1/11/11

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ




Δευτέρα, 31 Οκτωβρίου

  • Η Αφροδίτη και ο Δίας είναι και οι δύο περίπου 5 μοίρες πάνω από αντίθετους ορίζοντες. Μπορείτε να τους δείτε και τους δύο ταυτόχρονα; Κοιτάξτε 20 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα. Η Αφροδίτη είναι στα ΔΝΔ και ο Δίας στα ΑΒΑ.
  • Αν και ο Κρόνος πέρασε στην απέναντι πλευρά του Ήλιου από τη Γη μόλις πριν από λίγες εβδομάδες (στις 13 Οκτωβρίου), φαίνεται ήδη χαμηλά στον ανατολικό ουρανό πριν το πρωινό λυκόφως. Πριν από την αυγή σήμερα, η δακτυλιωτός πλανήτης βρίσκεται 9° ψηλά, 30 λεπτά πριν την ανατολή του ήλιου (από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Λάμπει με μέγεθος 0,7, αρκετά φωτεινός ώστε η λάμψη του να  διαπεράσει το φως της αυγής. Κοιτάξτε προσεκτικά και ίσως μπορέσετε να δείτε ένα ελαφρώς πιο αμυδρό φωτεινό σημείο κάτω δεξιά του πλανήτη. Αυτός είναι ο Στάχυς, το πιο λαμπρό αστέρι της Παρθένου, το οποίο βρίσκεται 5° νότια του Κρόνου σήμερα το πρωί.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:29 π.μ. της Τρίτης.

Τρίτη, 1 Νοεμβρίου

  • Ο κομήτης C/2009 P1 (Garradd) συνεχίζει να είναι ο πιο λαμπρός κομήτης του φθινοπώρου. Το 7ου μεγέθους αντικείμενο κινείται προς τα βορειοδυτικά μέσα στον νοτιοανατολικό Ηρακλή. Αυτή η περιοχή βρίσκεται πάνω από το ένα τρίτο της απόστασης από το δυτικό ορίζοντα προς το ζενίθ, αφού πέσει το σκοτάδι. Ο κομήτης Garradd κινείται μόνο κατά 1° σε σχέση με τα αστέρια στο υπόβαθρο κατά τη διάρκεια των 10 πρώτων ημερών του Νοεμβρίου. Έτσι, θα μπορείτε να τον βρείτε σχεδόν στο ίδιο σημείο από νύχτα σε νύχτα.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:20 μ.μ.
Τετάρτη, 2 Νοεμβρίου

  • Πρώτο Τέταρτο της σελήνης  εμφανίζεται στις 6:39 μμ. Καθώς το σκοτάδι πέφτει στο Βόρειο Ημισφαίριο σήμερα το βράδυ, οι παρατηρητές θα δουν το μισοφωτισμένο φεγγάρι νότια και σχεδόν στα μισά της απόστασης από τον ορίζοντα στο ζενίθ. Ο δορυφόρος μας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό Υδροχόο, μόλις πάνω από το μεγάλο τρίγωνο των αστεριών που διαμορφώνει το σχήμα του Αιγόκερου, της θαλάσσιας Αίγας.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:07 π.μ. της Πέμπτης.

Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου

  • Κοιτάξτε κάτω αριστερά της σελήνης αυτό το βράδυ. Εκεί είναι ο Φομαλχώ, το αστέρι του φθινοπώρου.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 0:58 μετά τα μεσάνυχτα.

Παρασκευή, 4 Νοεμβρίου

  • Αν και το ημερολόγιο λέει Νοέμβριος, το θερινό τρίγωνο με τα φωτεινά του αστέρια παραμένει εμφανές τις πρώτες βραδινές ώρες. Κοιτάξτε ψηλά όταν αρχίζει να νυχτώνει και θα εντοπίσετε τον Ντενέμπ, ένα ευδιάκριτο σημείο φωτός παρά το γεγονός ότι είναι το πιο αμυδρό από τα τρία αστέρια. Ο φωτεινότερος Βέγας βρίσκεται δυτικά του Ντενέμπ, ενώ ο Αλτάιρ φαίνεται στα νότια των άλλων δύο.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:50 μ.μ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 5 Νοεμβρίου

  • Κοιτάξτε λίγο πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα νωρίς το βράδυ. Θα μπορέσετε να δείτε ένα ζευγάρι από φωτεινά αντικείμενα: την Αφροδίτη και τον Ερμή. Από 40° βορείου γεωγραφικού πλάτους, μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα, η Αφροδίτη βρίσκεται 5° ψηλά και ο Ερμής 3° ψηλά. Η Αφροδίτη λάμπει με μέγεθος -3,8 και θα πρέπει να ξεχωρίζει εύκολα αν ο ορίζοντάς σας είναι καθαρός. Ο Ερμής λάμπει με μέγεθος -0,3 και θα είναι πιο δύσκολο να τον εντοπίσετε μέσα στη λάμψη του λυκόφωτος. Εάν δεν μπορείτε να βρείτε τους πλανήτες με γυμνό μάτι, ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει. Οι δύο εσωτερικοί πλανήτες θα παραμείνουν σε απόσταση 2° κατά το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:36 π.μ. της Κυριακής. 

Κυριακή, 6 Νοεμβρίου

  • Η Αίγα του Ηνίοχου (Capella) είναι το φωτεινότερο αστέρι χαμηλά στα βορειοανατολικά καθώς πλησιάζει το σκοτάδι μετά το σούρουπο. Η γραμμή που σχηματίζεται μεταξύ της Αίγας και του Πολικού περνά μέσω ενός μάλλον κενού μέρους  του ουρανού που προσδιορίζεται με το όνομα Καμηλοπάρδαλης. Είναι ένας σχετικά νέος αστερισμός που δημιουργήθηκε το 1614.  
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:28 μ.μ.

  • Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι στην πραγματικότητα ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα. Ένα μπλε ή πράσινο φίλτρο θα μπορούσε να βοηθήσει στην αύξηση του κοντράστ στον Δία.
  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Λίγο μετά τη φάση του Πρώτου Τέταρτου, οι μεγάλοι κρατήρες Αρχιμήδης και Πλάτωνας δέχονται τις πρώτες ακτίνες φωτός. Αυτή η περιοχή του βορείου ημισφαιρίου είναι γεμάτη με μικρότερους κρατήρες και βουνοκορφές. ( Consolidated Lunar Atlas/UA/LPL)

  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία(εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

  • Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
  • Ο Ερμής και η Αφροδίτη (μεγέθη -0,3 και -3,8, αντίστοιχα) είναι σε κοντινή απόσταση, λίγο πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα στο λυκόφως όλη αυτή την εβδομάδα. Η Αφροδίτη είναι πάνω και ο κατά πολύ αμυδρότερός της Ερμής είναι 2° κάτω απ’ αυτήν. Χρησιμοποιήστε κιάλια. Τότε, ίσως να εντοπίσετε και τον αμυδρότερο Αντάρη να τρεμοσβήνει αρκετά πάνω και στα αριστερά τους.
  • Ο Άρης (με μέγεθος +1,1, στον Λέοντα) βρίσκεται στα ανατολικά πριν το λυκαυγές και σε  καλή θέση για παρατήρηση. Ανατέλλει πριν τις 2 π.μ. Αρκετά πάνω και στα δεξιά του Άρη είναι ο Προκύων. Κάτω από τον Άρη, σε απόσταση που φθάνει στις 4° την 5η Νοεμβρίου, είναι ο Βασιλίσκος, παρόμοιος σε χρώμα και λαμπρότητα. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης είναι ακόμα μια μικρή σφαίρα μόνο 6 δευτερόλεπτα του τόξου σε διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση (μόνο 13,9 δευτερόλεπτα του τόξου) τον ερχόμενο Μάρτιο.
  • Ο λαμπρός Δίας (μέγεθος -2,9, στο νότιο Κριό) βρίσκεται σε αντίθεση. Ανατέλλει με το ηλιοβασίλεμα και είναι σε ιδανική θέση για παρατήρηση αργότερα το βράδυ και μέχρι τις πρωινές ώρες. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φθάσει στα 50 δευτερόλεπτα του τόξου. Αυτή είναι μια ασυνήθιστα κοντινή προς τη Γη, αντίθεση του Δία. Πέρυσι, ο Δίας ήρθε πιο κοντά στη Γη, κάτι που είχε να συμβεί από το 1963. Αυτό το έτος, είναι μόνο κατά το ασήμαντο 0,4% μακρύτερα από τότε.
  • Ο Κρόνος (μέγεθος +0,7) είναι πολύ χαμηλά στα ανατολικά νοτιοανατολικά. Φαίνεται όλο και ευκολότερα πάνω από τον ορίζοντα από πρωινό σε πρωινό. Ο Στάχυς τρεμοσβήνει 5° κάτω και στα δεξιά του όλη αυτή την εβδομάδα.
  • Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) βρίσκονται σε καλό ύψος για παρατήρηση το βράδυ. Για να εντοπίσετε τους δύο πλανήτες, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το εκτυπώσιμο διάγραμμα:    http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2011.pdf
(c) 2001-2011 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου