Της Αστροφυσικού Ελένης Χατζηχρήστου
Το 2012 μας επιφυλάσσει θεαματικά αστρονομικά γεγονότα που συχνά συνδυάζουμε με όμορφα ταξίδια σε όλες τις γωνιές του κόσμου.
Ξεκινάμε από την Δακτυλιοειδή Ηλιακή Έκλειψη που θα συμβεί την 20η Μαίου 2012. Μια τέτοια σχετικά σπάνια μορφή έκλειψης έχουμε όταν ο Ήλιος και η Σελήνη ευθυγραμμίζονται και το φαινόμενο μέγεθος της Σελήνης είναι μικρότερο από εκείνο του ηλιακού δίσκου. Τότε η Σελήνη σκεπάζει τον Ήλιο αλλά γύρω από τον Σεληνιακό δίσκο απομένει ένας φωτεινός δακτύλιος. Το τοπίο γεμίζει τότε από απίθανους συνδυασμούς σκιάς και φωτός και τα συνηθισμένα αντικείμενα παίρνουν ασυνήθιστα χρώματα. Αυτό το εντυπωσιακό θέαμα θα έχουμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τον ερχόμενο Μάιο από διάφορες περιοχές του κόσμου: τις παράκτιες περιοχές της Κίνας, τη νότια Ιαπωνία, τις δυτικές ΗΠΑ και Καναδά. Η μέγιστη διάρκεια ολικότητας θα είναι 5 λεπτά και 46.3 δευτερόλεπτα σε κάποιες περιοχές του βόρειου Ειρηνικού Ωκεανού.
Εικ1.1: Η διαδρομή της ηλιακής έκλειψης της 20ης Μαίου 2012. Εκτός από την κεντρική περιοχή (η σκοτεινή κηλίδα της εικόνας) όπου θα φαίνεται ως δακτυλιοειδής, σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων γύρω από αυτή την περιοχή η έκλειψη θα φαίνεται ως μερική. (Περισσότερες πληροφορίες στο: http://eclipse.gsfc.nasa.gov/).
Όταν ο Ήλιος η Γη και η Σελήνη ευθυγραμμίζονται πλήρως και το μέγεθος του Σεληνιακού δίσκου φαίνεται μεγαλύτερο από εκείνο του Ηλιακού δίσκου, έχουμε μια ολική ηλιακή έκλειψη. Η σκιά της Σελήνης προβάλλεται στον πλανήτη μας σε μια σχετικά μικρή περιοχή και καθώς η Γη περιστρέφεται η περιοχή αυτή μετακινείται σχηματίζοντας μια σκοτεινή διαδρομή πάνω στην υδρόγειο. Γύρω από την περιοχή της «ολικότητας» εκτείνεται μια πολύ μεγαλύτερη περιοχή «μερικότητας», όπου οι παρατηρητές βλέπουν μόνον ένα μέρος του Ήλιου να καλύπτεται από τον Σεληνιακό δίσκο.
Στις 13-14 Νοεμβρίου 2012 αναμένεται μια ολική ηλιακή έκλειψη ορατή από το νότιο ημισφαίριο της Γης. Η ολικότητα θα φαίνεται από την βόρεια Αυστραλία και το νότιο Ειρηνικό Ωκεανό. Η μεγαλύτερη διάρκεια ολικότητας θα είναι 4 λεπτά και 2 δευτερόλεπτα, ορατή από τα διεθνή ύδατα 2000 χλμ. ανατολικά της Νέας Ζηλανδίας και 9600 χλμ δυτικά της Χιλής. Οι βόρειες περιοχές της Νέας Ζηλανδίας θα εκτεθούν σε μερική ηλιακή έκλειψη όπου το 60-80% του ηλιακού δίσκου θα καλύπτεται από τη σκιά της Σελήνης. Μερική ηλιακή έκλειψη θα δουν επίσης περιοχές της κεντρικής Χιλής. Υπάρχουν σχέδια για την ανάπτυξη ενός «στόλου» 10 αερόστατων που θα δώσουν τη μοναδική ευκαιρία σε 200 τυχερούς θεατές να θαυμάσουν την ολική ηλιακή έκλειψη πάνω από τις περιοχές Cairns και Port Douglas της Αυστραλίας.
Εικ1.2: Η διαδρομή της ηλιακής έκλειψης της 13ης-14ης Νοεμβρίου 2012. Εκτός από την κεντρική περιοχή (η σκοτεινή κηλίδα της εικόνας) όπου η έκλειψη θα είναι ολική, σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων γύρω από αυτή την περιοχή η έκλειψη θα φαίνεται ως μερική. (Περισσότερες πληροφορίες στο: http://eclipse.gsfc.nasa.gov/).
Τα αμέσως επόμενα χρόνια περιμένουμε μια ολική ηλιακή έκλειψη το Νοέμβριο 2013, τον Μάρτιο 2015 και 2016, μια δακτυλιοειδή έκλειψη τον Φεβρουάριο 2017, μια ολική ηλιακή έκλειψη τον Ιούλιο 2017 και 2019, μια δακτυλιοειδή έκλειψη τον Δεκέμβριο 2019 και Ιούνιο 2020 και τέλος μια ολική ηλιακή έκλειψη τον Δεκέμβριο 2020.
Εικ1.3: Μια ηλιακή έκλειψη.
Ας μείνουμε στο 2012 για να δούμε μερικά ακόμη ενδιαφέροντα αστρονομικά φαινόμενα.
Στις 5 Ιουνίου 2012 θα έχουμε ηλιακή διέλευση ή διάβαση (transit) της Αφροδίτης. Αυτό είναι ένα σχετικά σπάνιο αλλά προβλέψιμο φαινόμενο και συμβαίνει όταν ένας από τους εσωτερικούς πλανήτες (Ερμής ή Αφροδίτη) ευθυγραμμιστεί με τον Ήλιο ως προς τον γήινο παρατηρητή ή ακριβέστερα όταν ο πλανήτης αυτός φαίνεται να περνάει μπροστά από τον Ηλιακό δίσκο. Οι διαβάσεις της Αφροδίτης συμβαίνουν κάθε 243 χρόνια με την εξής ακολουθία: ένα ζεύγος διαβάσεων που απέχουν κατά 8 χρόνια μεταξύ τους, μετά από 121.5 χρόνια ακολουθεί ένα νέο ζεύγος διαβάσεων που και πάλι απέχουν κατά 8 χρόνια, και μετά από 105.5 χρόνια ακολουθεί ένα ακόμη ζεύγος διαβάσεων (που απέχουν και πάλι κατά 8 χρόνια μεταξύ τους). Το τελευταίο ζεύγος διαβάσεων ήταν τον Δεκέμβριο 1874 και τον Δεκέμβριο 1882. Η τελευταία διάβαση της Αφροδίτης ήταν στις 8 Ιουνίου 2004 ξεκινώντας το νέο ζεύγος που θα ολοκληρωθεί με τη διάβαση της 5ης Ιουνίου 2012. Το επόμενο ζεύγος διαβάσεων θα σημειωθεί στις 11 Δεκεμβρίου 2117 και (μετά από 8 χρόνια) τον Δεκέμβριο 2125.
Εικ1.4: Τα σημεία της Γης από τα οποία θα είναι ορατή η διάβαση της Αφροδίτης είτε κατά την ανατολή (όπως στη χώρα μας) είτε κατά τη δύση του Ήλιου.
http://www.telescopeshop.gr/news_show.asp?articleId=370
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου