Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ 22 έως 28 Απριλίου

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης) 

Δευτέρα, 22 Απριλίου

• Τα δύο φωτεινότερα σημεία στον ουρανό μετά το σούρουπο αυτή την εβδομάδα είναι ο Δίας στα δυτικά και ο Σείριος στα νοτιοδυτικά. Ανάμεσα τους είναι ο Ωρίων που πέφτει όλο και πιο χαμηλά από εβδομάδα σε εβδομάδα. Πόσο ακόμα στην άνοιξη θα μπορείτε να βλέπετε τον πλανήτη, το αστέρι και τον αστερισμό;

Ο κομήτης PANSTARRS βρίσκεται τώρα κοντά στον άλφα της Κασσιόπης, ένα λαμπρό αστέρι 2ου μεγέθους στο δυτικό άκρο του γνωστού σχηματισμού W του αστερισμού.
 (Astronomy: Jay Smith)

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:31 μ.μ. 

Τρίτη, 23 Απριλίου 

• Στα δυτικά, στο τέλος του λυκόφωτος, θα διαπιστώσετε ότι η εποχή του χειμώνα φτάνει στο τέλος της. Στις 9:30 μ.μ., το χαμηλότερο επίπεδο από φωτεινά αστέρια του χειμώνα και αστερισμούς μόλις που βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα. Από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά, ο Σείριος στον Μέγα Κύνα, ο Αλντεμπαράν στον Ταύρο, και τα τρία αστέρια στη ζώνη του Ωρίωνα, του κυνηγού, όλα στέκονται περίπου 10 ° ψηλά. Ένα ψηλότερο επίπεδο από αστέρια του χειμώνα παραμένει ευδιάκριτο. Ψάξτε για την Αίγα στον Ηνίοχο, τον Κάστoρα και τον Πολυδεύκη στους Διδύμους, και τον Προκύωνα στον Μικρό Κύνα. Θα παραμείνουν στον ουρανό της άνοιξης για μερικές ακόμη εβδομάδες. 
  
  
  Παρατηρήστε το φεγγάρι να πλησιάζει τον Στάχυ και τον Κρόνο τις δύο επόμενες νύχτες.

Τετάρτη, 24 Απριλίου

• Κοιτάξτε κοντά στην σχεδόν γεμάτη σελήνη. Εκεί βρίσκεται ο Στάχυς. Η σελήνη θα περάσει μπροστά από το αστέρι και θα το κρύψει σε περιοχές της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και τμήματα της Νότιας Αφρικής.

• Ο Βέγας, ένα από τα πλέον βασικά αστέρια του θερινού τριγώνου ανατέλλει με το ηλιοβασίλεμα. Το λευκό-γαλάζιο χρώμα του υποδηλώνει ότι είναι θερμότερος από τον ήλιο μας. Αποτελεί ένα ξεχωριστό άστρο,  ως αναφορά την ιστορία της αστρονομίας, αφού ήταν το πρώτο αστέρι που φωτογραφήθηκε τον Ιούλιο του 1850. Τότε άρχισε και ο ιδιαίτερος δεσμός της αστρονομίας με την φωτογράφηση που η τωρινή του εξέλιξη είναι οι διατάξεις με σύζευξη φορτίου ή το γνωστό μας CCD chip.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:11 μ.μ. 

Πέμπτη, 25 Απριλίου

• Η πρώτη έκλειψη σελήνης του 2013 συμβαίνει στη νότια Παρθένο, περίπου 12° ανατολικά του Στάχυ. Θα είναι μια έκλειψη παρασκιάς, ορατή κυρίως από το ανατολικό ημισφαίριο. Οι χρόνοι επαφής της σελήνης με τις σκιές της Γης δίνονται παρακάτω:

      Αρχίζει η έκλειψη παρασκιάς: 18:03:38 UT

      Η μερική έκλειψη αρχίζει:     19:54:08 UT

   Μέγιστο έκλειψης:             20:07:30 UT

   Τέλος μερικής έκλειψης:      20:21:02 UT

   Τέλος έκλειψης παρασκιάς:   22:11:26 UT

      

(Για την Ελλάδα, προσθέστε +3 ώρες στους παραπάνω χρόνους)

• Το φαινόμενο της μερικής έκλειψης μόλις που φαίνεται, μόνο 0,5 λεπτά του τόξου στο βόρειο μέρος της σελήνης μπαίνει στη σκιά. Για αυτό, η μερική φάση διαρκεί λιγότερο από 27 λεπτά. 

• Το φαινόμενο θα είναι ορατό από την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική, και την Αυστραλία.  Η διάρκεια της μερικής φάσης είναι η συντομότερη από το 1958 και μετά.

Παρασκευή, 26 Απριλίου

• Ο πιο λαμπρός αστεροειδής του ουρανού, η 8ου μεγέθους Εστία (Vesta), θα κάνει μια καλή εμφάνιση για παρατηρητές με τηλεσκόπια όλο τον Απρίλιο. Βρίσκεται περίπου στα μισά της απόστασης από το ζενίθ στα δυτικά όταν ο ουρανός σκοτεινιάζει, μέσα στο φόντο με τα αστέρια των δυτικών Διδύμων. Ξεκινήστε την αναζήτησή σας από το 3ου μεγέθους η των Διδύμων και στη συνέχεια πηγαίνετε 2,6 ° δυτικά-βορειοδυτικά προς του 4ου μεγέθους 1 των Διδύμων. Απόψε, ο αστεροειδής βρίσκεται λιγότερο από 1 ° βόρεια και ελαφρώς δυτικά από αυτό το αστέρι. Εάν δεν μπορέσετε να τον εντοπίσετε, κάνετε ένα σκίτσο του πεδίου και επιστρέψετε μια ή δύο νύχτες αργότερα. Το αντικείμενο που θα έχει κινηθεί θα είναι η Εστία.
  
  

Σάββατο, 27 Απριλίου

• Ο Κρόνος είναι σε αντίθεση απόψε. Λάμπει στον νοτιοανατολικό ουρανό όταν βραδιάζει. Το φεγγάρι φτάνει σε περίγειο στις 10:54 μ.μ., 362.268 χιλιόμετρα μακριά.

Κυριακή, 28 Απριλίου

• Η κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου φθάνει στο ψηλότερο της σημείο στον ουρανό νωρίς το βράδυ. Καθώς η Γη συνεχώς περιστρέφεται, η κατσαρόλα γυρίζει γύρω από τον Πολικό.

• Ο ουρανός της άνοιξης είναι πολύ πλούσιος όχι μόνο σε γαλαξίες αλλά και σε σφαιρωτά σμήνη που αποτελούν τα πιο γηραιά μέρη του γαλαξία μας. Ένα τέτοιο, το Μ5 στον αστερισμό του Όφη, με μέγεθος 5,8 είναι από τα πιο φωτεινά σφαιρωτά σμήνη του ουρανού.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσειςΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Ο κομήτης Panstarrs βρίσκεται στην Κασσιόπη, παραμένει περισσότερο χρόνο στον πρωινό ουρανό αλλά φθίνει σε φωτεινότητα. Όμως, χρειάστηκαν μόνο 12 λεπτά έκθεσης (6 Χ 2 λεπτά) με ένα γρήγορο 8 ίντσο τηλεσκόπιο (f/4) για να εμφανιστεί η μεγαλοπρεπής του όψη.  Φωτογράφος: Θεοδωρίδης Θεόδωρος, πόλη της Φλώρινας.

•   Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίοΑστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής είναι στο φως της ανατολής του ήλιουΗ Αφροδίτη και ο Άρης παραμένουν κρυμμένοι μέσα στο φως του ήλιου.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,0, στον Ταύρο) είναι το πρώτο αστέρι που εμφανίζεται μετά το ηλιοβασίλεμα από τα δυτικά. Συνεχίζει να χαμηλώνει αργότερα το βράδυ και δύει πριν τα μεσάνυχτα. Ο πορτοκαλής  Αλντεμπαράν είναι χαμηλότερα στα αριστερά του. Στα δεξιά του είναι οι Πλειάδες. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρος του μειώνεται στα 34”.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,1 στο Ζυγό) βγαίνει από τα ανατολικά-νοτιοανατολικά λίγο πριν το τέλος του βραδινού λυκόφωτος. Ανατέλλει κάτω αριστερά του Στάχυ και κάτω δεξιά του λαμπρότερού του Αρκτούρου. Στο ξεκίνημα του λυκαυγούς βρίσκεται αρκετά ψηλά στα νότια, κάπου ανάμεσα στον Στάχυ, μακριά στα δεξιά του και τον δέλτα του Σκορπιού, χαμηλότερα και στα αριστερά του. Ο Κρόνος θα βρεθεί σε αντίθεση τη νύχτα της 27ης Απριλίου.

• Σημειώστε προσεκτικά τη φωτεινότητα των δακτυλίων του Κρόνου σε σχέση με τον δίσκο του. Συνεχίστε να την παρακολουθείτε. Οι δακτύλιοι φωτίζονται για λίγες ημέρες γύρω στην αντίθεσή του λόγω του εφέ του Seeliger: τα στερεά σωματίδια των δακτυλίων αντανακλούν το φως του ήλιου, κυρίως πίσω στην κατεύθυνση απ’ όπου προήλθε, περισσότερο από ότι  κάνουν τα νέφη του Κρόνου.
  
  
  Ο Κρόνος στις 15 Απριλίου. Η φωτογραφία είναι του Christopher Go από τις Φιλιππίνες με το τηλεσκόπιο Celestron 14. «Το πολικό εξάγωνο είναι ευδιάκριτο στη φωτογραφία αυτή» σημειώνει ο Go.

• Ο Ουρανός έχει χαθεί στο φως του ήλιου.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι πολύ χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά λίγο πριν το λυκαυγές.

http://www.astronomy.gr

Eπιλέγει η Κωνσταντίνα Βλαχοπούλου