26/1/10

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

Η πρώτη από τις πολλές ανακαλύψεις αστεροειδών από το τηλεσκόπιο WISE





Το κόκκινο σημείο στο κέντρο αυτής της εικόνας είναι ο πρώτος από τους πλησιέστερους στη Γη αστεροειδείς που ανακαλύφθηκε από το τηλεσκόπιο υπέρυθρης ακτινοβολίας WISE (Wide-Field Infrared Survey Explorer) της NASA.


  • To WISE έχει εντοπίσει τον πρώτο από τους εκατοντάδες κοντινούς στη Γη αστεροειδείς που υπάρχουν και τους οποίους πρόκειται να ανακαλύψει στην διάρκεια  της αποστολής του που είναι η χαρτογράφηση του ουρανού στο υπέρυθρο.
  • Ο αστεροειδής αυτός ονομάστηκε 2010 AB78, ανακαλύφθηκε από το WISE στις 12 Ιανουαρίου με τη βοήθεια ενός περίπλοκου λογισμικού το οποίο και εντόπισε το κινούμενο αντικείμενο μέσα σε ένα υπόβαθρο ακίνητων αστεριών. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης με το τηλεσκόπιο 2,2-meter (88-ιντσών) στο ορατό φως επιβεβαίωσαν την ανακάλυψη. Ο αστεροειδής είναι τώρα περίπου 158 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Υπολογίζεται να είναι, κατά προσέγγιση, 1 χιλιόμετρο σε διάμετρο. Γυρίζει γύρω από τον ήλιο σε ελλειπτική τροχιά που έχει κλίση με το επίπεδο του ηλιακού συστήματος. Το αντικείμενο έρχεται τόσο κοντά στον ήλιο όσο και η Γη, αλλά λόγω της κλίσης της τροχιάς του, δεν πρόκειται να περάσει κοντά από τον πλανήτη μας.
  • Το WISE, το οποίο άρχισε την έρευνα όλου του ουρανού στις 14 Ιανουαρίου,  αναμένεται να βρει περίπου 100 χιλιάδες, πρώην άγνωστους αστεροειδείς, στην Κύρια Ζώνη ανάμεσα στον Άρη και τον Δία και εκατοντάδες κοντινούς στη Γη αστεροειδείς. Θα εντοπίσει επίσης εκατομμύρια νέα αστέρια και γαλαξίες.
  • Περισσότερες πληροφορίες στο διαδίκτυο:  http://www.nasa.gov/wise , http://wise.astro.ucla.edu και  http://jpl.nasa.gov/wise .

    Δευτέρα, 25 Ιανουαρίου

    Η σελήνη βρίσκεται ανατολικά από τις Πλειάδες και βόρεια από τον Αλντεμπαράν. Ένα προεξέχον χαρακτηριστικό σημείο παρατήρησης στο φεγγάρι  απόψε είναι ο Κόλπος της Ίριδας (Sinus Iridum), μια λεκάνη διαμέτρου 260 km που σχηματίστηκε από την πρόσκρουση αστεροειδούς και γέμισε με λάβα. Το νότιο μισό του αρχικού τείχους του κρατήρα Iridum αφανίστηκε από την ηφαιστειακή δράση, αλλά ίχνη του τείχους είναι ακόμα ορατά ως αμυδρό περίγραμμα, που σχηματίζεται από μια χαμηλή κυματοειδή ράχη. Υπό τις κατάλληλες συνθήκες φωτισμού διακρίνεται επίσης ένας εσωτερικός δακτύλιος στον Iridum, ο οποίος έχει διάμετρο γύρω στα 120 km και διαγράφεται από αμυδρές ράχες.

    Τρίτη, 26     Ιανουαρίου

    Η Αφροδίτη και ο Άρης είναι σε αντίθεση ο ένας με τον άλλον αφού βρίσκονται σε απόσταση 180°  στον ουρανό. Ο Άρης φαίνεται εύκολα ανατέλλοντας μετά τη δύση του ήλιου στον ανατολικό βορειοανατολικό ουρανό. Η Αφροδίτη είναι μόνο 4° πάνω και στα αριστερά του δύοντος ήλιου. Η Αφροδίτη δύει μόλις 13 λεπτά μετά τον ήλιο. Με κιάλια και πάνω από έναν καθαρό δυτικό νοτιοδυτικό ορίζοντα ίσως να μπορέσετε να εντοπίσετε την Αφροδίτη πολύ χαμηλά στο φωτεινό λυκόφως.

    Τετάρτη, 27 Ιανουαρίου

    Ο Άρης είναι σήμερα πιο κοντά στη Γη. Φαίνεται μεγαλύτερος μέσα από ένα τηλεσκόπιο (14,1 δευτερόλεπτα του τόξου σε φαινόμενη διάμετρο) σε σύγκριση με το πόσο φαίνονταν ή με το πόσο θα φανεί από το 2008 μέχρι και το 2012. Παραμένει ουσιαστικά το ίδιο μέγεθος για αυτήν και την επόμενη εβδομάδα. Αυτή είναι μια όχι τόσο καλή παρουσία του πλανήτη σε σχέση με τις εμφανίσεις που κάνει όταν βρίσκεται σε αντίθεση. Ο Άρης έφθασε να έχει φαινόμενη διάμετρο 24,1″ στις 2 Αυγούστου του 2003 και θα φθάσει στα 24,3″ τον Ιούλιο του 2018.

    Πέμπτη, 28 Ιανουαρίου



    Η σχεδόν γεμάτη σελήνη βρίσκεται πιο ψηλά και στα δεξιά του Πολυδεύκη και του Κάστορα. Ο σελήνη θα γίνεται όλο και πιο λαμπρή τις επόμενες νύχτες.

    Παρασκευή, 29 Ιανουαρίου


    Ο Άρης είναι σε αντίθεση, αντίθετα από τον ήλιο στον ουρανό της Γης. Σε αντίθεση είναι και η σελήνη (πανσέληνος στις 8:18 π.μ. του Σαββάτου)! Ακόμα, η σελήνη είναι σε περίγειο. Είναι, για κάτι λίγο, σχεδόν η μεγαλύτερη και φωτεινότερη σελήνη του έτους.

    Σάββατο, 30 Ιανουαρίου



    Ο Ηριδανός (ο ποταμός) καλύπτει μια συνολική περιοχή 1138 τετραγωνικές μοίρες και είναι πολύ μακρύς. Αρχίζει κοντά στον Ρίγκελ και τελειώνει όχι πολύ μακριά από τον νότιο ουράνιο πόλο. Από το νότιο ημισφαίριο, το λαμπρότερο αστέρι του αστερισμού, ο Achernar, πάντοτε ξεχωρίζει ιδιαίτερα. Η απόκλιση του Achernar είναι –57° και του βήτα  –5°, άρα ο Ηριδανός εκτείνεται σε μια έκταση στον ουρανό περισσότερη από 50°.

    Κυριακή, 31 Ιανουαρίου

    Με το φωτεινό φεγγάρι να αρχίζει να απουσιάζει νωρίς το βράδυ την επόμενη εβδομάδα, θα είναι καλή ευκαιρία να παρατηρήσετε τον Κρόνο με ένα τηλεσκόπιο. Θα  μπορέσετε  να δείτε, εκτός από τον πανέμορφο πλανήτη και τους δακτυλίους του, και τον μεγαλύτερο δορυφόρο του τον Τιτάνα. Αυτές οι κρύες νύχτες μας προσφέρουν έναν θαυμάσιο ουράνιο στερέωμα  καθώς η μυθική φιγούρα του Ωρίωνα μαζί με τους γειτονικούς σε αυτόν αστερισμούς περνάνε από τον μεσημβρινό περίπου στις 9:00 μμ. Εννέα από τα 25 φωτεινότερα αστέρια του ουρανού ρίχνουν τις ακτίνες τους σε εμάς αυτήν την ώρα.


  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."






  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).
        
  • ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ


    Παρατηρείτε τον ήλιο καθημερινά (με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) αφού σχεδόν πάντοτε αποκαλύπτονται ενδιαφέροντα φαινόμενα στην επιφάνειά του. Δυο ηλιακές κηλίδες που εμφανίζονται τώρα στον ηλιακό δίσκο, η #1041 και η #1042, είναι μέλη του νέου ηλιακού κύκλου #24.Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com

    Ο Ερμής φαίνεται καλά στον νοτιοανατολικό πρωινό ουρανό περίπου μια ώρα πριν την ανατολή του ήλιου. Μη τον μπερδέψετε με τον Αντάρη, περίπου 30° πάνω και στα δεξιά του ή με τον Αλτάιρ στην ίδια απόσταση στα αριστερά του.

    Η Αφροδίτη έχει χαθεί στο φως του ήλιου.

    Ο Άρης (μέγεθος -1,3 στον Καρκίνο) αρκετά πιο κάτω από τον Κάστορα και τον Πολυδεύκη, ανατέλλει λίγο πριν τις 7 το βράδυ και βρίσκεται ψηλά στον νότιο  ουρανό λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Ο Άρης βρίσκεται σε αντίθεση αυτήν την εβδομάδα, στις 29 Ιανουαρίου. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του πλανήτη είναι 14,1 δευτερόλεπτα του τόξου, το μέγιστο μέγεθος για αυτό το έτος. Ο βόρειος πόλος του πλανήτη φαίνεται μεγάλος και λευκός.

    Ο Δίας (μέγεθος -2,0, στα σύνορα Αιγόκερου-Υδροχόου) λάμπει φωτεινός στα δυτικά-νοτιοδυτικά στο λυκόφως. Δύει περίπου στις 7:00 το βράδυ. 

    Ο Κρόνος (μέγεθος +0,8, στην Παρθένο), ανατέλλει στα ανατολικά στις 10 μ.μ. και λάμπει ψηλά στο νότο πριν και κατά τη διάρκεια του  λυκαυγούς. Με τηλεσκόπιο, θα μπορέσετε να δείτε ότι οι δακτύλιοί του είναι ακόμα σε κλίση 4,8°, σχεδόν η μέγιστη κλίση μέχρι τον επόμενο Αύγουστο.

    Ο Ουρανός  (μέγεθος 5,9, στους Ιχθείς) βρίσκεται ψηλά στον νότο νωρίς το βράδυ.

    Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 8, στον Αιγόκερο) βρίσκεται κοντά στον Δία και βυθίζεται μαζί του χαμηλά στον ορίζοντα νωρίς το βράδυ. 

    Ο Πλούτωνας έχει χαθεί στο φως του ήλιου.
www.astronomy.gr

    Δεν υπάρχουν σχόλια:

    Δημοσίευση σχολίου