17/3/10

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ


(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)


Δευτέρα, 15 Μαρτίου

  • Νέα σελήνη στις 11:03 μ.μ.
  • Η Αφροδίτη απέχει από τον Κρόνο περίπου 170°. Οι δύο πλανήτες βρίσκονται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Η Αφροδίτη είναι χαμηλά στα δυτικά και ο Κρόνος είναι χαμηλά στα ανατολικά. Προσπαθήστε να τους δείτε ταυτόχρονα 45 λεπτά μετά το ηλιοβασίλεμα.
Τρίτη, 16 Μαρτίου

  • Αν κοιτάξετε χαμηλά στα δυτικά νωρίς στο λυκόφως για να δείτε την Αφροδίτη, θα βρείτε επίσης και τον πολύ λεπτό μηνίσκο της σελήνης κάτω και στα δεξιά του πλανήτη. Η σελήνη δύει 45 λεπτά μετά τη δύση του ήλιου, περίπου στις 7:30 μ.μ.
Τετάρτη, 17 Μαρτίου

  • Η Αφροδίτη λάμπει κάτω από τον λεπτό μηνίσκο της σελήνης στα δυτικά. Δείτε τον παρακάτω χάρτη.



  • Ακόμα και με ένα μικρό τηλεσκόπιο θα μπορέσετε να δείτε τον Τιτάνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, απόψε και μέχρι την Παρασκευή, στα δυτικά του πλανήτη. Με ένα 6ιντσο τηλεσκόπιο ή μεγαλύτερο θα αρχίσετε να διακρίνετε και το πορτοκαλί χρώμα της ατμόσφαιράς του.

Πέμπτη, 18 Μαρτίου

  • Προσέξτε ότι ο Ωρίωνας έχει περάσει τον μεσημβρινό, όταν ο λαμπρός αστερισμός εμφανίζεται μετά   το σούρουπο. Είναι ακόμα ψηλά αλλά αρχίζει να γέρνει προς τα νοτιοδυτικά, δείχνοντας με τη θέση του αυτή ότι φθάνει στο τέλος της εποχής του . Η ζώνη του, δηλαδή η γραμμή από τρία αστέρια στη μέση του αστερισμού, τώρα βρίσκεται σχεδόν οριζόντια. Αυτό είναι ένα άλλο σημάδι της άνοιξης που έρχεται.

Παρασκευή, 19 Μαρτίου

  • Το M35 είναι ένα από τα πιο όμορφα σμήνη αστέρων που φαίνονται με τηλεσκόπιο στον ουρανό του χειμώνα. Βρίσκεται κοντά στα πόδια του δίδυμου αδελφού Κάστορα και μπορείτε να το βρείτε εύκολα είτε με μικρό τηλεσκόπιο είτε με κιάλια. Ακόμα και με ένα τηλεσκόπιο 3 ή 4 ιντσών μπορείτε να διακρίνετε δεκάδες σημεία φωτός μέσα από τα οποία ξεχωρίζουν μερικοί πιο φωτεινοί ήλιοι. Το σμήνος καλύπτει περίπου μισή μοίρα στον ουρανό, δηλαδή περίπου όσο και η Πανσέληνος, για αυτό χρειάζεται να κοιτάξετε με ένα προσοφθάλμιο χαμηλής μεγέθυνσης. Κοιτάζοντας επίμονα και χρησιμοποιώντας λίγο την φαντασία σας, θα δείτε ότι σχηματίζονται τόξα και καμπύλες που επεκτείνονται μέσα στο σμήνος. Ίσως να διαπιστώσετε ότι υπάρχει και μια χαρακτηριστική απουσία αστέρων στο κέντρο του σμήνους.

Σάββατο, 20 Μαρτίου

  • Η σελήνη βρίσκεται πολύ κοντά στις Πλειάδες μέχρι και νωρίς το βράδυ (περίπου σε απόσταση 3 μοιρών). Η εικόνα αυτή είναι πολύ όμορφη, ειδικά με κιάλια. Σε περιοχές των Η.Π.Α. και του Καναδά, η σελήνη θα καλύψει κάποια αστέρια των Πλειάδων. Για τη Βόρεια Αμερική, αυτή είναι και η τελευταία επικάλυψη των Πλειάδων μέχρι και το έτος 2023.


  • Εαρινή Ισημερία στις 8:32 μ.μ. Τότε ο ήλιος τέμνει τη νοητή γραμμή του ισημερινού και συνεχίζει την πορεία του βόρεια. Η άνοιξη αρχίζει στο βόρειο ημισφαίριο και το φθινόπωρο στο νότιο ημισφαίριο.

Κυριακή, 21 Μαρτίου

  • Αν κατευθύνετε το τηλεσκόπιό σας μισή μοίρα νοτιοδυτικά, θα βρείτε το πολύ πλούσιο σε αστέρια αλλά και μακρινό ανοιχτό σμήνος NGC2158. Ανακαλύφθηκε από τον William Herschel το 1784. Το σμήνος είναι τόσο πυκνό με αστέρια που εσφαλμένα είχε ταξινομηθεί σαν σφαιρωτό σμήνος. Οι παρατηρήσεις υπολογίζουν ότι το NGC2158 είναι πιθανότατα πάνω από 1 δισεκατομμύριο ετών, δηλαδή 10  φορές την ηλικία του Μ35. Δεν είναι όμως ένα πολύ γηραιότερο σμήνος από το Μ35, αλλά το NGC2158 είναι και πολύ πιο μακριά, κάπου 16000 έτη φωτός από εμάς. Δηλαδή κάπου στα εξωτερικά όρια του γαλαξία μας. Θα χρειαστείτε ένα τηλεσκόπιο τουλάχιστον 6 ιντσών για ξεχωρίσετε αστέρια μέσα από το σμήνος του NGC2158. Με μέγεθος μόνο 5 λεπτά του τόξου, είναι ένα πολύ καλό αντικείμενο για παρατήρηση με σχετικά υψηλές μεγεθύνσεις, 100Χ ή 150Χ.

  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."



Το 1654 ο Giovanni Batista Hodierna ανακάλυψε το ανοιχτό σμήνος M47 ή NGC 2422. Αρκετά λαμπρό, μπορεί να το δει κανείς ακόμα και με γυμνό μάτι. Περιέχει 50 περίπου αστέρια σε μια περιοχή περίπου ίση με το μέγεθος της πανσέληνου (περίπου 30 λεπτά του τόξου). Το λαμπρότερο αστέρι του σμήνους είναι φασματικού τύπου B2 και έχει μέγεθος 5,7. Ο γενικός πληθυσμός του σμήνους μοιάζει μ’ αυτό των Πλειάδων. Επίσης, όπως φαίνεται στη φωτογραφία αυτή, υπάρχουν δυο πορτοκαλί τύπου Κ αστέρια με λαμπρότητα 200 φορές όσο ο ήλιος μας. Ο Βασίλης Παπαϊωάννου ήταν ο δημιουργός αυτής της όμορφης φωτογραφίας του σμήνους. Χρησιμοποιήθηκε η ψηφιακή μηχανή Canon450D (έκθεση 45 λεπτών) προσαρμοσμένη στο τηλεσκόπιο Skywatcher Maksutov – Newton 190 πάνω στην στήριξη Eq6.

  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).


          ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ


  • Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com
  • Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως του ήλιου.
  • Η Αφροδίτη (μέγεθος -3,9) βγαίνει αργά από το φως της δύσης του ήλιου. Θα τη βρείτε λίγο πάνω από τον δυτικό ορίζοντα 40 λεπτά μετά τη δύση του ήλιου. Κοιτάξτε με ένα ζευγάρι κιάλια. Η Αφροδίτη θα φθάσει βαθμιαία σε καλύτερη θέση για παρατήρηση στην ώρα του λυκόφωτος τους επόμενους τρεις μήνες.
  • Ο Δίας έχει χαθεί στο φως του ήλιου.
  • Ο Άρης (μέγεθος -0,2 στον Καρκίνο) κάτω από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, ανατέλλει νωρίς το βράδυ και βρίσκεται ψηλά στο νότιο ουρανό μετά τις 8:30 μ.μ. Η φαινόμενη διάμετρός του μικραίνει από 10,9 στα 10,3 δευτερόλεπτα του τόξου αυτήν την εβδομάδα. Ο βόρειος πόλος του πλανήτη φαίνεται ακόμα μεγάλος και λευκός, όμως έχει χάσει μέρος της φωτεινότητάς του.
  • Ο Κρόνος (μέγεθος +0,5, στην δυτική Παρθένο),σχεδόν σε αντίθεση (το βράδυ της 21ης Μαρτίου), ανατέλλει στα ανατολικά στο βραδινό λυκόφως και λάμπει ψηλότερα στα νοτιοανατολικά αργότερα το βράδυ. Με τηλεσκόπιο, θα μπορέσετε να δείτε ότι οι δακτύλιοί του είναι σε κλίση μόνο 3,4° η οποία κλίση θα μικραίνει (στις 1,7°)  τον Μάιο.


Η γιγαντιαία, μεγάλης ηλικίας καταιγίδα στον Κρόνο, γνωστή και σαν την «ηλεκτροστατική διαταραχή του Κρόνου» (Saturn Electrostatic Disturbance -SED) που ανακαλύφθηκε από το διαστημόπλοιο του Cassini, είναι ορατή ξανά και από ερασιτεχνικά τηλεσκόπια σαν ένα μικρό λευκό σημείο. Στην φωτογραφία  αυτή του Christopher Go φαίνεται το σημείο αυτό λίγο πάνω από το κέντρο. Ο δορυφόρος στα δεξιά της εικόνας είναι η Διώνη.
  • Ο Ουρανός  και ο Ποσειδώνας έχουν χαθεί στο φως του ήλιου. 
  • Ο Πλούτωνας βρίσκεται χαμηλά στα νοτιοανατολικά πριν το λυκαυγές.
http://www.astronomy.gr

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου