Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 17 Αυγούστου

• Λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, ο Κρόνος είναι 3° πάνω και στα δεξιά του Ερμή, πολύ χαμηλά στα δυτικά. Θα χρειαστείτε ένα ζευγάρι κιάλια για τον καλύτερο εντοπισμό τους.

• Ο Ποσειδώνας είναι σε αντίθεση, τρείς ημέρες αφότου ήταν και ο Δίας σε αντίθεση. Συμπτωματικά, ο Δίας λάμπει 3° στα δυτικά του Ποσειδώνα.

• Ξημερώματα Τρίτης θα δείτε την λεπτή ημισέληνο κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης.
  
  
• Μόλις πριν αρχίσει το λυκαυγές, το πρωί της Τρίτης και της Τετάρτης, η Αφροδίτη βρίσκεται λιγότερο από 1° μακριά από το πλανητικό νεφέλωμα Εσκιμό (NGC 2392), 8ου μεγέθους.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:36 μετά τα μεσάνυχτα της Δευτέρας προς Τρίτη.

Τρίτη, 18 Αυγούστου

• Η παλαιά σελήνη βρίσκεται κάτω από την Αφροδίτη. Αρχίζει να φαίνεται πάνω από τον ορίζοντα 1 ½ ώρα πριν την ανατολή του ήλιου.
  
  
• Ο Άρης είναι 25° πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης.

• Η κεφαλή του Σκορπιού είναι ακόμη αρκετά ψηλά στα νότια νοτιοδυτικά αμέσως μόλις βραδιάσει. Θυμηθείτε ην πρόβλεψη ότι ο επαναλαμβανόμενος καινοφανής U του Σκορπιού πιθανόν να γίνει φωτεινότερος ξανά αυτό το έτος, φθάνοντας 8ο μέγεθος.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:27 μ.μ.

Τετάρτη, 19 Αυγούστου

• Η σελήνη σε περίγειο, 359.639 χιλιόμετρα από τη Γη.
  
  
  
  
  
  

• Διπλή διάβαση δορυφόρων του Δία μαζί με τις σκιές τους από τις 2:47 π.μ. Ο Δίας θα παρουσιάζει μια ξεχωριστή εικόνα αυτό το βράδυ καθώς ο Γανυμήδης και η Ευρώπη, μαζί με τις σκιές τους περνούν μπροστά από το δίσκο του πλανήτη. Την εικόνα αυτή ομορφαίνει περισσότερο με την παρουσία της η ερυθρά κηλίδα. Η Ιώ, λίγο αργότερα χάνεται πίσω από τον δίσκο του Δία.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:14 π.μ., ξημερώματα Πέμπτης.

Πέμπτη, 20 Αυγούστου

• Νέα σελήνη στις 1:03 μ.μ.

Η απουσία της σελήνης καθ’ όλη τη διάρκεια της νύχτας βοηθά στην συστηματική παρατήρηση και φωτογράφηση του βαθεώς ουρανού. Αντικείμενα όπως το πλανητικό νεφέλωμα Μ27 αποκαλύπτουν την ξεχωριστή ομορφιά τους, σαν ένα λαμπερό διαμάντι μέσα σε μικρές γυαλιστερές χάντρες, τα αμέτρητα αστέρια που αποτελούν το πλούσιο υπόβαθρο της περιοχής αυτής του ουρανού.
Η φωτογραφία αυτή του Μ27 (dumbbell nebula ή νεφέλωμα αλτήρας) είναι του Βασίλη Παπαιωάννου: Μια ώρα έκθεση με διαμορφωμένη CANON350, με τηλεσκόπιο Skywatcher 80ED πάνω στην στήριξη ΗEQ5SKYSCAN.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:05 μ.μ.

Παρασκευή, 21 Αυγούστου

• Στον πρωινό ουρανό, η λαμπρή Αφροδίτη βρίσκεται 7 μοίρες νότια από τον Πολυδεύκη (β των Διδύμων).

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:52 π.μ., ξημερώματα Σαββάτου.

Σάββατο, 22 Αυγούστου

• Αν κοιτάξετε στον δυτικό ουρανό, πολύ νωρίς στο βραδινό λυκόφως, θα δείτε την σελήνη πολύ χαμηλά στον ορίζοντα, με τον Ερμή να βρίσκεται 5,5 μοίρες στα δεξιά της και τον Κρόνο να είναι 6,5 μοίρες στα δεξιά του Ερμή.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:43 π.μ., μετά τα μεσάνυχτα του Σαββάτου.

Κυριακή, 23 Αυγούστου

• Σαν σήμερα, το 1609, ο Γαλιλαίος παρουσίασε το τηλεσκόπιο για πρώτη φορά.
  
  
• Απόψε θα στοχεύσουμε το δικό μας τηλεσκόπιο σε μια ομάδα αστεριών γνωστή με το όνομα «η κρεμάστρα» ή Collinder 399. Αφήστε το ζωηρόχρωμο διπλό αστέρι βήτα του Κύκνου, τον Αλμπίρεο, να σας οδηγήσει. Καθώς θα βρίσκεστε περίπου 4 μοίρες νότια του Αλμπίρεο, θα δείτε τον σχηματισμό αυτό και θα τον αναγνωρίσετε εύκολα. Περιέχει ερυθρά αστέρια και διπλά αστέρια στο κέντρο του.
  
  
  
  
  
  

Ο σχηματισμός της «κρεμάστρας» ή Collinder 399.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό..
  
  Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com

• Ο Ερμής και ο Κρόνος (μεγέθη 0,1 και 1,1, αντίστοιχα) φαίνονται κοντά ο ένας με τον άλλον μόλις πάνω από τον δυτικό ορίζοντα. Θα τους βρείτε ευκολότερα αν κοιτάξετε με κιάλια, 30 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Στην αρχή της εβδομάδας, ο Κρόνος βρίσκεται πάνω από τον Ερμή. Στο τέλος της εβδομάδας, ο Κρόνος είναι πάνω και στα δεξιά του Ερμή.

• Η Αφροδίτη με φαινόμενο μέγεθος – 4,0, στα πόδια ων Διδύμων είναι ο λαμπρός Αυγερινός κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς.

• Ο Άρης (μέγεθος +1,0, στα κέρατα του Ταύρου) βρίσκεται στον πρωινό ουρανό, ψηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα, αρκετά πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης. O Αλντεμπαράν, παρόμοιος σε λαμπρότητα και χρώμα με τον Άρη, βρίσκεται στα δεξιά της νοητής γραμμής που ενώνει τους δύο πλανήτες. Κάτω και στα δεξιά του είναι ο Μπετελγκέζ, επίσης παρόμοιος σε χρώμα με τον πλανήτη. Ο Άρης αρχίζει μια μακριά, αργή πορεία που θα τον φέρει σε αντίθεση στις 29 Ιανουαρίου, 2010.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,9, στον Αιγόκερο για αυτό το έτος) βρέθηκε σε αντίθεση στις 14 Αυγούστου. Θα τον δείτε στα νοτιοανατολικά να ανατέλλει πριν τις 9:00 μ.μ. Βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για παρατήρηση μετά τα μεσάνυχτα. Όσο πιο νότια ζείτε τόσο πιο ψηλά στον ουρανό θα είναι ο Δίας και τόσο πιο καλή και σταθερή εικόνα θα έχετε με ένα τηλεσκόπιο. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 49 δευτερόλεπτα του τόξου. Το σκοτεινό σημάδι σκόνης πάνω στον Δία, όπως τα σημάδια που άφησε η πρόσκρουση του κομήτη Shoemaker-Levy 9 το 1994, εμφανίστηκε ξαφνικά στην νότια πολική περιοχή του Δία στις 18 Ιουλίου. Από τότε έχει απλωθεί και σκορπίσει σε άλλα μικρότερα κομμάτια.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείς) βρίσκεται ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τα μεσάνυχτα.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Αιγόκερο) βρίσκεται 3° με 4° από τον Δία όμως είναι 20.000 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτόν.

• Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βορειοδυτικό Τοξότη) βρίσκεται στα νότια μετά τις 9 μ.μ. Ιδανική θέση παρατήρησης στον βραδινό ουρανό έχει ο Πλούτωνας αυτόν τον μήνα.

(c) 2001-2007 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'
Δημήτριος Τσάμπουρας & Σια Ο.Ε.

Έδρα: Πολυτεχνείου 45, Λαδάδικα (4ος όροφος), Τ.Κ.54625 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ. 2310-533 902 /2310-541 826
fax. 2310-550 672

Υποκ/μα: Πανεπιστημίου 56 Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφ.), Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 ΑΘΗΝΑ
τηλ.: 210-3845102
fax.: 210-3842030

http://www.astronomy.gr

Email: planitario@astronomy.gr