Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης )

Δευτέρα, 10 Σεπτεμβρίου

• Στον πρωινό ουρανό, η ημισέληνος βρίσκεται ανάμεσα στην Αφροδίτη και τον Δία. Οι δυο πλανήτες απέχουν περίπου 50 μοίρες.

• Το πιο αμυδρό μέλος του βραδινού τρίο, ο Άρης, φεύγει μακρύτερα από τον Κρόνο και τον Στάχυ αυτή την εβδομάδα. Η απόσταση του κόκκινου πλανήτη από τους άλλους δύο έχει αυξηθεί περίπου στις 4 ° (όσο το πλάτος οκτώ Πανσέληνων) μόλις τις τελευταίες επτά ημέρες. Εάν στοχεύσετε στον Άρη με τηλεσκόπιο, θα δείτε ένα δίσκο με διαστάσεις μόλις 5 " κατά μήκος. .

• Ο Ερμής φτάνει σε ανώτερη σύνοδο στις 4 μ.μ. Αυτό σημαίνει ότι ο πιο εσωτερικός  πλανήτης βρίσκεται στην απέναντι πλευρά του Ήλιου από τη Γη και παραμένει κρυμμένος στο έντονο φως του αστεριού μας. Θα επιστρέψει χαμηλά στον ουρανό το βράδυ κατά τη διάρκεια του Οκτωβρίου.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:12 π.μ. της Τρίτης.

Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου

• Πριν και κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς, η σελήνη φέγγει κοντά στην Αφροδίτη, στα δεξιά της και λίγο περισσότερο από 6 μοίρες. Ο Προκύων είναι αρκετά μακριά στα δεξιά τους. Πριν έρθει το πρώτο φως της ημέρας, κοιτάξτε με κιάλια το σμήνος της "Κυψέλης"  (Μ44) 3° στα αριστερά της Αφροδίτης. Ο πλανήτης είναι λίγο πιο κοντά στο σμήνος αύριο το πρωί.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:59 π.μ. της Τετάρτης.

Τετάρτη, 12 Σεπτεμβρίου

• Αν σας αρέσει να βλέπετε  θεαματικές ουράνιες ευθυγραμμίσεις, αυτό είναι το πρωινό σας!  Η σελήνη σε χάση (ημισέληνος, φωτισμένη κατά 10%)  βρίσκεται 8 ° νότια της λαμπρής Αφροδίτης πριν από την αυγή, ενώ ο πλανήτης βρίσκεται 3 ° νοτιοδυτικά του αστρικού σμήνους της Κυψέλης (Μ44). Παρά το γεγονός ότι η σκηνή αυτή θα είναι υπέροχη με γυμνό μάτι κάτω από ένα σκοτεινό ουρανό, με κιάλια θα έχετε την καλύτερη θέα. Για να δείτε το Μ44 καθαρά, θα πρέπει να παρατηρήσετε πριν αρχίσει το λυκόφως, περίπου στις 5 π.μ. Η σελήνη και η Αφροδίτη παραμένουν εντυπωσιακές μέχρι περίπου 15 λεπτά πριν ο ήλιος ανατείλει.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:51 π.μ. της Πέμπτης.

Πέμπτη, 13 Σεπτεμβρίου

• Ο αστεροειδής 11 Παρθενόπη έφτασε σε αντίθεση την περασμένη εβδομάδα στον αστερισμό του Υδροχόου. Αυτό το βράδυ, ο 9ου μεγέθους μικρός πλανήτης περνά λιγότερο από 1° βόρεια του 4ου μεγέθους αστέρα τα του Υδροχόου. Ακόμα και ένα μικρό τηλεσκόπιο θα συγκεντρώσει αρκετό φως για να σας δείξει τον αστεροειδή που φτάνει στο ψηλότερο σημείο του, στο νότο, γύρω στα μεσάνυχτα.

Παρασκευή, 14 Σεπτεμβρίου

• Ο Ταύρος είναι ένας πολύ μεγάλος αστερισμός, με 188 άστρα. Το λαμπρότερό του άστρο είναι ο α, ο γνωστός Αλντεμπαράν ή Λαμπαδίας που αντιστοιχεί στο μάτι του Ταύρου, με μέγεθος 1,1, 68 έτη φωτός μακριά και το 14ο από τα λαμπρότερα αστέρια του ουρανού. Το όνομά του σημαίνει «ο ακόλουθος», μιας και είναι ο τελευταίος του ανοιχτού σμήνους των Υάδων και φαίνεται σαν να τις ακολουθεί.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:29 π.μ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 15 Σεπτεμβρίου

• Με το καλοκαίρι να φτάνει στο τέλος του, η «τσαγιέρα» του Τοξότη έχει μετακινηθεί στα νότια νοτιοδυτικά όταν θα έχει βραδιάσει, γέρνοντας προς τα δεξιά της.

• Νέα σελήνη στις 5:12 π.μ. της Κυριακής. Στη φάση αυτή, η σελήνη βρίσκεται πολύ κοντά στον ήλιο και κρύβεται μέσα στη λάμψη του.

• Αν και δεν μπορείτε να δείτε τη Νέα Σελήνη, η απουσία της από τον πρωινό ουρανό τις  επόμενες δύο εβδομάδες παρέχει μια καλή ευκαιρία για να δείτε το ζωδιακό φως. Από το Βόρειο Ημισφαίριο, αυτή η εποχή του έτους είναι η καλύτερη για την θέαση αυτής της αχνής  λάμψης πριν από την ανατολή του ηλίου. Φαίνεται λίγο πιο αμυδρό από το γαλαξία μας, οπότε θα πρέπει ο ουρανός να είναι χωρίς φεγγάρι και η τοποθεσία παρατήρησης να βρίσκεται μακριά από την πόλη. Ψάξτε για μια λάμψη σε σχήμα κώνου σημαδεύει σχεδόν κατ 'ευθείαν πάνω από τον ανατολικό ορίζοντα λίγο πριν το πρωινό λυκόφως (περίπου στις 5 π.μ. στα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη). Η Σελήνη παραμένει εκτός πρωινού ουρανού μέχρι τις 28 Σεπτεμβρίου, όταν η ημισέληνος επιστρέφει και κατακλύζει το πολύ αμυδρό ζωδιακό φως.

Κυριακή, 16 Σεπτεμβρίου

• Στον πρωινό ουρανό, τα φωτεινά χειμερινά αστέρια του Ωρίωνα και των γειτονικών αστερισμών δείχνουν την γοητεία τους στα νοτιοανατολικά. Ο γαλαξίας μας απλώνεται από τα νοτιοανατολικά προς τα βορειοδυτικά περνώντας και από το ζενίθ, ενώ ο θαυμαστός γαλαξίας της Ανδρομέδας βρίσκεται ψηλά στα δυτικά.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:07 π.μ. της Δευτέρας.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Ένα από τα πιο φωτεινά σφαιρωτά σμήνη του ουρανού είναι το Μ15 στον αστερισμό του Πήγασου. Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη με το τηλεσκόπιο Takahashi Mewlon-210, με χρόνο έκθεσης 24 λεπτά. Του Αντώνη Παντελίδη.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
  
  
   

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του ήλιου.

• Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,3, στον Καρκίνο) ανατέλλει όταν είναι ακόμα σκοτεινά, περίπου στις 3 π.μ., και εμφανίζεται πάνω από τον ανατολικό βορειοανατολικό ορίζοντα τουλάχιστον δύο ώρες πριν το χάραμα. Πριν την ανατολή του ήλιου είναι ψηλά στα ανατολικά. Με κιάλια θα βρείτε το ανοιχτό σμήνος της Κυψέλης λίγες μοίρες κοντά στην Αφροδίτη. Τα πρωινά της 12ης και 13ης Σεπτεμβρίου θα φέρουν τον πλανήτη πιο κοντά στο σμήνος.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,4, στον Ταύρο) βρίσκεται στα ανατολικά-βορειοανατολικά περίπου στις 11 μ.μ. Παρατηρήστε τον Αλντεμπαράν, αρκετά αμυδρότερο, 7° στα δεξιά του Δία, και τον βήτα του Ταύρου λίγο πιο μακριά στα αριστερά του Δία. Στο λυκαυγές, αυτή η γραμμή με τα τρία «άστρα» βρίσκεται πολύ ψηλά στο νότο.

• Ο Άρης και ο Κρόνος (μεγέθη  +1,2 και +0,8, αντίστοιχα) είναι χαμηλά  στα νοτιοδυτικά και δυτικά-νοτιοδυτικά, αντίστοιχα, στο τέλος του σούρουπου. Ο Άρης φαίνεται ότι απομακρύνεται από τον Κρόνο, απόσταση που φτάνει τις 17°. Κοιτάξτε κάτω στα αριστερά και αρκετά μακριά από τον Αρκτούρο. Ο Άρης, στο τέλος της εβδομάδας, είναι μόλις 1 μοίρα κάτω από τον α του Ζυγού, ένα ωραίο διπλό αστέρι.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5,7, στα σύνορα του Κήτους με τους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,8, στον Υδροχόο) είναι σε καλό ύψος στα νοτιοανατολικά τα μεσάνυχτα. Δείτε χάρτες εύρεσης του Ουρανού και του Ποσειδώνα για το 2012, εδώ: http://www.skyandtelescope.com/observing/highlights/Uranus-and-Neptune-in-2012-138059253.html

© 2001-2012 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'

www.astronomy.gr

Επιλέγει η Κωνσταντίνα Βλαχοπούλου