Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 8 Αυγούστου

• Η σελήνη, σε αύξουσα φάση (gibbous) είναι περίπου 6 μοίρες πάνω και στα αριστερά του Αντάρη, στον Σκορπιό.

• Η Εστία, ο πιο λαμπρός αστεροειδής που μόλις πέρασε από αντίθεση αυτή την εβδομάδα, έχει φωτεινότητα 5,7 και βρίσκεται στον Αιγόκερο. Φαίνεται εύκολα με κιάλια ή ακόμα και με γυμνό μάτι από σκοτεινό ουρανό, όταν φυσικά θα έχει δύσει το φεγγάρι.

• Το διαστημόπλοιο Dawn βρίσκεται σε τροχιά γύρω από την Εστία και στέλνει στη Γη εικόνες υψηλής ανάλυσης (http://www.skyandtelescope.com/news/126603433.html ). Θα βρεθεί σε ακόμα χαμηλότερη τροχιά και αναμένεται να κάνει κοντινές λήψεις στις αρχές του 2012.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 5:21, ξημερώματα  Τρίτης.

Τρίτη, 9 Αυγούστου

• Εντωμεταξύ, η Δήμητρα βρίσκεται δυο αστερισμούς πιο ανατολικά στο Κήτος. Έχει μέγεθος 8,3 και αυξάνει σε λαμπρότητα. Αφού το Dawn φύγει από την Εστία το καλοκαίρι του 2012, θα ξεκινήσει το ταξίδι του για να βρεθεί σε τροχιά γύρω και από την Δήμητρα, τον Φεβρουάριο του 2015. 

• Η σελήνη είναι πάνω από το σχηματισμό της «τσαγιέρας» του Τοξότη στο νότιο νοτιοανατολικό ουρανό μόλις βραδιάσει.

Τετάρτη, 10 Αυγούστου

• Το Άλφα και Βήτα του Αιγόκερου απέχουν 2,3° και χωράνε εύκολα στο ίδιο πεδίο με ένα ζευγάρι κιάλια ακόμα και με μεγέθυνση 15×. Και τα δυο είναι οπτικά διπλά άστρα. Το άλφα μπορεί να διαχωριστεί ακόμα και με γυμνό μάτι, αλλά το βήτα χρειάζεται κάποιο οπτικό μέσο. Ο πιο αμυδρός αστέρας του έχει μέγεθος 6. Φώτο: Akira Fujii

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:59, ξημερώματα  Πέμπτης.

Πέμπτη, 11 Αυγούστου

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:51, ξημερώματα  Παρασκευής.

Παρασκευή, 12 Αυγούστου

• Οι Περσείδες, η ετήσια μετεωρική βροχή φθάνει στο αποκορύφωμά της αργά το βράδυ απόψε. Όμως, το φως της σελήνης (σχεδόν πανσέληνος) γεμίζει τον ουρανό όλη τη νύχτα και θα κρύψει τη θέαση των πιο πολλών διαττόντων εκτός απ’ αυτών που θα είναι οι πιο λαμπροί. Ας κάνουμε υπομονή για τις Περσείδες της επόμενης χρονιάς, όταν το φεγγάρι θα είναι μόνο ημισέληνος.

Σάββατο, 13 Αυγούστου

• Πανσέληνος στις 9:59 μ.μ. Η σελήνη είναι ανάμεσα στους αμυδρούς αστερισμούς του Υδροχόου και του Αιγόκερου.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:29, ξημερώματα Κυριακής.

Κυριακή, 14 Αυγούστου

Ο GJ Garradd (Παρατηρητήριο Siding Spring, Αυστραλία) ανακάλυψε τον ομώνυμο κομήτη στις  τέσσερις φωτογραφίες που έβγαλε στις 13 Αυγούστου 2009. Χρησιμοποίησε το 0,5-m Ουψάλα Schmidt τηλεσκόπιο και μια κάμερα CCD. Το μέγεθος του κομήτη υπολογίστηκε στο 17,5 - 17,7 και η κόμη του χαρακτηρίστηκε ως κυκλική, 15” κατά μήκος. Η πρώτη επιβεβαίωση έγινε από τον W. Robledo (παρατηρητήριο El Condor, Κόρδοβα) στις 14 Αυγούστου. Ο κομήτης θα βρεθεί πιο κοντά στη Γη στις 5 Μαρτίου 2012 (1,27 AU). Η 5λεπτη φωτογραφία αυτή είναι τραβηγμένη με φακό 180mm /2.8 από τον Αντώνη Παντελίδη στις 7 Αυγούστου.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία(εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
  
  

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Παρατηρείτε τον Ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Ο Ήλιος βγαίνει από ένα ασυνήθιστα μεγάλο ηλιακό ελάχιστο. Η ηλιακή δραστηριότητα επιταχύνεται, με τις ηλιακές κηλίδες και άλλα μαγνητικά φαινόμενα να συμβαίνουν πιο συχνά τώρα όπως η ομάδα κηλίδων #1263 την προηγούμενη εβδομάδα. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο:  www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής και η Αφροδίτη έχουν κρυφθεί στο φως του ήλιου.

• Ο Άρης ( με μέγεθος +1,4, πλησιάζει τα πόδια των Διδύμων) βρίσκεται στα ανατολικά - βορειοανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Ανατέλλει μετά τις 3 π.μ. Στα δεξιά του Άρη και πάνω είναι ο Αλντεμπαράν, όμοιος σε φωτεινότητα και χρώμα με τον πλανήτη, ενώ αρκετά μακριά πάνω και στα αριστερά του είναι η Αίγα. Με τηλεσκόπιο, ο Άρης είναι ακόμα μια μικρή σφαίρα μόνο 4,5 δευτερόλεπτα του τόξου σε διάμετρο. Θα βρεθεί σε αντίθεση (μόνο 13,9 δευτερόλεπτα του τόξου) τον ερχόμενο Μάρτιο.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,5, στο νότιο Κριό)  ανατέλλει τα μεσάνυχτα και είναι σε καλή θέση για παρατήρηση, ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Πιο κάτω από τον Δία βρίσκεται η κεφαλή του Κήτους, αρκετά αμυδρή.

Ο Δίας το πρωί της 31ης Ιουλίου, με την Καλλιστώ να περνάει από τα νότια. Ο Sean Walker χρησιμοποίησε ένα νευτώνειο τηλεσκόπιο 12,5 ιντσών και μια βιντεοκάμερα της Imaging Source για να πάρει την τελική εικόνα μετά από άθροισμα πολλών καρέ. 

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,9, στην Παρθένο) στα δυτικά-νοτιοδυτικά το σούρουπο, χαμηλώνει ολοένα και περισσότερο. Σε απόσταση 12° στα αριστερά του Κρόνου είναι ο Στάχυς και στα δεξιά του η αμυδρότερη Πορίμα (γ της Παρθένου).

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους δυτικούς Ιχθείς)  και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον δυτικό Υδροχόο) βρίσκονται σε καλό ύψος για παρατήρηση αργά το βράδυ. Για να εντοπίσετε τους δύο πλανήτες, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτό το εκτυπώσιμο διάγραμμα:  http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2011.pdf

• Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βόρειο Τοξότη) βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν τα μεσάνυχτα. Θα είναι δύσκολο να τον εντοπίσετε αυτή την εβδομάδα αφού η σελήνη θα είναι πολύ λαμπρή.

(c) 2001-2011 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'

www.astronomy.gr