Ο Τροχός του Χρόνου, Μηλίες Πηλίου - Ζωδιακός κύκλος

Ο Τροχός του Χρόνου, Μηλίες Πηλίου - Ζωδιακός κύκλος

Στην κεντρική πλατεία στις Μηλιές Πηλίου βρίσκεται ο Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών, ένα δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής με ιδιάζοντα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά, αξιόλογες τοιχογραφίες και ενδιαφέρον ιστορικό.
Χτίστηκε κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, από το 1741 έως το 1774, χωρίς καμπαναριό και με τέτοιο τρόπο ώστε το εξωτερικό του να μην προδίδει την αληθινή φύση του κτιρίου.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσει ο επισκέπτης στις πρόσφατα ανακαινισμένες τοιχογραφίες του πρόναου, οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στο πνεύμα της Κατήχησης, καθώς ο χώρος συμβολίζει την είσοδο των κατηχουμένων στην Εκκλησία:

Η ώρα της κρίσεως, ο ζυγός της Δικαιοσύνης, η είσοδος στον Παράδεισο, το ποτάμι της Κόλασης, ο παμφάγος Άδης, καθώς επίσης και ο Τροχός του Χρόνου ή Ζωδιακός Κύκλος με έννοια προσαρμοσμένη στον κύκλο της ανθρώπινης ζωής.

«Ο Τροχός του Χρόνου», είναι ίσως η πιο ενδιαφέρουσα παράσταση του ιερού ναού των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, την οποία αντικρίζει ο επισκέπτης απομονωμένη στη δεξιά γωνία του πρόναου. Πρόκειται για μία παράσταση ζωδιακού κύκλου, η οποία δεν συναντάται συχνά σε Ορθόδοξούς Χριστιανικούς ναούς.

Ως δημιουργός της παράστασης θεωρείται άγνωστος Αγιορείτης μοναχός, ο οποίος αγιογράφησε τον υπόψη ναό επί 33 έτη στα πρότυπα της διδασκαλίας που προσέλαβε κατά την παραμονή του στο «περιβόλι της Παναγιάς».

Στην απεικόνιση αυτή των Μηλέων η παράσταση επιγράφεται
«Ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου».

Ο τροχός διαιρείται σε τρεις ομόκεντρους κύκλους.

Στο κέντρο απεικονίζεται ο Μάταιος Κόσμος με τη μορφή εστεμμένου γήινου βασιλέα καθισμένου σε θρόνο.

Στον δεύτερο εσωτερικό κύκλο απεικονίζονται οι τέσσερις εποχές του χρόνου με ανθρωπόμορφους χαρακτήρες. το Έαρ (άνοιξη) εκπροσωπεί όμορφος νεανίας, καθισμένος, που παίζει ανέμελα με το δοξάρι τη λύρα του. Το Θέρος φωτίζεται από λαμπερό ήλιο που επιβάλλει στον θεριστή να φορέσει καπέλο! Στο Φθινόπωρο εικονίζεται μεσήλικας με αμνούς και την ποιμενική ράβδο, ενώ ο «Χυμών» (χειμώνας) έχει τη μορφή υπερήλικα ντυμένου με γούνα που απλώνει τα χέρια του προς την πυροστιά.

Στον εξωτερικό κύκλο εικονογραφούνται και ονοματίζονται τα δώδεκα ζώδια με τους αντίστοιχους μήνες, με μικρή απόκλιση από τον αστρονομικό επιστημονικό ζωδιακό κύκλο.

Στην εξωτερική πλευρά και γύρω από τον Τροχό υπάρχουν επτά ανδρικές μορφές σε διάφορες στάσεις, που αντιστοιχούν στις εξελικτικές φάσεις της ζωής του ανθρώπου, αρχομένης από την γέννηση όπου η ψυχή είναι αγνή σαν άσπρος άγγελος. Ανάλογες επιγραφές καθορίζουν την πορεία και την ψυχολογία της κάθε επερχόμενης ηλικίας.

Χαρακτηριστικό σημείο η κορυφή του Τροχού της Ζωής, την οποία κατέχει μεσήλικας σαραντάχρονος, εστεμμένος και καθισμένος σε μεγαλοπρεπή θρόνο σαν βασιλιάς. Κρατάει στο δεξί χέρι πυρσό, σύμβολο γνώσης και εμπειρίας και στο αριστερό πουγγί παραφουσκωμένο, σύμβολο, δυνάμεως και πλούτου. Και αναφωνεί υπεροπτικά: «Ποίος υπάρχει ως εμέ και τίς υπέρτερός μου;»

Είναι συγκλονιστική αυτή η ανάγνωση, κυρίως από έναν ώριμο σε ηλικία παρατηρητή (προσκυνητή), καθόσον ανέρχονται απευθείας υποσυνείδητα προσωπικά βιώματα διαπιστώνοντας ότι κάποτε το έχει πει και αυτός εγωιστικά (πόσο σπουδαίος έγινα επιτέλους, τα έχω όλα, τους ξεπέρασα όλους).

Στη συνέχεια ο Τροχός γυρίζει στην αρνητική του κλίση όπου και επακολουθούν η σταδιακή πτώση του ανθρώπου, η νοσταλγία και το τέλος.

Ο αγιορείτης μοναχός προβάλει με την παράσταση του αυτή μια διαχρονική διδασκαλία όπου αναδεικνύει το μεγάλο πρόβλημα των ανθρώπων σε σχέση με τον θάνατο, προκειμένου να κατανοήσουν και να αποδεχθούν την βία που αυτός εκπροσωπεί σαν ξαφνική και απότομη ρήξη της κανονικότητας και να τονίσει έτσι την ματαιότητα και την πλάνη του βίου τους.

Σαν σταθερό πρότυπο αυτής της κανονικότητας τονίζει την περιοδικότητα μέσα στην κυκλική ανανέωση της φύσης και της ζωής. Τον ήλιο και την σελήνη να ανατέλλουν και να δύουν αέναα, τις εποχές να εναλλάσσονται διαδοχικά, τον σπόρο να πέφτει και να θάβεται στην γη και από εκεί να δημιουργείται, να βλασταίνει καινούργια ζωή.

Κυκλική ανανέωση: γέννηση ζωή θάνατος.




πηγή: http://lerakis.blogspot.com/2012/02/blog-post_28.html#comment-form