11/12/12

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΠΟ 3 ΕΩΣ 16 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ  
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)



Δευτέρα, 3 Δεκεμβρίου



  • Στις 8 ή 9 μ.μ., ο χειμωνιάτικος Ωρίωνας είναι σε καλή θέση ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά. Η ζώνη του Ωρίωνα στη μέση του αστερισμού σκοπεύει προς τα πάνω περίπου στον Αλντεμπαράν και τον φωτεινό Δία. Προς τα κάτω, σκοπεύει στον Σείριο, το πιο λαμπρό αστέρι της νύχτας, που αρχίζει να ανατέλλει. Παρακολουθήστε το.

  • Αν και ο Κρόνος πέρασε στην απέναντι πλευρά του Ήλιου από τη Γη μόλις πριν από ένα μήνα (στις 25 Οκτωβρίου), φαίνεται ήδη στα ανατολικά-νοτιοανατολικά καθώς αρχίζει το πρωινό λυκόφως. Από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη, ο πλανήτης βρίσκεται 20° πάνω από τον ορίζοντα μια ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου. Λάμποντας με μέγεθος 0,7, είναι το εξέχων αντικείμενο πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης. Στοχεύστε τον Κρόνο με τηλεσκόπιο και θα δείτε έναν 16" διαμέτρου δίσκο που περιβάλλεται από ένα σύστημα δακτυλίων που εκτείνεται στα 36" και  γέρνει 18° ως προς τη γραμμή της θέασής μας.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:21 μ.μ.

Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου

  • Μεταξύ 6 και 8 κάθε βράδυ, ο φωτεινός Βέγας χαμηλώνει στα βορειοδυτικά και η εξίσου λαμπρή Αίγα αναρριχάται στα βορειοανατολικά, ακριβώς στο ίδιο ύψος με τον Βέγα.

  • Ο Ερμής βρίσκεται 21° δυτικά του Ήλιου σήμερα, η μεγαλύτερη αποχή του στη διάρκεια αυτής της τρέχουσας πρωινής του εμφάνισης. Ανατέλλει σχεδόν δύο ώρες πριν από το αστέρι μας και ανεβαίνει 12° πάνω από τον νοτιοανατολικό ορίζοντα, 30 λεπτά πριν την ανατολή του ηλίου. Με μέγεθος -0,5,  είναι αρκετά φωτεινός και εύκολα ορατός και με γυμνό μάτι (αν και ένα ζευγάρι κιάλια θα σας βοηθήσει να τον εντοπίσετε ευκολότερα μέσα  από τη λάμψη του λυκόφωτος). Αν όμως χρειάζεστε έναν οδηγό για να τον βρείτε, χρησιμοποιήστε την Αφροδίτη. Το λαμπρό πρωινό "αστέρι" βρίσκεται μόλις 7° πάνω και στα δεξιά του Ερμή σήμερα το πρωί. Με τηλεσκόπιο, η 7” διάμετρος του δίσκου του Ερμή εμφανίζεται ελαφρώς σε φάση gibbous.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:12 μ.μ.

Τετάρτη, 5 Δεκεμβρίου

  • Η βροχή διαττόντων Διδυμίδες είναι σε εξέλιξη αυτή την εβδομάδα. Αν και η κορύφωσή της θα είναι μέρες αργότερα, το βράδυ της 13/14, θα πρέπει να είστε σε θέση να δείτε κάποιες Διδυμίδες κατά τη διάρκεια της νύχτας. Για να ξεχωρίσετε ένα μετέωρο των Διδυμίδων από ένα τυχαίο σωματίδιο σκόνης που καίγεται μέσα στην ατμόσφαιρα της Γης, σημειώστε την πορεία του μετέωρου προς τα πίσω. Το ακτινοβόλο σημείο θα πρέπει να φαίνεται ότι προέρχεται από τον αστερισμό των Διδύμων.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:59 μετά τα μεσάνυχτα. 
Πέμπτη, 6 Δεκεμβρίου


  • Τελευταίο τέταρτο της σελήνης στις 8:50 μ.μ.

  • Οι περισσότεροι αστερισμοί έχουν μόνο ένα φωτεινό αστέρι, αλλά ο Ωρίωνας έχει δύο: τον Ρίγκελ και τον Μπετελγκέζ. Ο Ρίγκελ είναι στου Ωρίωνα το αριστερό πόδι. Ένας λευκός-γαλάζιος υπέρ-γίγαντας και ένα από τα πιο γνωστά φωτεινά αστέρια, είναι σχεδόν 800 έτη φωτός μακριά. Αν ήταν τόσο κοντά όσο ο Σείριος, το φωτεινότερο αστέρι ορατό στο μάτι (και μόνο 8,6 έτη φωτός μακριά), ο Ρίγκελ  θα έλαμπε πιο έντονα στον ουρανό μας από τον λαμπρότερο πλανήτη, την Αφροδίτη.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:16 π.μ. της Παρασκευής.

Παρασκευή, 7 Δεκεμβρίου


  • Αυτή είναι η εποχή  του έτους, όταν ο γαλαξίας της Ανδρομέδας, M31, περνάει το ζενίθ  νωρίς το βράδυ για αστροπαρατηρητές στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη. Περνάει ακριβώς από το ζενίθ αν είστε στις  41° βόρεια.

  •  Ο Δίας περνάει 5° βόρεια του Αλντεμπαράν σήμερα. Το φωτεινότερο αστέρι του Ταύρου λάμπει με 1ο μέγεθος, αλλά ο λαμπρός πλανήτης εμφανίζεται περίπου 33 φορές πιο φωτεινός.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:37 π.μ. του Σαββάτου. 

Σάββατο, 8 Δεκεμβρίου


  • Ο αστεροειδής Εστία είναι σε αντίθεση απόψε, όχι πολύ μακριά από τον Δία.. Έχει μέγεθος 6,4. Η Δήμητρα, που θα βρίσκεται σε αντίθεση σε 9 ημέρες, έχει μέγεθος 6,9, δηλαδή, μισό μέγεθος αμυδρότερη από την Εστία. Βρίσκεται λίγες μοίρες νοτιοανατολικά του 2ου μεγέθους βήτα του Ταύρου.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:28 μ.μ. 
Κυριακή, 9 Δεκεμβρίου

  • Ο Μπετελγκέζ, το άλλο λαμπρό αστέρι του Ωρίωνα, βρίσκεται στον δεξιό ώμο του Κυνηγού. Ένας ερυθρός υπέρ-γίγαντας, ο Μπετελγκέζ δεν είναι ένα ταπεινό αστέρι. Στην πραγματικότητα, εάν ο Μπετελγκέζ αντικαθιστούσε τον ήλιο στο ηλιακό μας σύστημά,  τα εξωτερικά στρώματά του θα επεκτείνονταν πέρα από την Γη και τον Άρη, κοντά σχεδόν στην τροχιά του Δία.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:19 μ.μ. και στις 4:15 π.μ. της Δευτέρας.  



  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."




  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).


ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ




  • Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

  • Ο Ερμής η Αφροδίτη και ο Κρόνος σχηματίζουν μια διαγώνια γραμμή στα νοτιοανατολικά όταν η αυγή αρχίζει να γίνεται φωτεινή. Η Αφροδίτη είναι εμφανώς η πιο λαμπρή με μέγεθος -3,9. Πάνω και στα δεξιά της είναι ο μακρινός Κρόνος, με μέγεθος  +0,7. Κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης  είναι ο Ερμής, με μέγεθος -0,5. Η εμφάνιση του Ερμή στον πρωινό ουρανό είναι πολύ καλή στο πρώτο μισό του Δεκεμβρίου. Αυτή η διαγώνια γραμμή με τους τρεις πλανήτες μακραίνει από 13° στις 19° αυτή την εβδομάδα.

  • Ο Άρης (μέγεθος +1,2, στον Τοξότη) παραμένει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος είναι μόνο 4,4 δευτερόλεπτα του τόξου σε διάμετρο.

  • Ο  Δίας (μέγεθος -2,8, στον Ταύρο) ανατέλλει από τα ανατολικά-βορειοανατολικά με το ηλιοβασίλεμα. Βρίσκεται σε αντίθεση αυτή την εβδομάδα. Παρατηρήστε τον Αλντεμπαράν, αρκετά αμυδρότερο στα δεξιά του. Πάνω από τον Αλντεμπαράν είναι οι Πλειάδες. Φτάνει τα 48” σε φαινόμενη διάμετρο, το μεγαλύτερο μέγεθος που φτάνει ποτέ.


Δευτέρα, 10 Δεκεμβρίου


  • Η σελήνη (σε χάση) γίνεται μια εξαιρετική οδηγός για τον εντοπισμό πλανητών σήμερα το πρωί. Ο φυσικός δορυφόρος της Γης περνά 11 ° νότια του Κρόνου. Αν βγείτε έξω πριν από την αυγή, σίγουρα θα προσέξετε τη Σελήνη στο νοτιοανατολικό ουρανό. Μια ώρα πριν από την ανατολή του ηλίου, βρίσκεται 20° πάνω από τον ορίζοντα και  είναι 11 τοις εκατό φωτισμένη. Ο Κρόνος είναι το εμφανές αστέρι πάνω από το φεγγάρι. Με ένα τηλεσκόπιο, ο πλανήτης παρουσιάζει 16" διάμετρο δίσκου που περιβάλλεται από ένα σύστημα δακτυλίων που εκτείνεται στις 36" και  γέρνει 18° ως προς τη γραμμή της όρασής μας.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:06 μετά τα μεσάνυχτα.

Τρίτη, 11 Δεκεμβρίου

  • Η ημισέληνος είναι στο 5 τοις εκατό φωτισμένη σήμερα το πρωί και δημιουργεί μια δραματική σκηνή με τη λαμπρή Αφροδίτη, η οποία βρίσκεται 11° πάνω της. Ο πλανήτης λάμπει με μέγεθος -3,9 και είναι μακράν το πιο φωτεινό σημείο φωτός στον ουρανό. Ο Κρόνος παραμένει πάνω δεξιά του ζευγαριού, ενώ ο Ερμής φαίνεται 6° προς τα αριστερά και κάτω από την Αφροδίτη. Ο πιο εσωτερικός πλανήτης λάμπει με μέγεθος -0,5 και θα πρέπει να φαίνεται και με γυμνό μάτι. Με κιάλια σίγουρα θα έχετε καλύτερη θέα. Στρέψτε το  τηλεσκόπιό σας στην Αφροδίτη και θα δείτε ένα 11" διαμέτρου δίσκο που είναι 90 τοις εκατό φωτισμένος. Ο Ερμής εκτείνεται στα 6" και δείχνει μια 80 τοις εκατό φωτισμένη  φάση.

  • Flyby του Toutatis. Ο μικρός αστεροειδής 4179 Toutatis κάνει μία από τις πιο κοντινές προσεγγίσεις του στη Γη απόψε, όπως κάνει κάθε τέσσερα χρόνια. Εντοπίστε τον μέσα στα  αστέρια του Κήτους και στους Ιχθείς με ένα τουλάχιστον  3  ή  4-ιντσών τηλεσκόπιο απόψε το βράδυ και μέχρι τη Παρασκευή. Έχει μέγεθος 10,9 απόψε και φτάνει στο 10,5 την Παρασκευή. Χρησιμοποιήστε τα διαγράμματα για κάθε μία από αυτές τις τέσσερις νύχτες του Δεκεμβρίου:. http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/Sky-Is-Falling-Asteroid-Flies-By.html

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:57 μ.μ.

Τετάρτη, 12 Δεκεμβρίου

  • Καθώς τα αστέρια βγαίνουν στο τέλος του λυκόφωτος, το πεπλατυσμένο W της Κασσιόπης εξακολουθεί να στέκεται στο ένα άκρο του ψηλά στα βορειοανατολικά. Περίπου στις 8 μ.μ. γυρίζει και γίνεται ένα οριζόντιο Μ, ακόμη ψηλότερα στα βόρεια.

  • Η Σελήνη φτάνει σε περίγειο, το κοντινότερο σημείο στην τροχιά της γύρω από τη Γη, στις 1:14 π.μ. της Πέμπτης. Τότε βρίσκεται 357.075 χιλιόμετρα μακριά από εμάς.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:44 π.μ. της Πέμπτης.  
Πέμπτη, 13 Δεκεμβρίου


  • Οι Διδυμίδες, η ετήσια βροχή Διαττόντων, συχνά η καλύτερη βροχή στο ετήσιο ημερολόγιο με τις μετεωρικές βροχές, θα πρέπει να φτάνει στο μέγιστό της απόψε. Οι συνθήκες θα είναι ιδανικές αφού η σελήνη θα απουσιάζει από τον νυχτερινό ουρανό.  

  • Νέα σελήνη στις 10:43 π.μ.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:35 μ.μ. 

Παρασκευή, 14 Δεκεμβρίου

  • Ο Ωρίωνας βρίσκεται στο κέντρο μεταξύ των δύο λαμπερών αστεριών του τρέχοντος έτους. Ψηλά πάνω το βράδυ λάμπει ο φωτεινός Δίας (με τον πορτοκαλί Αλντεμπαράν κοντά του). Σε ίση απόσταση κάτω από τον Δία, ο Σείριος ανατέλλει περίπου στις 8 μ.μ. Ο Σείριος,  μόλις 8,6 έτη φωτός μακριά, είναι το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό. Είναι επίσης το πιο κοντινό άστρο που είναι πάντα ορατό με γυμνό μάτι από τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:22 π.μ. του Σαββάτου. 

Σάββατο, 15 Δεκεμβρίου


  • Η ταχεία κίνηση της Σελήνης γύρω από τη Γη τη μεταφέρει στον βραδινό ουρανό απόψε, πάνω από τον Άρη. Ο δορυφόρος μας βρίσκεται περίπου 15 ° πάνω από τον νοτιοδυτικό ορίζοντα μία ώρα μετά τη δύση του ήλιου. Ο κόκκινος πλανήτης εμφανίζεται ακριβώς κάτω από τη σελήνη και περίπου στο μισό ύψος. Ο Άρης λάμπει με μέγεθος 1,2, οπότε ίσως να χρειαστείτε κιάλια για να τον ξεχωρίσετε μέσα στο λυκόφως.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:13 μ.μ. 

Κυριακή, 16 Δεκεμβρίου


  • Νωρίς το βράδυ, το «καλοκαιρινό αστέρι» Βέγας εξακολουθεί να είναι το πιο λαμπρό αντικείμενο στον βορειοδυτικό ουρανό, αν και κινείται όλο και χαμηλότερα. Το πιο λαμπρό αστέρι πάνω του είναι ο Ντενέμπ. Ο Βέγας είναι 25 έτη φωτός μακριά, ενώ ο υπερ-γίγαντας Ντενέμπ είναι περίπου 1.400.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:04 μ.μ.   



  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."




Το Μ1,στον αστερισμό του Ταύρου, ό,τι απέμεινε από την έκρηξη υπερκαινοφανούς το 1054, φωτογραφήθηκε από τον Γιαουρτσή Θεόδωρο με ένα 8ιντσο κατοπτρικό τηλεσκόπιο και την Atik314l,mono. Λήψεις: 30Χ180 sec, Bin 1X1. Στο κέντρο του πλανητικού νεφελώματος υπάρχει ένας αστέρας νετρονίου.



  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).


ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ




  • Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

  • Ο Ερμής η Αφροδίτη και ο Κρόνος σχηματίζουν μια διαγώνια γραμμή στα νοτιοανατολικά όταν η αυγή αρχίζει να γίνεται φωτεινή. Η Αφροδίτη είναι εμφανώς η πιο λαμπρή με μέγεθος -3,9. Πάνω και στα δεξιά της είναι ο Κρόνος, με μέγεθος  +0,7. Κάτω και στα αριστερά της Αφροδίτης  είναι ο Ερμής, με μέγεθος -0,5. Η εμφάνιση του Ερμή στον πρωινό ουρανό είναι πολύ καλή στο πρώτο μισό του Δεκεμβρίου. Αυτή η διαγώνια γραμμή με τους τρεις πλανήτες μακραίνει από 33° στις 42° αυτή την εβδομάδα.

  • Ο Άρης (μέγεθος +1,2, στον Τοξότη) παραμένει χαμηλά στα νοτιοδυτικά στο βραδινό λυκόφως. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος είναι μόνο 4,3 δευτερόλεπτα του τόξου σε διάμετρο, σχεδόν όσο είναι και ο δίσκος του Ουρανού.

  • Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Ταύρο) ανατέλλει από τα ανατολικά-βορειοανατολικά λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα. Ήταν σε αντίθεση την προηγούμενη εβδομάδα. Παρατηρήστε τον Αλντεμπαράν, αρκετά αμυδρότερο στα δεξιά του. Πάνω από τον Αλντεμπαράν είναι οι Πλειάδες. Φτάνει τα 48” σε φαινόμενη διάμετρο, στο μέγιστο μέγεθός του.


Επιλέγει η Κωνσταντίνα Βλαχοπούλου

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου