Τα 4 Στοιχεία!

'' Τα 4 Στοιχεία''

Τι μας έρχεται άραγε στο νου, όταν ακούμε για τα 4 στοιχεία; Ίσως η πρώτη σκέψη, να σχετίζεται με τον αριθμό 4. Το τι εκπροσωπεί ο αριθμός αυτός, ενδέχεται να χρειάζονται πολλοί τόμοι (που θα μας επέτρεπαν)  να το αναλύσουμε από  φιλοσοφικής, ψυχολογικής άποψης,  αλλά και εναλλακτικής,  ιστορικής, παραδοσιακής,  εσωτερικής κ.α.

Το 4, μας θυμίζει κυρίως τις 4 κατευθύνσεις (ανατολή, δύση, βορράς, νότος),  τις 4 βασικές φάσεις της Σελήνης (1η, 2η, 3η 4η), το γεωγραφικό μήκος και πλάτος ... που μας εμφανίζει το σημείο που βρίσκεται για παράδειγμα ένα πλοίο. Σε έναν αστρολογικό χάρτη, τον κάθετο και οριζόντιο άξονα που χωρίζει τον κύκλο σε 4 ίσα μέρη (σύμβολο γης).

Για ττην περίπτωση που εξετάζουμε σήμερα, τα 4 σημαντικά τερτατημόρια, απεικονίζουν τις βασικότερες θέσεις σε έναν Αστρολογικό  χάρτη. Σημαντικό δε είναι να τονίσουμε  ότι εδώ μπορούμε να τοποθετήσουμε και τις 4 εποχές του χρόνου.

Σε πολλές παραδόσεις, ο αριθμός αποτελεί θεμελιώδης μορφή. Το 4, μας θυμίζει το έδρανο, και το σημείο εκείνο, απ όπου μπορούμε να στηρίξουμε όλα μας τα εργαλεία. π.χ τραπέζι, έδρα. Η τετραδικότητα επίσης, μπορεί να απεικονιστεί σαν τετράγωνο. Οι αριθμοί, συμβολίζουν ποιότητες. 

Για τον Πυθαγόρα, είναι η αρμονία του Σύμπαντος.

Στην περίπτωση των 4 στοιχείων, θα μιλήσουμε για τη σειρά που προκύπτει από τον ζωδιακό κύκλο, αρχίζοντας από το στοιχείο της φωτιάς (κριός), ακολουθώντας η γη (ταύρος), ο αέρας (δίδυμοι) και το νερό (καρκίνος). Κλείνοντας αυτή η ακολουθία, σχηματίζεται το 1ο τεταρτημόριο του αστρολογικού χάρτη. Με την ίδια λογική, τα στοιχεία επαναλαμβάνονται για ακόμη 3 φορές, έτσι ώστε να εμφανιστούν τα 4 τερτατημόρια μέσα στον κύκλο, που συμβολίζουν ένα ημερολογιακό έτος, ή το πλήρες – ολόκληρο, όπως είχα αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μου αναλυτικά. (Νew Age Astrology τεύχος 8).

Αρχίζοντας από το στοιχείο της φωτιάς, (κριός) αντικατοπτρίζεται ο θείος σπινθήρας, που σαν σπόρος, βρίσκει το γόνιμο έδαφος (ταύρος). Είναι το στοιχείο της γης, που αποθηκεύει και γονιμοποιεί το θείο πυρ που ενυπάρχει μέσα μας ως αυτοεκδήλωση. Το τρίτο στοιχείο του αέρα (δίδυμοι), επικοινωνεί αυτή τη διαδρομή, η οποία κυοφορείται (καρκίνος), έτσι ώστε να γεννηθεί και να πράξει δημιουργικό έργο (λέοντας).

‘’Σύμφωνα  με την οντολογική θεωρία των τεσσάρων στοιχείων, όλος ο κόσμος δομείται θεμελιακά από 4 βασικά στοιχεία.  Από αυτά, τις αλληλεπιδράσεις και τις αναμείξεις τους, οικοδομούνται όλα τα υλικά και άϋλα, ορατά και αόρατα αντικείμενα του Σύμπαντος. Οι όροι παραπέμπουν στις αντίστοιχες φυσικές έννοιες της φωτιάς, των αερίων, του νερού και του εδάφους, λόγω παρεμφερών ιδιοτήτων, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για υποτιθέμενα οντολογικά θεμέλια συστατικά της φύσης και όχι για τις γνωστές έννοιες της καθημερινότητας.

Επίσης η θεωρία των τεσσάρων στοιχείων θεσπίστηκε και από τους αστρολόγους, οι οποίοι κατέταξαν τα ζώδια σύμφωνα με τα τέσσερα στοιχεία.’’

Κατά τον Πλάτωνα, το στοιχείο της φωτιάς, συμβολίζεται με το τετράεδρο. Η γη με τον κύβο, ο αέρας με το οκτάεδρο και το νερό με το εικοσάεδρο.

Στις ανατολικές φιλοσοφίες, η φωτιά έχει μεγάλη σχέση με το λεπτό έντερο και το περικάρδιο, αντιστοιχεί στο νότο και τον τομέα της φήμης.  Η γη, σχετίζεται με το στομάχι και το σπλήνα, και αντιστοιχεί στο Ν.Δ και Β.Α μέρος του πάκουα, (pa kua) που αφορά τον τομέα των σχέσεων αλλά και τον τομέα της γνώσης αντίστοιχα. Το στοιχείο του νερού σχετίζεται με το νεφρό,  την ουροδόχο και το βορρά και απεικονίζει συμβολικά την προσωπική πορεία. (τα υπόλοιπα στοιχεία στο pa kua είναι το μέταλλο και το ξύλο). Το ξύλο συμβολίζει τον Αέρα. Κυβερνά το συκώτι, τη χοληδόχο κύστη και τα μάτια, καθώς και τους μεσημβρινούς που περνάνε από τα όργανα αυτά. Σχετίζεται με την Α. και το Ν.Α μέρος

Από μαθηματικής άποψης, το πολύεδρο* ή Πλατωνικό τετράεδρο, αντιστοιχεί με το στοιχείο της φωτιάς. Αποτελείται από αριθμό 4 εδρών, 4 κορυφών, και 6 ακμών. Στη γη αντιστοιχεί ο κύβος (εξάεδρο), που αποτελείται από 6 έδρες, 8 κορυφές και 12 ακμές. Στον αέρα αντιστοιχεί το οκτάεδρο, που αποτελείται από 8 έδρες, 6 κορυφές και 12 ακμές. Στο νερό, αντιστοιχεί το εικοσάεδρο, που αποτελείται από 20 έδρες, 12 κορυφές και 30 ακμές.

*Εκτός από πολύεδρα (η ομάδα των πολυέδρων που έχουν την ιδιότητα όλες οι έδρες τους να είναι ίσα κανονικά πολύγωνα και οι πολυεδρικές τους γωνίες να είναι ίσες τα ονομάζουμε κανονικά πολύεδρα) ονομάζονται και πλατωνικά, γιατί ο Αθηναίος φιλόσοφος Πλάτων τον 4ος αι. π.Χ., τα χρησιμοποίησε  στο διάλογό του΄΄Τίμαιος΄΄ ως μοντέλα των δομικών στοιχείων για τη δημιουργία του κόσμου.  (Ο Αριστομένης, επινόησε την ύπαρξη ενός 5ου στοιχείου, του αιθέρα).

Στην αστρολογία, έχουμε τα 3 ζώδια της φωτιάς που είναι ο Κριός, ο Λέων και ο Τοξότης. Τα 3 ζώδια της γης που είναι ο Ταύρος, η Παρθένος και ο Αιγόκερως,  τα 3 ζώδια του αέρα: Δίδυμοι, Ζυγός, Υδροχόος, και τα ζώδια του νερού, που είναι ο Καρκίνος, ο  Σκορπιός και οι Ιχθύς.  (Επίσης, στον αστρολογικό χάρτη, θα συναντήσουμε  4 παρορμητικά, 4 σταθερά, και 4 μεταβλητά ζώδια, που σε σύνολο , μας δίνουν τον αριθμό 12).

Ο Ιπποκράτης εφάρμοζε την ομοιοπαθητική μέθοδο. Μας υπέδειξε, τους 4 βασικούς τύπους ανθρώπου.  Τον Αιματώδη, το Χολερικό,  τον Φλεγματικό και τον Μελαγχολικό, που ανήκουν – θυμίζουν τις ιδιότητες των 4 στοιχείων, Φωτιά, Γη, Αέρα, Νερό. Στο ''Περί τόπων των κατ' άνθρωπον'' (κεφ.42) ο Ιπποκράτης γράφει:''Η ασθένεια προκαλείται από τα όμοια και με τα όμοια ως ιάματα ο ασθενής υγιαίνει''.

Το γεγονός ότι η ομοιοπαθητική ήταν σε ευρεία χρήση στην Ελλάδα της κλασσικής εποχής επιβεβαιώνεται από τον Γάλλο καθηγητή και ακαδημαϊκό Jacques Jouanna. ".. .

Οι σύγχρονοι ομοιοπαθητικοί,  χρησιμοποιούν με μεγάλη δεξιότητα τα στοιχεία αυτά. (Αιματώδης, Χολερικός, Φλεγματικός Μελαγχολικός). Τους βοηθά  να αποκωδικοποιήσουν τη βασική ιδιοσυγκρασία  κάθε ατόμου, όσον αφορά τις συνήθειες τους, τις αντιδράσεις τους αλλά και την ψυχολογική τους δομή.

Στην ανατολή θα τα δούμε με μια αλληλουχία, συμπεριλαμβάνοντας όμως και το στοιχείο του μέταλλου.

Ο Ηράκλειτος υποστήριζε, ότι η αρχή του κόσμου είναι η φωτιά.

Ο Θαλής δηλώνει πως τα πάντα προέρχονται από το νερό.

Ο Αναξίμανδρος συλλαμβάνει την αέναη κίνηση που εμπεριέχει τα αντίθετα, το ζεστό και το κρύο, το υγρό και το στεγνό, που παράγουν τα κοσμικά φαινόμενα.

Ο Αναξιμένης δίνει προτεραιότητα στον αέρα.

Ο Πυθαγόρας αφοσιώνεται στην κοσμική αρμονία, στη μελέτη των αριθμών και των μορφών. Το πνεύμα του, είναι γεωμετρικό και μαθηματικό.

Ο Ξενοφάνης στρέφεται προς την γη ως πρωταρχικό κοσμικό στοιχείο.

Ο Ηράκλειτος είναι το μεγάλο ενοποιητικό πνεύμα. Νερό και γη, αέρας και φωτιά, υπακούουν σε μέτρα κι αποτελούν τον Κόσμο.

Εάν θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια ταυτότητα αστρολογική στην έννοια φωτιά, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι είναι η ενέργεια, που έχει τη δύναμη της έναρξης και της εξάπλωσης, είναι σίγουρα εκρηκτική, ζωηρή, φωτεινή και έντονα ακτινοβόλα. Τα ζώδια της φωτιάς είναι αισιόδοξα,  μα και γεμάτα από ενθουσιασμό και ζωντάνια.  Επειδή η φωτιά είναι και ο σπινθήρας που αρχίζει το κάθε τι, θα δούμε τους εκπρόσωπους αυτής της θέσης, να συμπαρασύρουν με τη δυναμική τους ενέργεια, και να μεταδίδουν τον ενθουσιασμό τους ποικιλοτρόπως.

Η γη είναι το σταθερό έδρανο, και γι αυτό οι εκπρόσωποι των γήινων θέσεων, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παραμείνουν αμετακίνητοι στις απόψεις τους. Έχουν την τάση να πιστεύουν ότι βλέπουν και ότι πιάνουν με τα χέρια τους και είναι ρεαλιστές. Σε γενικές γραμμές, τους αρέσει να γειώνουν τις καταστάσεις, έτσι ώστε να βλέπουν το αποτέλεσμα.

Ο αέρας σε πλήρη αντίθεση με τη γη, κινείται συνεχώς και περιφέρεται σε όλα τα μήκη και πλάτη. Οι εκπρόσωποι των αέρινων ζωδίων, είναι πολύ κοινωνικοί, ομιλητικοί και μετακινούνται διαρκώς δίχως δεύτερη σκέψη. Έχουν κοινωνικές δεξιότητες και συνήθως δεν στέκονται για πολύ  σε ένα σημείο. Σε γενικές γραμμές ενδιαφέρονται για την επικοινωνία, και ανταλλάσσουν με μεγάλη ευχαρίστηση τις απόψεις τους. Θα έλεγε κανείς, ότι είναι περισσότερο θεωρητικοί τύποι.

Τα ζώδια του νερού κυρίως εσωστρεφή, ζουν στο μέσα και αναπτύσσουν συναρπαστικούς διαλόγους με το υποσυνείδητο. Έχουν αρκετές φοβίες που κάποιες φορές, γίνονται αντιληπτές και από τους ίδιους. Καλό είναι να μάθουν να εκφράζονται, γιατί είναι τα πιο ευάλωτα σε μελαγχολικές τάσεις. Η μεγάλη τους ευαισθησία, μερικές φορές μπορεί να πάρει τη θέση του παγόβουνου λόγω προφύλαξης και άμυνας.

Τα 4 βασικά στοιχεία, μας βοηθούν να κάνουμε μια καλύτερη προσέγγιση στον αστρολογικό χάρτη, και με τους ανάλογους χειρισμούς, να βοηθήσουμε τα άτομα να ενδυναμώσουν και να χαλαρώσουν κάποιες ενδεχομένως υπερβολικές είτε μη εκδηλωτικές θέσεις. Η ισορροπία των στοιχείων, είναι αυτή που θα βοηθήσει το κάθε ένα άτομο ξεχωριστά, έτσι ώστε να ανακαλύψει το δρόμο της αρμονικής συνύπαρξης με τον εαυτό.

Κωνσταντίνα Βλαχοπούλου

*Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό New Age Astrology (τεύχος 9)