Κύκλος - Συμβολισμός!

Όταν ακούμε τη λέξη σύμβολο, το μυαλό μας πάει συνήθως σε ένα σχήμα. Το σχήμα αυτό, τις περισσότερες φορές αντιπροσωπεύει μια ιδέα, μια φιλοσοφική προσέγγιση και σε άλλες περιπτώσεις αρχετυπική εκδήλωση ή ανάγκη. 

Σχήματα και σύμβολα μπορούμε να εντοπίσουμε καθημερινά γύρω μας με τέτοια συχνότητα, που πραγματικά αποτελεί επίπεδο αξιόλογης διερεύνησης.

Πίσω από κάθε τέτοιο πεδίο, συνήθως κρύβεται ένα μήνυμα που απευθύνεται άμεσα στον υποσυνείδητο – ασυνείδητο κόσμο μας. Στον υποσυνείδητο χώρο, κατοικοεδρεύουν οι βαθύτερες μας ανάγκες. (δίχως αυτό να σημαίνει ότι τις αντιλαμβανόμαστε επαρκώς).

Η δομή του αρχετυπικού συμβόλου ή απλώς συμβόλου ή σχήματος, ευαισθητοποιεί, αλλάζει, κινητοποιεί, ακόμη και στην περίπτωση που δεν το γνωρίζουμε...

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν περπατάμε ή οδηγούμε ...

Τότε με τρόπο κυριολεκτικά αυτόματο, αντλούμε πληροφοριακό υλικό από το περιβάλλον μέσω της περιφερειακής μας όρασης, και καταγράφουμε σχεδόν τα πάντα.

Ένα άλλο παράδειγμα, είναι ότι βλέποντας μια φωτογραφία στο διαδύκτιο, η φωτογραφία αυτή ενδέχεται να έχει τη δύναμη και τον τρόπο, να μας ενεργοποιήσει βαθύτερες πτυχές του εαυτού μας. Υπάρχει η μεγάλη δε περίπτωση, να την αναπαράγουμε σε ένα όνειρο...., που και αυτό με τη σειρά του, ...να πυροδοτήσει συναισθήματα.
Επιπροσθέτως, θα επηρεάσει τον συνειδητό νου ως προς τις αποφάσεις του, δίχως να γνωρίζουμε συνειδητά το πως μας ήρθε η τάδε ανάγκη ή η τάδε ιδέα (στα καλά του καθουμένου).
Μπορεί επίσης να παρακολουθήσουμε μια ταινία, ή απλώς να συχνάζουμε σε ένα σημείο ... Οτι υπάρχει εκεί θα το απορροφήσουμε άμεσα και μάλιστα, σε κλάσματα δευτερολέπτου (από άποψη χρόνου).

Μέσω των σχημάτων, εικόνων, αριθμών, χρωμάτων, ήχων και εμβλημάτων (που περιέχουν και συναίσθημα), μπορούμε να αλλάξουμε αλλά και να επηρεάσουμε τις συχνότητες -συναισθήματα μας με τρόπο ''ευρύτερο''  .

Τα γεωμετρικά σχήματα εισχωρούν βαθιά στο ασυνείδητο, και επιφέρουν αλλαγές στη διάθεση του παρατηρητή. Για παράδειγμα, δείτε πως αλλάζουν τα συναισθήματα μας όταν έχουμε την ευχαρίστηση να παρατηρήσουμε ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα.

Το σύμβολο είναι σαν ένα ''κλειδί'', που έχει την ευκολία να συντονιστεί ... και παράλληλα να ξεκλειδώσει, να επηρεάσει και να επικοινωνήσει με τον υποσυνείδητο και ασυνείδητο χώρο -κόσμο μας!

Συνήθως το σύμβολο, εκπροσωπεί μια ιδέα ή μια ανάγκη! 

Αποτελείται από  γνώση πυκνή, ...και μάλιστα  σημασίας ''πυρηνικής''. Είναι σαφές ότι ενεργοποιεί τον εσωτερικό εαυτό και παράλληλα, κρύβει μέσα του μυστικά και ιδεολογικές θέσεις. Μπορεί να εκφράζει παγκόσμιες αλήθειες και πεποιθήσεις, όπως και ομαδικές ή ατομικές ιδεολογίες.

Υπάρχουν παγκόσμια σύμβολα, όπως για παράδειγμα ο σταυρός και τα 4 σημεία του ορίζοντα. Σχήματα όπως ο κύκλος, το τρίγωνο, το τετράγωνο και το εξάγωνο, είναι σύμβολα, που χρησιμοποιούνται από πολλές θρησκείες και παραδόσεις. Σκεφτείτε τους παραδοσιακούς χορούς (κύκλος) και δείτε πόσο έντονα υπάρχει μέσα στα έθιμα μας, αλλά και στις λαογραφικές συνήθειες όλου του κόσμου.

Το Σύμβολο, θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια ιδέα, που μεταφέρεται στον υλικό κόσμο. Κάτι ας πούμε σαν τον αγγελιοφόρο, που μεταφέρει την πνευματική – αρχετυπική δόνηση στην ύλη. Ο κύκλος συχνά, αποτελεί σύμβολο του θεού, παίρνοντας τη μορφή του φωτοστέφανου.

Ο κύκλος ή ο δίσκος, συμβολίζουν την τελειότητα και την αιωνιότητα. Είναι το σύμβολο που ενώνει το πνεύμα με την ύλη. Είναι το σχήμα που έχει άπειρη δύναμη, γιατί δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. Συμβολίζει την ολοκλήρωση και την πληρότητα. Ο χώρος εντός του, μας επικεντρώνει στη σύνθεση με τον εαυτό, ενώ παράλληλα, μας προφυλάσσει από οποιεσδήποτε κακόβουλες ενέργειες.

Ο Ήλιος και η Σελήνη, είναι 2 τέλειοι κύκλοι. Όπως γνωρίζουμε και από την Αστρολογική ανάλυση, πρόκειται για τα αρχέτυπα, που συμβολίζουν την αρσενική (Ήλιος) και θηλυκή (Σελήνη) αρχή –δύναμη. Η πορεία τους στον ουράνιο στερέωμα, τους κάνει σύμβολα του κύκλου της ζωής.

Εάν παρατηρήσουμε τις ανθρώπινες συνήθειες, θα δούμε ότι μια γυναίκα (Σελήνη) και ένας άντρας (Ήλιος), επισφραγίζουν τη σχέση τους με το σύμβολο της προστασίας και της ολοκλήρωσης. Ένα τέτοιο σύμβολο είναι η βέρα, που χρησιμεύει ως μέσον μιας τέτοιας ένωσης (του ζευγαριού).

Ο κύκλος ή ο δίσκος, είναι έμβλημα ηλιακό. Σχετίζεται με τον αριθμό 10 και συμβολίζει την ενότητα μέσα από την πολλαπλότητα. Έχει το 1 σαν κέντρο του και το 9 σαν τον αριθμό της περιφέρειας του. Ορισμένα άνθη, ειδικά ο λωτός, το κρίνο και το ρόδο, σχετίζονται με τον κύκλο και μοιράζονται αρκετή από τη σημασία του. Ο συμβολισμός του κύκλου, απεικονίζει βαθιές ψυχολογικές διαδρομές όπως μας πληροφορεί και ο Κάρλ Γιούνγκ και ανταποκρίνεται στο στάδιο τελειοποίησης.

Σε γενικές γραμμές ο κύκλος, είναι το σύμβολο της ολότητας. Εμπεριέχεται από την συμβολική ενέργεια της πληρότητας, και υποδηλώνει το ταυτόχρονο. Αναφέρεται ότι ''ο Θεός είναι κύκλος, του οποίου το κέντρο βρίσκεται παντού και η περιφέρεια πουθενά'' (Ερμής ο Τρισμέγιστος).

Σαν ήλιος, είναι η αρσενική δύναμη, αλλά σαν ψυχή ή τα νερά που κυκλώνουν, είναι η θηλυκή μητρική αρχή. Το κυκλικό, ή ΄΄άπειρο΄΄ συμβολίζει τη θηλυκή αρχή, σε αντίθεση με την κατευθυνόμενη ευθεία, που ορίζει την πατρική δημιουργική αρχή.

Ο κύκλος με ένα σημείο στο κέντρο του, απεικονίζει έναν πλήρη κύκλο και την κυκλική τελειότητα. Δεν είναι τυχαίο, ότι στην Αστρολογία, ο κύκλος με την τελεία στη μέση, συμβολίζει τη συνειδητότητα μας αλλά και το ζώδιο μας. Δηλαδή, την οδό ζωής μας.

Στην Αλχημεία είναι ο Ήλιος και ο χρυσός. Είναι επίσης ένα σύμβολο όλων των ηλιακών θεοτήτων. Οι ομόκεντροι κύκλοι, είναι και ηλιακοί και σεληνιακοί. Οι 3 ομόκεντροι κύκλοι, συμβολίζουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Είτε αλλιώς, τον ανατέλλοντα, το μεσουρανούντα και τον δύοντα ήλιο.

Ο κύκλος με ένα τετράγωνο, είναι ουρανός και η γη. Είναι η σύζευξη. Προϋποθέτουν το ένα το άλλο σαν χώρος και χρόνος. Ο τετραγωνισμός του κύκλου είναι η μεταμόρφωση της σφαιρικής μορφής του ουρανού και του παραδείσου, στην ορθογώνια μορφή της γης, σ΄ένα ιερό κτίριο ή ναό. Είναι σα να λέμε, η μεταφορά του ουρανού στη γη. Το οκτάγωνο, είναι το ενδιάμεσο στάδιο, στον τετραγωνισμό του κύκλου.

Ο φτερωτός κύκλος, αντιπροσωπεύει το αρχέγονο κοσμικό ζεύγος, το δημιουργικό ουρανό και τη γόνιμη γη. Οι δίδυμοι κύκλοι, είναι το αρσενικό και το θηλυκό, η αγάπη και η γνώση.

Ο τριπλός κύκλος και οι τρεις αμοιβαία τεμνόμενοι κύκλοι, απεικονίζουν την Τριάδα. Η Άρρηκτη ενότητα των τριών προσώπων μιας τριάδας. Τη ζωή, την κίνηση και το δυναμισμό της έντασης.

Τέσσερις κύκλοι σε σχήμα σταυρού, ενωμένοι με έναν κεντρικό κύκλο, είναι η σοφία, ο φόβος, η γνώση και η ελπίδα.

Ο επταπλός ηλιακός κύκλος, συμβολίζει τον παντογνώστη.
Σε άλλους πολιτισμούς, ο φτερωτός κύκλος είναι ο ανατέλλων ήλιος, Ρα.

Στο Ζεν, ο κενός κύκλος είναι η φώτιση!

Στο Ορφισμό, ο κύκλος του Ουροβόρου γύρω από το κοσμικό αυγό, ονομαζόταν Κρόνος και οριζόταν από τον Πυθαγόρα σαν ψυχή του σύμπαντος. Ο Κρόνος ήταν ενωμένος με την αναγκαιότητα, που και αυτή κύκλωνε το σύμπαν. Ο Χρόνος και η Μοίρα, ήταν και τα δύο κύκλοι.

Στην Ινδία, συμβόλιζε την ύπαρξη του φαινομενικού κόσμου. Ο φλεγόμενος κύκλος είναι το σύμβολο της Πρακρίτι (αυτό που εξελίσσει, παράγει, προωθεί).

Στους Ινδιάνους, ο κύκλος που ακτινοβολεί, μέσα και έξω σαν ο φτερωτός ήλιος, είναι ένα σύμβολο του σύμπαντος. Οι κύκλοι της κατασκήνωσης και οι κυκλικές ινδιάνικές σκηνές, είναι μια αναπαράσταση του κόσμου με τη βόρεια πλευρά σαν ουρανό και τη νότια σα γη.

Στην Κίνα, ο κύκλος είναι ο ουρανός και το τετράγωνο σαν γη, όπως στα αρχαία νομίσματα. Ο κύκλος με το τετράγωνο απεικονίζει την ένωση του ουρανού και της γης, γιν - γιανγκ και κατ΄ αναλογία, τον τέλειο άνθρωπο. Επίσης, είναι οι κινούμενοι ουρανοί που περιστρέφονται γύρω από το ακίνητο τετράγωνο της γης.

Στο Πλάτωνα ΄΄Η κινούμενη εικόνα μιας ακίνητης αιωνιότητας΄΄

Στους Σουμέριους, ο φτερωτός κύκλος, είναι ένα ανεικονικό σύμβολο των ηλιακών θεοτήτων.

Το Τάο μας λέει, ότι ένας κύκλος με ένα σημείο στο κέντρο του, αντιπροσωπεύει την υπέρτατη δύναμη. Επίσης, για το Τάο, ο κύκλος είναι το Πολύτιμο μαργαριτάρι.

Στο Χριστιανισμό, οι τρεις ομόκεντροι κύκλοι, απεικονίζουν την Τριάδα. Δύο ομόκεντροι κύκλοι δηλώνουν τη νόηση και τη θέληση σύμφωνα με το Δάντη. Οι δίδυμοι κύκλοι σαν αγάπη και γνώση, αντιπροσωπεύουν τον Χριστό και τη δυαδική του φύση.

Ο κύκλος που περικλεύει το σταυρό, δηλώνει τους 4 ποταμούς του, που αναβλύζουν από το κέντρο το Δέντρο της ζωής, και ρέουν προς τα 4 σημεία του ορίζοντα. Ο κύκλος που περικλείει το διπλό σταυρό, είναι το ΄΄Ρόδο των Ανέμων΄΄, αλλά και τις 4 κύριες και 4 ενδιάμεσες κατευθύνσεις. Είναι ο κοσμικός ηλιακός τροχός, ''η ζωοποιούσα αρχή που εμψυχώνει το σύμπαν'' (Πρόκλος) μα και τα 4 τέταρτα της γης, τα 4 τμήματα του κοσμικού κύκλου, οι 4 εποχές του χρόνου κλπ.

Ο ηλιακός τροχός – σταυρός, είναι πάντα ένα σύμβολο καλής τύχης και αλλαγής.

Στην Αίγυπτο, Συρία, Φοινίκη, στην Κίνα, Θιβέτ, Λαπωνία, Σουηδία και Δανία, όπως και σε ναούς του Σέραπη, ο κύκλος πάνω από το σταυρό, συμβολίζει την ένωση της αρσενικής και της θηλυκής αρχής της ζωής. 

Στην Αστρολογία, είναι ένα σύμβολο που σχετίζεται με την Αφροδίτη.

Στους Ινδιάνους της Βόρειας Αμερικής, συμβολίζει το κοσμικό κέντρο. Οι 4 κατευθύνσεις του χώρου στον ουράνιο κύκλο, είναι η ολότητα που αποτελεί το Μεγάλο Πνεύμα.

Στο Βουδισμό, ο κύκλος συμβολίζει το γύρο κάθε φαινομενικής ύπαρξης, την ασταμάτητη αλλαγή και γίγνεσθαι.

Ο ζωδιακός κύκλος (αστρολογικό αρχέτυπο), εμπεριέχει πολλά επίπεδα γνώσης. Για κάποιον μελετητή της Αστρολογίας, είναι εμφανές, ότι το σύστημα όλων των επιστημών, είναι μοιρασμένο στον αστρολογικό κύκλο με τρόπο συμβολικό. 

Μην ξεχνάμε, ότι η Αστρολογία ήταν Πανεπιστήμη. (Μυθολογία, Μαθητικά, Γεωμετρία, Αστρονομία, Μουσική, Φιλοσοφία, Ιατρική κλπ). 

Η πολύ σπουδαία ανακάλυψη για έναν παρατηρητή της αστρολογίας, είναι ότι ο κύκλος κινείται και ανοίγει με την έννοια της ανοδικής ή της καθοδική πορείας. Έτσι, μέσω αυτής της κίνησης, παράγει σχήματα δυναμικά, σαν και αυτό της σπείρας.
Η πορεία του λοιπόν, είναι ανοδική ή καθοδική.
Το σίγουρο είναι ότι ο Αστρολογικός μας χάρτης, είναι η προσωπική μας μάνταλα.
Άρα, το δικό μας σημείο δύναμης και εξελικτικής πορείας !

Για τους Αστρολόγους, η έννοια του κύκλου συμβολίζει το ολόκληρο και κατά συνέπεια, την ολοκλήρωση της προσωπικότητας. Όπως γνωρίζουμε, τα ζώδια που είναι τοποθετημένα μέσα στον κύκλο είναι δώδεκα, και κάθε ένα από αυτά εκπροσωπεί συμβολικά κάθε βήμα προς την ολοκλήρωση. 

Τα 12 ζώδια δια το 360ο μας δίνουν τη δυνατότητα να τοποθετήσουμε ένα ημερολογιακό έτος μέσα στον κύκλο (12 μήνες =360:12=30). 

Κάτι δηλαδή, που είναι απαραίτητο για την αστρολογική ανάλυση!

Κωνσταντίνα Βλαχοπούλου

Σύμβουλος Ολιστικής & Συνδυαστικής Αστρολογίας

Βιβλιογραφία:

Abbot, J. The Keys of Power

Bailey, H, The Lost Language of Symbolism

Vries, A. de Dictionary of Symbols and Images

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό New Age Astrology, τεύχος 8

Το περιοδικό κυκλοφόρησε την Άνοιξη του 2014 στα βιβλιοπωλεία:
Ιανός, Πρωτοπορία, Πολιτεία, Πύρινος Κόσμος, Νέος Κύκλος και Ψαράς 

(Αθήνα, Πειραιάς, Θεσσαλονίκη)