''Ουρανοκατέβατοι''

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ



(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Δευτέρα, 31 Αυγούστου

• Με το καλοκαίρι να αφήνει την θέση του σιγά σιγά στην άνοιξη, καθώς πέφτει το σκοτάδι, θα δείτε ότι η Κασσιόπη έχει σηκωθεί τόσο ψηλά στα βορειοανατολικά όσο έχει πέσει προς τα κάτω η «κατσαρόλα της Μεγάλης Άρκτου» στα βορειοδυτικά.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:06 π.μ., ξημερώματα Τρίτης.

Τρίτη, 1 Σεπτεμβρίου

• Ο Άρης βρίσκεται κοντά στα πόδια των Διδύμων στον πρωινό ουρανό, 17° πάνω και στα αριστερά από τον λαμπρό Μπετελγκέζ και 32° πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης. Κοιτάξτε μία ώρα πριν την ανατολή του ήλιου.

• Η Αφροδίτη βρίσκεται περίπου 1,5° νότια από το γνωστό ανοιχτό σμήνος της Κυψέλης (Μ44). Αυτή η συγκέντρωση αστεριών φαίνεται σαν μια θολούρα με γυμνό μάτι, σε έναν σκοτεινό ουρανό. Με κιάλια αποκαλύπτεται ένα "σμήνος" από δεκάδες αμυδρά αστέρια

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:58 μ.μ.

Τετάρτη, 2 Σεπτεμβρίου

• Ο Δίας βρίσκεται 3° νότια της φωτεινής σελήνης.

• Ο Δίας είναι στην πραγματικότητα 1.500 φορές πιο μακριά από το φεγγάρι και 40 φορές μεγαλύτερος σε διάμετρο. Κοντά τους, ο αμυδρός, 8ου μεγέθους Ποσειδώνας είναι 7 φορές μακρύτερα από τον Δία.

• Για τους κατοίκους των δυτικών πολιτειών των Η.Π.Α. (από τις 9:43 μ.μ μέχρι τις 11:29 μ.μ., τοπική ώρα – PDT) όλοι και οι τέσσερις δορυφόροι του Δία βρίσκονται είτε πίσω από τον δίσκο του, είτε μπροστά του, είτε στην σκιά του, με αποτέλεσμα να μην φαίνεται κανένας δορυφόρος. Αυτό δεν θα συμβεί ξανά μέχρι το 2019!

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:45 π.μ., ξημερώματα Πέμπτης.

Πέμπτη, 3 Σεπτεμβρίου

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:36 μετά τα μεσάνυχτα.

Παρασκευή, 4 Σεπτεμβρίου

• Πανσέληνος στις 7:03 μ.μ.

• Απόψε οι δακτύλιοι του Κρόνου είναι ακριβώς σε κάτοψη. Δυστυχώς όμως, ο πλανήτης βρίσκεται βαθιά μέσα στο φως της δύσης του ήλιου και δεν είναι δυνατόν να παρατηρηθούν.

• Δείτε ένα ενδιαφέρον βίντεο του ερασιτέχνη αστρονόμου από την Νέα Υόρκη Alan Friedman που δείχνει την αλλαγή του επιπέδου του συστήματος των δακτυλίων του Κρόνου από το 2004 μέχρι to 2009: http://www.spaceweather.com/swpod2009/31aug09/friedman1.gif?PHPSESSID=e0a3ir2q88hkasadv80gd4riu7
  

Σάββατο, 5 Σεπτεμβρίου

• Ο βόρειος αστερισμός του Κηφέα στέκεται ψηλότερα από το αστέρι του βορά, αφότου τελειώνει το λυκόφως. Ο κύριος σχηματισμός αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από αστέρια 3ου μεγέθους. Ενώ στη μυθολογία αντιπροσωπεύει το βασιλιά της Αιθιοπίας, το σχήμα του προτρέπει συχνά στη ζωγραφιά ενός σπιτιού από ένα παιδί. Βλέποντας στο Βορρά, η κορυφή της στέγης δείχνει προς τα κάτω, ακριβώς πάνω και στα δεξιά του Πολικού. Ο Κηφέας είναι συνοδός στον πιο γνωστό αστερισμό της Κασσιόπης, της βασίλισσας της Αιθιοπίας.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:14 π.μ., ξημερώματα Σαββάτου.

Κυριακή, 6 Σεπτεμβρίου

• Το αόριστο ζωδιακό φως είναι ένα εξασθενημένο λαμπύρισμα του φωτός του ήλιου που ανακλάται από τα μόρια σκόνης στο ηλιακό σύστημα. Είναι ευκολότερο να παρατηρηθεί όταν η ζώνη με τους ζωδιακούς αστερισμούς στέκεται πιο κατακόρυφα αμέσως πριν από την αυγή ή μετά το λυκόφως. Αυτή την εποχή του έτους, το ζωδιακό φως εμφανίζεται καλύτερα στον ουρανό όταν απουσιάζει το φως της Σελήνης, κάτι που αρχίζει να γίνεται από την επόμενη εβδομάδα. Ψάξτε για μια αμυδρή λάμψη σε τριγωνικό σχήμα να ανατέλλει από την ανατολή και να γέρνει ελαφρώς στα δεξιά.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:05 μ.μ.
  

Το πρωινό της 29ης Αυγούστου, ο κόκκινος πλανήτης «επισκέφθηκε» το όμορφο σμήνος Μ35 στους Διδύμους. Η φωτογραφία είναι 2,5 λεπτά έκθεσης με φακό Nikkor 180 f/2.8 @ f/5.6 + 2Χ διπλασιαστή, ISO 400. Του Αντώνη Παντελίδη.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό..
  
  Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Παραπάνω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο (πάνω από 4 ίντσες) την περίφημη ερυθρά κηλίδα του Δία (το χρώμα της είναι ελαφρά πορτοκαλί). Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει από 50 λεπτά πριν έως 50 λεπτά μετά την αναγραφόμενη ώρα.

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Παράξενοι σχεδιασμοί αποκαλύπτονται στην μεριά του Δία, εκεί όπου δεν εμφανίζεται η ερυθρά κηλίδα. Όπως τα οβάλ λευκά σημάδια και η Μικρή ερυθρά κηλίδα που έχει πάρει ξανά το έντονα κόκκινο χρώμα της. (Ο νότος είναι επάνω.) Αυτή η καταπληκτική φωτογραφία είναι του Christopher Go, στις 25 Αυγούστου. Προσέξτε, επίσης, την Καλλιστώ που πλησιάζει τον Δία και δείχνει κάποιες εκφανής λεπτομέρειες από την επιφάνειά της.

• Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά. Μια νέα ηλιακή κηλίδα εμφανίζεται περίπου 15o βόρεια του ισημερινού του ήλιου.Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com

• Ο Ερμής και ο Κρόνος εξαφανίζονται βαθιά μέσα στο φως της δύσης του ήλιου.

• Η Αφροδίτη (με φαινόμενο μέγεθος – 4,0, στον Καρκίνο) είναι ο λαμπρός Αυγερινός στην ανατολή πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Μαζί της εμφανίζονται τα λαμπρά αστέρια του χειμώνα. Ο Προκύωνας φαίνεται στα δεξιά της και ο Σείριος αρκετά πιο μακριά και στα δεξιά του Προκύωνα.

• Ο Άρης (μέγεθος +1,0, στα πόδια των Διδύμων) φέγγει στον πρωινό ουρανό, ψηλά πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα, αρκετά πάνω και στα δεξιά της Αφροδίτης. O Αλντεμπαράν, παρόμοιος σε λαμπρότητα και χρώμα με τον Άρη, βρίσκεται στα δεξιά της νοητής γραμμής που ενώνει τους δύο πλανήτες. Κάτω και στα δεξιά του είναι ο Μπετελγκέζ, επίσης παρόμοιος σε χρώμα με τον πλανήτη. Ο Άρης αρχίζει μια μακριά, αργή πορεία που θα τον φέρει σε αντίθεση στις 29 Ιανουαρίου, 2010. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη είναι μόλις 6 δευτερόλεπτα του τόξου και θα φθάσει στα 14 δευτερόλεπτα τον Ιανουάριο όταν θα βρεθεί σε αντίθεση, όχι ιδιαίτερα λαμπρός.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,8, στον Αιγόκερο για αυτό το έτος ανατέλλει στις 7:00 μ.μ. Βρίσκεται σε πολύ καλή θέση για παρατήρηση μετά τις 10 μ.μ. Ο Δίας είναι το πρώτο αστέρι που εμφανίζεται μετά την δύση του ήλιου. Η φαινόμενη διάμετρος του είναι 49 δευτερόλεπτα του τόξου.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,8, στους Ιχθείς) βρίσκεται ψηλά στα νοτιοανατολικά πριν τις 11 μ.μ.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Αιγόκερο) βρίσκεται 5° μακριά από τον Δία όμως είναι 20.000 φορές πιο αμυδρός απ’ αυτόν.

• Ο Πλούτωνας (μέγεθος 14, στον βορειοδυτικό Τοξότη) βρίσκεται στα νότια νωρίς το βράδυ.

(c) 2001-2007 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'
Δημήτριος Τσάμπουρας & Σια Ο.Ε.

Έδρα: Πολυτεχνείου 45, Λαδάδικα (4ος όροφος), Τ.Κ.54625 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
τηλ. 2310-533 902 /2310-541 826
fax. 2310-550 672

Υποκ/μα: Πανεπιστημίου 56 Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφ.), Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 ΑΘΗΝΑ
τηλ.: 210-3845102
fax.: 210-3842030