ερμή.

13 Αυγούστου: Τριπλή σύζευξη πλανητών (Αφροδίτη, Άρης, Κρόνος) με το λεπτό μισοφέγγαρο λίγο μετά τη δύση του Ήλιου.

14 Αυγούστου: Η Σελήνη κοντά στον Στάχυ.

16 Αυγούστου: Πρώτο τέταρτο Σελήνης.

18 Αυγούστου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη.

19 Αυγούστου: Η Αφροδίτη σε απόσταση 1.9ο από τον Άρη.

20 Αυγούστου: Ο Ποσειδώνας σε αντίθεση, στην κοντινότερη στη Γη απόστασή του. Η Αφροδίτη σε μέγιστη απομάκρυνση (46ο ανατολικά) σε σχέση με τον Ήλιο.

24 Αυγούστου: Πανσέληνος. 

25 Αυγούστου: Η Σελήνη στο Απόγειο (406.389 χλμ.).

27 Αυγούστου: Η Σελήνη κοντά στον Δία.

31 Αυγούστου: Αφροδίτη, Άρης και Στάχυς σε απόσταση μικρότερη των 4.2ο μεταξύ τους.

Εικ. Οριζοντας: Ο ορίζοντας του Αυγούστου, κοιτώντας δυτικά, για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/08/2010 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

Πηγές:

http://www.synapses.co.uk/astro/monthnxt.html

http://stargazing.suite101.com/article.cfm/the_night_sky_for_august_2010        

http://www.astronomynow.com/sky_charts.html

http://stardate.org/nightsky/almanac/ 

http://www.seasky.org/astronomy/astronomy_calendar_current.html 

http://www.mmo.org/astronomy/this-months-sky.html 

http://www.space.com/spacewatch/new_sky_calendar.html

http://www.skymaps.com/downloads.html

http://www.skymaps.com/articles/n1008.html         

http://transientsky.wordpress.com/ 

http://www.arksky.org/

http://space.about.com/od/computerresources/tp/2010AugSkyGuide.htm    

http://www.moonwise.co.uk/year/2010sky.php

http://www.findyourfate.com/astrology/year2010/sky2010.html

http://users.sch.gr/mdogram/astronea.htm

http://www.imcce.fr/hosted_sites/ama10/evenements.html 

http://www.spaceagepub.com/calendar/downrange.html

Ο ουρανός της εβδομάδας και από το: http://www.skyandtelescope.com/

Ο νυκτερινός ουρανός καθημερινά: http://www.astro.noa.gr/AlmanacIAA/iaa_today.htm

Εφαρμογές Java και εικονικά εργαλεία για την αναπαραγωγή του νυκτερινού ουρανού από το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που βρίσκεστε:

http://space.about.com/library/weekly/blskymaps.htm 

http://www.oras.org/stargazer/applet.html


http://www.telescopeshop.gr/news_show.asp?articleId=262&utm_medium=email&utm_source=Telescopeshopnewsletter&utm_content=1087959465&utm_campaign=TelescopeshopNewsletter-August2010